Citaten uit

Verbied Hellingers incesttherapie

Alexander von Schmid
Trouw, Podium, woensdag 2 juli 2003

Drs. Alexander von Schmid is filosoof en ethicus.

Wellicht geeft therapeut-goeroe Bert Hellinger incestslachtoffers verlichting door seks tussen ouders en kind uit de taboesfeer te halen. Maar incest ís slecht. Een slachtoffer kan zich niet tot individu ontwikkelen.

Het idee van therapeut Bert Hellinger dat incest niet slecht is (Religie en Filosofie, 27 juni) lijkt op voorhand belachelijk, omdat er voldoende slachtoffers zijn bij wie incest schade heeft veroorzaakt. Zo makkelijk is de wedstrijd echter niet gewonnen. Hellingers redenering volgend zou het zo kunnen zijn dat incest schade veroorzaakt, doordat er een taboe op rust.

[...] Zo zou Hellinger kunnen beweren dat de moraal van onze samenleving verantwoordelijk is voor de problemen rond incest.

Op het eerste gezicht lijkt hij daarin gelijk te hebben. Omdat incest in onze samenleving verboden is en als zeer verwerpelijk wordt gezien, moet het in het geniep plaatsvinden. [...]

Verder dwingt de vader het kind door het taboe tot geheimhouding. Het is zowel fysiek als psychisch ongezond, wanneer iemand indringende ervaringen niet met anderen kan delen. Dit is in tal van wetenschappelijke onderzoeken bewezen. De verstoorde relatie met de vader, de verplichte geheimhouding en het sociale isolement dat daarvan het gevolg is, kunnen de ontwikkeling van het kind ernstig schaden. Hef het maatschappelijke taboe op en je heft deze problemen op, zo doet Hellingers therapie geloven.

We zouden hem gelijk moeten geven als er niet nóg een belangrijke reden was voor het afwijzen van incest. Deze heeft niets te maken met een taboe. Het gaat om het universele recht op lichamelijke integriteit.

[...] Wanneer de lichamelijke integriteit van een kind niet wordt gerespecteerd, kan het kind niet de basisrust opbouwen die noodzakelijk is voor een evenwichtige persoonlijke ontwikkeling.

Incest is dus altijd slecht, ongeacht de cultuur. Het maatschappelijke taboe dat erop rust, is niet de oorzaak van de problemen die incest veroorzaakt -zoals Hellinger denkt - maar juist het gevolg ervan.

Sommigen rechtvaardigen de therapeutische aanpak van Hellinger met 'het werkt'. Door het maatschappelijk taboe kunstmatig in een rollenspel op te heffen, kun je de klachten ongetwijfeld verlichten, maar de eventuele verstoorde ontwikkeling die het kind heeft doorgemaakt, draai je er niet mee terug. De therapie werkt dus maar ten dele en vermoedelijk kortstondig.

[...] Dat Hellinger verlichting biedt neemt niet weg dat incest onacceptabel is. Met zijn bewering dat incest de balans in een gezin kan herstellen, zet hij de deur open voor talloze nieuwe incestgevallen. Hoog tijd dat de wetgever deze vorm van therapie verbiedt.