Meneer S. hing bloedend tegen de muur

Bart Dirks
de Volkskrant 29 april 2002

ERFURT

Rechts van de zee van bloemen en kaarsen hangt tegen een raam van het Gutenberg Gymnasium een brief, half uitgewist door de regen. Daarop staat een beschrijving van het bloedbad, vrijdag in het schoolgebouw, waarbij zestien mensen en de dader de dood vonden.

'Hij kwam in de klas', schrijft de ooggetuige over de 19-jarige oud-leerling Robert Steinhäuser. 'Er vielen schoten, drie troffen het lichaam van onze lerares, één het hoofd. Ze bloedde dood voor onze ogen.' De scholieren vluchtten de school uit, soms over lijken heen springend die de gang blokkeerden. 'Tegen de deuren, de muren, overal bloed. Ook meneer S. hing bloedend tegen de muur, hoe zal ik dat beeld ooit kunnen vergeten, het maakt me kapot.'

De inwoners van Erfurt, de schilderachtige hoofdstad van de Duitse deelstaat Thüringen, kunnen de tragedie niet bevatten. Als verdoofd lopen ze zaterdag en zondag door de stad - op het marktplein is het druk, maar doodstil. Meisjes vallen elkaar huilend in de armen. Steeds blijven ze steken bij dat ene woord: 'Warum?'

In het parkje voor het Gutenberg Gymnasium, een imposant Jugendstil-pand uit 1908, staat een docent die vorig jaar met pensioen is gegaan. 'Ik heb me hier veertig jaar zo goed gevoeld', fluistert hij hees. 'Zó veilig! En nu is dat weg, in één klap.' Terwijl vele duizenden mensen uit Erfurt en van ver daarbuiten bijeenkomen voor de school, in de Domkerk en bij het condoleanceregister in het gemeentehuis, proberen de autoriteiten grip te krijgen op het drama.

De dader had een voorliefde voor gewelddadige computerspelletjes en stond op de school bekend als een intelligente, onopvallende, rustige jongen. Hij werd in februari voor de tweede keer uitgesloten van het eindexamen, onder meer omdat hij vervalste artsenbriefjes had ingeleverd. Zijn ouders wisten van niets. Zijn moeder had hem vrijdagochtend toen hij naar school ging nog succes gewenst met zijn examen.

Niet zeventien, maar zestien slachtoffers heeft Steinhäuser de oud-leerling gemaakt - een neergeschoten lerares blijkt niet dood te zijn, maar zwaargewond. Hij beschikte over een vergunning voor het halfautomatische geweer en het pistool dat hij bij zich had.

Mogelijk had hij meer slachtoffers willen maken - in een toilet in de school vond de politie vijfhonderd kogels. Maar de 60-jarige kunst- en geschiedenisleraar Rainer Heise lijkt een nog groter bloedbad te hebben voorkomen. 'Schiet me maar dood, Robert', heeft hij naar eigen zeggen geroepen. 'Maar kijk me wel recht in de ogen.' Robert, die zijn masker had afgetrokken, antwoordde: 'Nee, voor vandaag is het genoeg, meneer Heise.'

De leraar, inmiddels door de Duitse media gedoopt tot 'De held van Erfurt', wist de jongen een lokaal in te duwen en de deur op slot te doen. Daar heeft Robert Steinhaüser zichzelf doodgeschoten. Na een overleg met leraren, ouders en leerlingen is besloten het schoolgebouw zo snel mogelijk weer in gebruik te nemen.