'Terug naar de tijd van De Profeet ...' Ja, maar niet per kameel, wel met het zwaard.

De IS heeft een enorm hypermodern propaganda apparaat opgericht, een ministerie zelfs, Al Hayat geheten ('Het Leven') met een eigen persbureau, Amaq geheten, met schrijvers, fotografen, vormgevers, vertalers ... en hackers. Bracht destijds Al Quaeda video's uit met alleen een prediker in beeld met erg saaie spreken, IS pakt het flitsender aan met een heel Cyber Califate met een wereldwijd bereik op Twitter, FaceBook, YouTube, e-mail, talloze fora en andere gespreksgroepen. Men weet zelfs tv-zenders te hacken en daar een eigen boodschap op te plaatsen, zoals TV5 Monde in Parijs.

Naast het Ministerie van Propaganda en het Persbureau is er ook een speciale woordvoerder, Abu Muhammad al-Adani, leider van de afdeling buitenlandse aanslagen. Aan het hoofd staat dan de Amir-ul al-Muminaam, de Leider der Gelovigen, Kalif Abu Bakr al-Bagdadi - die overigens nogal vaak zoek is, maar aan wie men trouw moet zweren.

Twitter is een eenvoudig medium hiertoe, vrij simpel te bedienen en met een wereldwijd bereik. De berichten zijn kort, dus snel te lezen, ook door mensen die gaan essays lezen, en al even snel te beantwoorden. Er zijn duizenden Twitter accounts aangemaakt, deels zelfs bediend door robots, met vaak duizenden volgers, waarop in 2015 zo'n 100.000 tweets per dag verschenen. Twitter haalt ze geregeld weer weg, waarna ze elders weer opduiken. Uiteraard zijn deze Twitter-medewerkers al bedreigd. De genoemde media maken het ook eenvoudig mogelijk om video's en filmpjes on line te zetten die zo een enorm bereik krijgen.

Het doel hiervan is niet alleen bekendheid bereiken, maar in het bijzonder

(2) elders inspireren tot aanslagen in het eigen land en breder gezien

(3) angst zaaien, haat opwekken, slachtoffergevoel kweken, wraak oproepen, polarisatie en verdeeldheid oproepen.

(1) & (2) Individuen bereiken: rekruten werven en inspireren

IS heeft strijders nodig, maar ook kinderen, dus vrouwen; bovendien artsen, vertalers, ingenieurs en zo meer. Een goed deel van dit werk wordt vanuit het buitenland gedaan en goeddeels ook door vrouwen. Zij zijn vaak de spin in het web. Zij benaderen met name tieners. Deze hebben vaak problemen, zij schreeuwen zich uit in chat-groepen, waarna zij eenvoudig bereikbaar zijn. Tieners zoeken een plek in de samenleving, zoeken een identiteit en zoeken relaties.

Hierop valt voor een werver eenvoudig te antwoorden. De sukkel kan een held worden, de zondaar een heilige, ja zelfs een 'martelaar' die rechtstreeks naar het Paradijs zal gaan, alwaar hem maagden wachten. Ze kunnen ergens bij horen en zowaar 'een echte MAN' worden.

Zo worden de 'lone wolves' bereikt door in te spelen op hun mogelijke motieven. Dit zijn maar zelden religieuze motieven; religie is meer een sausje dat er later overheen gegoten wordt; van religie weten deze jongeren vaak nauwelijks iets af.

Motieven

Teun van Dongen schreef hier een uitstekend boek over: Radicalisering ontrafeld; Tien redenen om een terroristische aanslag te plegen; AUP. Amsterdam 2017. Het boek trekt parallellen met eerder gewelddadig verzet, bijvoorbeeld dat in Noord Ierland. Het is de moeite waard om alleen al van de inhoud hiervan kennis te nemen:

Deel I - Politieke redenen
1. Tegen repressie (uiteraard: van moslims)
2. Tegen de ellende van de ander (denk aan de Palestijnen)
3. Tegen de grote samenzwering (complot-theorieen te over)
4. Voor de heilstaat (die alle problemen zal oplossen)

Deel II - Persoonlijke redenen
5. Erkenning (als held die er bij hoort)
6. Zekerheid (vaste overtuigingen in plaats van twijfelend zoeken)
7. Bescherming (soms ook tegen de staat)
8. Zelfopoffering (voor het Hoge Doel en het Heilige Ideaal)
9. Zelfverheffing (van crimineeltje naar Held)
10. Sensatiezucht ('wreed' is spannend en goed ... )

(3) De samenleving bereiken: angst zaaien

Hiervoor worden vaak gruwelijke video's ingezet en wijd verspreid. Berucht zijn de onthoofdingsvideo's. Voor deze tak van de propaganda worden ook twee blitse tijdschriften alias magazins verspreid: Dabiq en Rumiyah.

