Citaten uit
Zonder oorlog gaat het niet
Ian Buruma, Robert Kaplan en Norman Stone over
de strijd tussen het Westen en de islam
Yoeri Albrecht, VN 21 december 2002
Norman Stone:
"De technologie heeft kleine landen, en terroristische organisaties, meer
kansen gegeven. Technologie is zo gedemocratiseerd dat een zestal terroristen
een hele stad kan uitroeien, en dat wordt in de toekomst alleen nog maar
makkelijker."
Robert Kaplan:
"Een van de uitgangspunten van de propaganda van de islamisten is het idee
dat de westerse democratieën en met name Amerika, slap, burgerlijk en decadent
zijn. Te verwend om terug te vechten. [...] Door de grote reus een bloedneus te
slaan, probeerde Al Qaeda het beeld te versterken dat die reus te slap was om
iets terug te doen." [...]
"We hebben het hier over godsdienstige revolutionairen, met een
trotskistische en een stalinistische vleugel. Al Qaeda is vergelijkbaar met
de vroegere internationale trotskisten: ze willen een revolutie van
Turkije tot Indonesië, en misschien wel verder. De ayatollahs in Iran zijn de
stalinistische variant: islamitische revolutie in één land. Maar het zijn twee
loten aan dezelfde stam.
Europa denkt daar veel te licht over. De Europeanen leggen de schuld van het
islamitische terrorisme bij Israël en Amerika. Maar dat is te makkelijk. Als
het allemaal aan Amerika en Israël lag, zou het probleem oplosbaar zijn. Maar
helaas is dat niet zo."
"Ik zie het met het moslimextremisme ook niet beter worden. Al Qaeda is
zeker niet uitgeschakeld. Bovendien denk ik dat een oorlog in Irak het
revolutionaire fundamentalisme verder zal aanwakkeren."
Ian Buruma:
De beweging van de revolutionaire islam gaat [...] terug op ideeën uit
het begin van de twintigste eeuw. Het was indertijd een antwoord op de radicale
secularisering à la Atatürk in Turkije. De Turkse hervormer verbood vrouwen
sluiers te dragen, de islam werd met bruut geweld uit het openbare leven
gebannen. Dat is in Egypte onder Nasser ook gebeurd, en in Iran onder de
sjahs.
"Die drastische verwestersing lokte een reactie uit. Toen is die
radicale fusie ontstaan tussen oude religieuze ideeën en een aan het
nationaal-socialisme en communisme ontleende ideologie. Het islamisme is dus een
moderne beweging, geen middeleeuwse."
Volgens Buruma, die lang in Japan gewoond heeft, bestaan er grote
overeenkomsten tussen de situatie in Duitsland en Japan aan de vooravond van de
Tweede Wereldoorlog en de omstandigheden in het Midden-Oosten nu.
"Eerst was er een generatie die voor radicale verwestersing was.
Westerse kledij, industrialisering, een gedisciplineerd leger. Daar kwam een
reactie op die teruggreep op allerlei romantische ideeën over een puur en
zuiver verleden, zoals de islamisten die nu ook uitdragen. In Duitsland en
Japan namen de machthebbers die ideeën over, via cellen in het leger. Dat zou
in Saoedi-Arabië en Syrië ook heel goed kunnen gebeuren. In die landen
werken de machthebbers heel nauwkeurig samen met de islamisten, en aan de
andere kant lopen ze voortdurend gevaar om door hen ten val gebracht te
worden."
"Degenen die gewoon een westerse dictator in Irak willen neerzetten, lijken
het pleit te winnen."