Citaten uit

Geef kinderen de kans om een levensplan te volgen:

Breng de vader terug in de samenleving

Leonardo Boff, NRC 11 september 2004

De ingewikkelde maatschappelijke arbeidsverdeling, de deelname van vrouwen aan het openbare leven en hun harde kritiek op het patriarchaat en het machismo hebben de vaderfiguur in een crisis gedompeld. Het gevolg is in zekere zin een vaderloze samenleving, of in elk geval één waarin de vader afwezig is.

Maar de verdwijning van de vaderfiguur heeft wel het evenwicht van het traditionele gezin verstoord.

[...]

Volgens recente officiële cijfers komt in de Verenigde Staten 90 procent van de kinderen die van huis weglopen uit een gezin zonder vader; 70 procent van de jeugdcriminaliteit wordt gepleegd door jongeren die thuis geen vader hebben; 85 procent van de jeugd in gevangenissen en 63 procent van de jongeren die zelfmoord plegen groeit op zonder vader.

[...]

Om de vaderfiguur zijn betekenis terug te geven, is het van belang onderscheid te maken tussen het antropologische principe van de vader en de vadermodellen die uiteenlopen naar tijd en cultuur - van patriarch, tiran, deelnemer, metgezel tot vriend. Het antropologische principe van de vader is een blijvende structuur die nodig is voor het complexe proces van de menselijke persoonlijkheidsvorming en die zich in alle modellen voordoet. Door de crisis van de vadermodellen krijgt het vaderprincipe nieuwe uitingsvormen.

Het unieke belang van de vader als antropologisch principe is duidelijk geworden dankzij de psychoanalytische traditie. De vaderfiguur is de oorzaak van de eerste en noodzakelijke breuk in de band tussen moeder en kind, en is verantwoordelijk voor de kennismaking van het kind met de interpersoonlijke wereld van gezins- en familieleden en de maatschappij.

[...]

De vader is [...] de brug naar de interpersoonlijke, sociale wereld en terwijl ze die overgaan, richten kinderen zich op het oerbeeld van de vader-held, die weet, kan en doet. Als ze dit referentiekader missen, voelen ze zich onzeker en verloren, en ontbreekt het hun aan initiatief.

[...]

Leonardo Boff is
voormalig franciscaan en vertegenwoordiger van de bevrijdingstheologie.
Hij woont in Brazilië.