Citaten uit

Japanse kinderen moeten terug in het gareel

NRC Handelsblad 6.1.2000

Hans van der Lugt, correspondent.

Premier Mori van Japan wil het onderwijs hervormen. Hij bedoelt: het onderwijs moet terug naar oude normen en waarden en kinderen moeten weer in het gareel.

[...] Vorig jaar zei Mori: "Het is nodig om [bij kinderen] zaken aan te kweken als ethiek, medeleven, dienstbaarheid en een rijke geest als Japans ingezetene met eerbied voor cultuur en tradities". En het vooroorlogse keizerlijke edict aangaande onderwijs dat totale onderworpenheid aan het keizershuis voorschreef, bevatte volgens Mori "een universele filosofie die de tijd overstijgt".

Mori heeft de komende zitting van het parlement gedoopt tot 'het parlement ter hervorming van het onderwijs'. De discussie over het onderwijs staat symbool voor de tweesprong waar Japan voor staat. Het is de keuze tussen een voortzetting van de traditionele autoritaire samenleving - zelfs een terugkeer naar een oudere versie daarvan - of juist de overgang naar een liberale samenleving. [...]

Terwijl in discussies over samenleving en economie 'hervorming' staat voor liberalisering en individualisering, staat 'hervorming' in de onderwijsdiscussie voor collectivisering.

"Het geheel, harmonie, dankbaarheid tegenover een ander, al deze zaken zijn we vergeten. We hebben een systeem voortgebracht waarin alleen het individu naar voren komt". Dat zei een lid van Mori's adviesraad over onderwijshervorming vorig jaar over het huidige onderwijsstelsel. [...] 

Excuus voor stringenter onderwijs vindt de LDP in een reeks schokkende incidenten van de laatste jaren: doelloze moorden door jongeren van 16 of 17 jaar oud. Het aantal moorden door minderjarigen is het afgelopen jaar verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder. Daarnaast is het aantal leerplichtige kinderen dat weigert naar school te gaan enorm gegroeid en is er veel discussie over kinderen die zich zelfs jarenlang opsluiten in hun kamer.

De LDP ziet de oorzaak hiervan niet in het deprimerende decennium dat het land achter de rug heeft. Ook ziet het de oorzaak niet in het eigen criminele gedrag waardoor politici regelmatig wegens corruptie worden gearresteerd. Een opiniepeiling toonde onlangs dat 88 procent van de bevolking geen vertrouwen heeft in politici, een absoluut record. Ook ziet de LDP geen probleem in afwezige vaders die zich tot diep in de nacht als loonslaven afbeulen voor feodaal heersende bazen, noch overweegt de partij de mogelijkheid dat wellicht het huidige onderwijs juist te autoritair is.

De strategie van de LDP is om de oorzaak van de problemen rond jongeren te zoeken bij het onderwijsstelsel dat na 1946 is ingevoerd door de Amerikaanse bezetter. [...] 

Het brandpunt van de discussie ligt bij het al of niet verplichtstellen van 'dienstverlening' in het onderwijscurriculum. Vooralsnog bevat het eindrapport van de adviesraad over onderwijs geen aanbeveling hiertoe. Maar het is de vraag hoe de discussie zich in het parlement zal voortzetten. Binnen de adviesraad is de overheersende vraag hoe kinderen die niet op school passen weer in het gareel moeten worden gedwongen.