Wees niet paranoïde, wordt Britse ouders aangeraden

Controversieel boek zegt dat obsessieve angst voor de veiligheid van kinderen een grotere bedreiging voor hen zijn dan enge mannen of pedofielen

Maureen Freely & Martin Bright

Vertaald uit
The Observer, 11 maart 2001

Een controversieel boek dat deze week gepubliceerd wordt wil ouders ertoe aanzetten hun kinderen meer risico te laten lopen en op te houden met de paniek over enge mannen en pedofielen op kinderspeelplaatsen. De schrijver van het boek, Frank Furedi, lector in de sociologie aan de universiteit van Kent, betoogt dat de obsessie met de veiligheid van kinderen meer kwaad doet dan de risico's op zich.

Paranoïde ouderschap; Wees niet zo bang en wees een goede ouder (Paranoid Parenting, Abandon Your Anxieties And Be A Good Parent), zegt dat ouders op hun hoede zouden moeten zijn voor de aloude 'op het kind gerichte' deskundigen en zegt de regering de wacht aan zich niet te bemoeien met gezin en ouderschap. 

Penelope Leach, in Groot-Brittannië de autoriteit inzake kinderverzorging op wie het boek zijn pijlen richt, zei: 

"Vrijwel iedereen die over kinderen schrijft heeft wel iets goeds te bieden en ik snap niet dat we nu zo agressief met elkaar moeten omgaan". 

Ze zegt echter ook dat ze het op fundamentele punten  met  het boek oneens is:

Hij concludeert dat de regering zich er niet mee zou moeten bemoeien, maar ik kan geen geschikter onderwerp voor de politiek bedenken dan wat kinderen aangaat."

Furedi is niet onbekend met tegenstellingen. Hij was een prominent lid van de Revolutionaire Communistische Partij, een Trotskistische groep waarvan de leden het tijdschrift Living Marxism, ofwel LM hebben opgericht. Het tijdschrift moest zichzelf vorig jaar opheffen nadat het een rechtszaak had verloren, aangespannen door ITN, dat door LM was beschuldigd van het knoeien met filmmateriaal uit Servische concentratiekampen. LM was een van de weinige publicaties in de UK die sympathiek stond tegenover de Servische zaak. 

In zijn nieuwe boek betoogt Furedi dat kinderen van geboorte af aan worden ingevoerd in de cultuur van de angst. Dit begint met nieuwe maatregelen tegen ontvoerders van baby's uit ziekenhuizen en wordt gevolgd door richtlijnen tegen het minimale risico van wiegendood. Eenmaal thuis, worden ze omringd door een heel leger van vroedvrouwen, consultatiebureaus en artsen. Dan graven zij zich nog verder in in een stapel boeken over kinderverzorging. Naarmate hun baby opgroeit, maakt hun onzekerheid hen een gemakkelijke prooi voor fabrikanten van van alles en nog wat. 

Furedi maakt zich ook druk over allerlei nieuwsberichten. De ene dag verwijt de ene liefdadigheidsvereniging de ouders dat ze hun kinderen inpakken als hoestbonbons; de volgende dag, zegt hij, is er een bericht dat zegt dat het alleen buiten laten spelen van kinderen een vorm van kindermisbruik is.

Voeg daarbij de angst voor ongelukken binnenshuis en voor pedofielen, en het wekt geen verbazing dat ouders neigen tot over-bescherming, zegt Furedi. De angst om als misbruiker te worden gezien leidt ertoe dat niemand kinderen die zonder hun volwassen 'eigenaren' buiten spelen een beetje in de gaten wil houden. Door zo slechts hun rug te laten zien ondermijnen ze wat Furedi 'solidariteit tussen volwassenen' noemt. De eens zo gewone veiligheid in de buurt is verdwenen; kinderen die zich buitenshuis wagen zijn veel minder beschermd dan eertijds. 

De schrijver valt ook Dr Jane Healy aan, een specialist in kinderverzorging die vorig jaar in de publiciteit kwam voor op een conferentie over ouderschap te zeggen dat men een jong kind niet voor een computerscherm mag zetten omdat dit hun hersenen zou veranderen. Medestanders van Healy hebben gezegd dat haar betoog verkeerd is uitgelegd in de angstverhalen die in de media volgden. Zij zeggen dat zij vooral wilde betogen dat ouders niet de laatste opvoedkundige snufjes hoeven te kopen, omdat onderzoek aantoont dat kinderen meer leren als de ouders hen op schoot nemen en een boek voorlezen - een stellingname die op die van Furedi lijkt.

Volgens Paranoid Parenting is het wreed om kinderen binnen te houden. Zij behoeven ruimte om de wereld om hen heen te verkennen, ze hebben de tijd nodig om hun eigen vriendschappen te sluiten op hun eigen manier, zonder een heel leger bange volwassenen die hen elk moment waarschuwen. 

De kern van Furedi's betoog echter is een aanval op de bemoeienis van de regering, in het bijzonder de sociale politiek van Labour:

"De politisering van het ouderschap is een fout in de politieke zienswijze. Niet in staat om een effectieve sociale politiek te voeren die de werkelijke problemen in de Britse samenleving aanpakt, zijn sommige politici ervan overtuigd geraakt dat, als zij maar de ouders zouden kunnen heropvoeden, alles ten goede zou keren. Politici die gefaald hebben om Brittannië een goed onderwijsstelsel te geven, nemen op de een of andere manier wel aan dat ze in staat zijn de ouders op te voeden."

Furedi vertelde de Observer [krant] dat hij hoopt dat het boek ouders zal helpen hun angsten te relativeren en dat zij zullen begrijpen dat  

"de meeste van de grote gevaren die ouders plagen weinig te maken hebben met problemen van het grootbrengen van kinderen op zich". 

Hij meent dat zij er goed aan zouden doen de deskundigen de rug toe te keren en hun eigen ervaring af te gaan. Liever dan dat ze in alle kwesties steun zoeken bij beroepsmensen, ziet hij dat ouders meer aanhaken bij vrienden en verwanten die vertrouwd zijn met hun manier van leven. 

Critici van Furedi, zoals Catharine Bennett, columnist van de Guardian, werpen tegen dat hij de ouders eenvoudigweg met nog meer zorgen opzadelt. Vorige week haalde zij Furedi's bezwaar aan tegen de huidige beveiliging van speelplaatsen met rubber tegels die de val van het kind breken.

"Zouden die dan op een wat meer uitdagende manier moeten worden gebouwd: met scherven gebroken glas of zo, of het aloude grind dat zo lekker je knieën kon schaven?"