Wegener Dagbladen, 4 februari 1999

Van onze verslaggevers

DEN HAAG – Nederlanders moeten relschoppers aanspreken op hun gedrag. Te vaak lopen mensen door en mede daardoor krijgt geweld een kans. Dat zegt voorzitter W.Deetman van het vandaag opgerichte Landelijke Platform Tegen Geweld op Straat.

[Postbus 556
2501 CN DEN HAAG
Tel. 070 - 3765965]

De dood van Meindert Tjoelker, de twee doodgeschoten meisjes uit Gorinchem: ze zijn de slechts de top van de ijsberg. Geweld op straat is meer dan de dramatische gevallen met dodelijke afloop waarop de ogen van alle Nederlanders gericht zijn, vindt Deetman, tevens burgermeester van Den Haag. Het gaat met de samenleving de verkeerde kant op. Ruziezoekers gaan niet meer gewoon met elkaar op de vuist, maar trekken een mes. Mensen lopen door als ze zien dat iemand wordt afgetuigd. ,,Geweld op straat is in de afgelopen jaren toegenomen, net als het aantal dodelijke slachtoffers daarvan", aldus Deetman. ,,Daarnaast is geweld harder geworden, wreder. Messen, pistolen, het is niets bijzonders meer."

Het platform moet er volgens Deetman dan ook vooral op wijzen dat mensen niet ‘de andere kant op moeten kijken’ wanneer een fiets wordt gestolen of een ruit wordt vernield. Want juist dan ontstaat een klimaat waarin geweld goed gedijt. ,,Niemand is voor geweld. Maar mensen moeten zich wel realiseren dat een soort van tolerantie van geweld wordt uitgedragen wanneer ze overtreders niet meer op hun gedrag aanspreken. En dan zit er iets fundamenteel fout in Nederland", vindt de burgermeester. ,,Natuurlijk is iedereen bang dat ze van een fietsendief een grote mond krijgen. Of nog erger. Maar wanneer je heel Nederland achter je hebt staan, ben je minder bang om iemand op zijn gedrag aan te spreken. Anderen zullen jou immers ook helpen en dat is gewoon een mentaliteitsverandering."

Deetman hoopt via het platform onderzoek naar de oorzaken van zinloos geweld en naar de achtergrond van de daders te stimuleren. Het ontbreekt te vaak aan inzicht en kennis, vindt hij. ,,Natuurlijk kunnen alcohol en drugs de oorzaken zijn, maar dat speelt toch vooral bij uitgaansgeweld. En dat is toch niet het enige waar we mee te maken hebben. Het is te beperkt om je maar op een oorzaak te richten. Op televisie zijn elke dag tientallen vormen van zinloos geweld te zien en onze kinderen kijken daarnaar. Misschien is het tijd dat iemand nader onderzoekt wat het effect daarvan is." 

Een geweldloze samenleving, dat is het ideaal van Deetman, ,,Maar we moeten met onze beide benen op de grond blijven staan", vindt hij. ,,We leven in een wereld waar elke dag dingen gebeuren, die nooit hadden mogen gebeuren." Hij realiseert zich dat het bijna onmogelijk is om in drie jaar tijd te bereiken dat er nooit meer een Meindert Tjoelker-zaak zal zijn. ,,Geweld op straat is een weerbarstig probleem dat niet een - twee - drie de wereld is uit geholpen. Het zou schitterend zijn als over drie jaar niet meer zo maar mensen op straat worden doodgeschopt. Geweldloosheid vergt onderhoud."

Het Platform Tegen Geweld op Straat, waarin 21 mensen van onder meer de politie, justitie, jongerenorganisaties, nabestaanden en slachtofferhulp zullen plaats nemen, houdt over drie jaar op te bestaan. De informatie over geweld die het platform in die tijd heeft verzameld, moet dan voor iedereen beschikbaar via Internet. ,,Als het platform zijn taak heeft vervuld, is het overbodig geworden", neemt Deetman. ,,Maar als er na drie jaar geen enkel resultaat zichtbaar is, moet je je afvragen of het niet tijd wordt om naar een andere oplossing te zoeken.