Citaten uit

Het homogeluk zal Amerika doen smelten

Frank Kools, Trouw 15 maart 2004

Conservatief Amerika trekt alles uit de kast om het homohuwelijk uit te bannen. Dat zal her en der lukken, maar eigenlijk is het te laat: Amerika wil de keurige, gelukkige homostellen de zegeningen van het huwelijk niet onthouden.

[...]

Wat was er allemaal niet gebeurd sinds die 22ste juni 1969, de officiële geboortedag van de homobeweging? Die avond viel de politie van New York weer eens een homobar binnen om bezoekers te bekeuren. Maar voor het eerst vochten bezoekers van de Stonewall-bar in Greenwich Village terug en joegen, tot hun eigen verbazing, de agenten weg.

De wilde jaren '70, de donkere jaren '80 met de aidsdoden [...].  Maar de laatste etappe in de homostrijd heeft zich [..] snel voltrokken [....].

Maar voor de week ten einde was, was de 'bestuurlijke anarchie' in San Francisco, zoals conservatieven het noemen, via de rechter weer de kop ingedrukt. Ook steden in staten als New York, New Jersey en Nieuw-Mexico hadden de plechtigheden moeten stoppen. In Massachusetts bereikten politici een voorlopig akkoord om geen homohuwelijk toe te laten. Zou conservatief Amerika de geest weer in de fles krijgen, door in de nationale grondwet vast te leggen, dat het huwelijk alleen een zaak is van man en vrouw? Die grondwetswijziging wordt gesteund door president Bush.

Op het eerste gezicht lijken de conservatieven in Amerika aan de winnende hand in deze cultuurstrijd. Volgens opiniepeilingen zijn de Amerikanen in meerderheid tegen het homohuwelijk. 38 van de vijftig staten hebben al wetten aangenomen om het homohuwelijk uit te bannen. Ook in de resterende staten, zoals Massachusetts, wordt hard aan zulke bepalingen gewerkt.

Toch is de strijd niet beklonken. Zestig procent van de Amerikanen mag tegen het homohuwelijk zijn, 53 procent wil er de grondwet niet voor wijzigen, volgens de jongste peiling van tv-station ABC en het ochtendblad The Washington Post. Een kleine meerderheid, 52 procent, keurt verder de manier af waarop Bush met het onderwerp omgaat.

[...]

De doorsnee Amerikaan wijst het homohuwelijk niet stellig af, hij staat eerder ambivalent tegenover het onderwerp, opperen onderzoekers. De eerste reactie op San Francisco was: moet dat nou? Maar daarna vertederden de beelden van gelukkige koppels.

Die ambivalentie is verklaarbaar, zegt Kathleen Hall Jamieson, hoofd van de Annenberg School voor Communicatie in Pennsylvania: ,,Het publiek ziet niet graag dat dingen verboden worden, maar het wil sommige dingen wel graag behouden.'' Amerika hecht, ondanks alle scheidingen, sterk aan het instituut huwelijk. Juist daarom kan het ook weer begrijpen dat homo's dat ook willen. En het wil niet dat de overheid rechten afpakt.

Sinds de homobeweging van het huwelijk tot zijn voornaamste eis heeft gemaakt, is het beeld dat Amerikanen van homo's en lesbiennes hebben, grondig veranderd. Het zijn vooral de vlotte, middelbare stellen, die al jaren samenzijn, die de laatste jaren in media geportretteerd werden. Koppels met goede banen, met hond, in een buitenwijk. Vaak zijn het ook ouders die, net als de buren, met de kids van baseballtraining naar fluitles racen, terwijl ze nog even met kantoor bellen.

[...]

Wat aan die ommekeer heeft bijgedragen is niet alleen het andere beeld dat Amerika van homo's te zien heeft gekregen; homo's zijn ook gewoon meer in beeld gekomen: op kantoor, in de familie- en kennissenkring, op feestjes, in enkele kerken en de laatste jaren ook geregeld op tv. Geef het gewoon wat tijd, dan zullen ook de meningen over het homohuwelijk bijtrekken, zeggen onderzoekers. Het debat over het homohuwelijk wordt pas sinds kort echt gevoerd. De beelden uit San Francisco van gelukkige echtparen moeten de tijd krijgen hun werk te doen.

Maar de Republikeinse partij dan, die hard op weg lijkt de meerderheidspartij voor de komende jaren te worden? Ook daar is de mening over het homo's en over het homohuwelijk harder in beweging dan de huidige politieke retoriek doet vermoeden. Op de partijconventie van 1992 die de eerste president Bush kandidaat stelde voor de verkiezingen van dat najaar werd nog heel luid gejoeld als de woorden homo en homorechten vielen. Op de conventie van dit najaar zal het homohuwelijk afgekeurd worden, maar voor intolerantie of homohaat lijkt geen plaats.

Tot woede van christelijk rechts, de harde kern van zijn aanhang, heeft de huidige president Bush zijn uiterste best gedaan om de een miljoen homo's die in 2000 op hem stemden vanwege zijn gematigde imago, niet van zich te vervreemden. [...]

Toen de nummer drie van de partij, senator Rick Santorum van Pennsylvania, vorig jaar omstreden opmerkingen plaatste over homoseksualiteit - als je dat goedkeurt, moet je ook incest en polygamie goedvinden, zei hij - duurde het wel heel erg lang voordat het Witte Huis hem te hulp schoot. Ook niet leuk vond christelijk rechts dat First Lady Laura Bush in een recent interview op de vraag of zij en haar man homo's in hun kennissenkring hadden, antwoordde: ,,Ja, natuurlijk, iedereen toch.''

Pas onder zware druk van christelijk rechts steunde Bush de grondwetswijziging. [...] Hij kon niet het risico lopen dat zij zouden afhaken.

Maar Bush lijkt er voorlopig goed van doordrongen dat hij het onderwerp niet op de spits moet drijven. [...] Hij weet dat als hij intolerant overkomt, hij de stem kwijt raakt van de gematigde kiezer in de buitenwijk, die de laatste jaren op sociaal vlak progressiever is gaan denken. Hij riskeert ook de jeugdige kiezers te verliezen die in meerderheid geen enkel probleem met homoseksualiteit hebben.

Hij moet bovendien rekening houden met kopstukken in zijn partij [...]. De 'cultuuroorlog' over het homohuwelijk woedt ook binnen Bush' partij volop.

[...]

Voorstanders van het homohuwelijk beschouwen de civil unions, onder verwijzing naar Nederland, als een goede opstap. Slechts één staat, Ohio, bande onlangs via wijziging van de grondwet geregistreerde partnerschappen uit, ook voor hetero's. Veel andere staten kiezen voor matiging: een wet tegen het homohuwelijk én een die meer rechten aan homostellen geeft.

Een wet op het homohuwelijk zit er voorlopig nergens in. De politieke polarisatie is daarvoor te groot. Veel waarschijnlijker is het dat rechters voor een doorbraak zorgen. Ongewoon is dat niet in het Amerikaanse bestel. Het gebeurde eerder in het abortusdebat, segregatie in het onderwijs, en in de kwestie van interraciale huwelijken.

Die juridische strijd kan rond half mei losbarsten als het hooggerechtshof van Massachusetts, zoals verwacht wordt, stadhuizen opdracht geeft het trouwloket voor homo's open te stellen, omdat de politiek niet op tijd een regeling getroffen heeft. Getrouwde homo's zullen in andere staten erkenning daarvan eisen.

[...]