Criminelen leren weinig van straf

Tweederde weer in de fout

De Stentor, 10 maart 2004

Criminelen leren weinig van hun veroordeling. Dat blijkt uit een grootscheeps Nederlands onderzoek dat 25 jaar heeft geduurd en gisteren is gepubliceerd

Tweederde van de criminelen die in 1977 door de rechter voor een misdrijf zijn veroordeeld, is in de 25 jaar daarna opnieuw gestraft. Na een kwart eeuw is eenvijfde van alle veroordeelden nog steeds crimineel actief.

Dat blijkt uit onderzoek van de criminologen Blokland en Nieuwbeerta van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR).

Het is voor het eerst in Nederland dat zo langdurig criminele carrières van duizenden criminelen zijn onderzocht. In totaal hebben de criminologen de strafbladen en persoonsgegevens verzameld van 5164 personen die in 1977 door de rechter zijn bestraft.

Uit het onderzoek blijkt dat veertig procent van de veroordeelden die opnieuw in de fout zijn gegaan, zogeheten recidivisten, tot vijf nieuwe straffen opliepen. Een kleine groep van twee procent, toch nog altijd honderd personen, kreeg de de afgelopen 25 jaar meer dan vijftig nieuge veroordelingen.

Veroordeelden die opnieuw een misdrijf plegen (zoals mishandeling, overval of verkrachting) doen dat relatief snel. De meeste recidivisten gingen weer in de fout in de eerste twee jaar na 1977. Mannen vormen een veel grotere probleemgroep dan vrouwen. Mannen plegen twee keer zo snel en dubbel zoveel nieuwe misdrijven als vrouwen. Jonge criminelen blijken ook veel vaker en sneller in herhaling te vallen dan oudere misdadigers. Van de veroordeelde jongeren tussen de vijftien en negentien jaar komt zestig procent binnen vijf jaar alweer in aanraking met justitie. Na een kwart eeuw blijkt van deze groep zeventig procent opnieuw te zijn veroordeeld. Van de veroordeelden die in 1977 45 jaar of ouder waren blijkt in 2002 veertig procent nogmaals tegen de lamp te zijn gelopen.

Veroordeelden die in de jaren zeventig al te boek stonden als herhalingsdaders blijken de hardnekkigste probleemgroep. Van de recidivisten die in 1977 ouder waren dan 25 blijkt maar 1iefst een derde deel nog actief te zijn op hun vijftigste.