 

Dabiq is zo genoemd naar een kleine plaats in Syrie, "de stad van de eindafrekening", waar volgens de traditie de eindstrijd zal plaats vinden tussen de gelovigen (lees: moslims) en de ongelovigen (lees: alle anderen), waarna, volgens bepaalde richtingen, de Messias zal terugkeren, alias de destijds verdwenen Twaalfde Imam om over de wereld te heersen. Dabiq is vooral wervend, met veel illustraties. Rumiyah verwijst naar 'Rome', destijds de christelijke vijand, nu de gehele verdorven westerse wereld. Rumiyah geeft meer theologische achtergrond en dus meer tekst.

Ze zijn hier te zien en goed te overzien:

< https://www.mediummagazine.nl/is-glossy-dabiq-magazine-korte-analyse/ > Een goed kort overzicht. "Lees het blad niet als je geen sterke maag hebt! ... Hoe verschrikkelijk de inhoud ook is, ze zetten het beangstigend goed in elkaar."
 

< https://restkerk.net/2016/08/02/laatste-uitgave-van-is-magazine-dabiq-gericht-aan-christenen/ > = Dabiq nr 15
 

< http://clarionproject.org/wp-content/uploads/islamic-state-magazine-dabiq-fifteen-breaking-the-cross.pdf > = nr 15, 82 pagina's - met overzicht van de operations in tal van landen. Plus video's. Plus gruwelijke onthoofdingsplaat waar kinderen naar staan te kijken op blz 80.
 

< https://clarionproject.org/islamic-state-isis-isil-propaganda-magazine-dabiq-50/ > Ook: Rumiyah (magazine). Alle nummers met steeds een kort overzicht van de inhoud ervan.
 

< https://en.wikipedia.org/wiki/Dabiq_(magazine)#/media/File:Dabiq-English-number-one.jpg > = nr 1
 

< https://en.wikipedia.org/wiki/Dabiq_(magazine) >
 

De inhoud

Kijken we naar de inhoud, dan zien we zelfs weinig religie, weinig ideologie, en veel gevoel; veel dromen en visioenen ook, geliefd als deze zijn in de islam. We zien zeer schokkende beelden, bewust neergezet, met zwaard en al - en zeer romantische beelden als spelende kinderen met ijsjes.

Om mensen te werven heb je geen theologie nodig (zoals Al Quaeda die gaf), maar verhalen en symbolen:

Verhalen ("Mass narration"):
o De oorlog tegen de islam
o Het complot van de Kruisvaarders
o Het imperialisme van het Westen
o Dus: vechten is nodig, ja zelfs een religieuze plicht
o Het 'martelaarschap' als ideaal, met beloning in de hemel
o Dus is ook een Sterke Leider nodig en
o een romantisch toekomstbeeld, want ...
o Wij zijn onoverwinnelijk! Van 'loser' naar 'winner'!
 
Symbolen: klassieke beelden: o Het zwaard!
o De onthoofdingen
o De kruisigingen
o De dappere strijder, held!
o De vlag

De emoties: Trots, hoop ... en angst De angst wordt bewust opgeroepen. Zie eens hoe sterk we zijn! Berg u maar, we komen er aan! Haat wordt bewust gezaaid, over en weer: haat tegen Het Verdorven Westen, maar ook haat tegen de islam, dus de moslims. Dit resulteert in het slachtoffergevoel van de moslims, in verdeeldheid en forse polarisatie in het Westen, dus verzwakking van het Westen.

Al met al zien we niet alleen een staat (of 'staat') met nogal 'rommelige' en steeds verschuivende grenzen, maar ook een wereldwijze invloed via de provincies en andere groepen in inmiddels vele landen, plus door IS geinspireerde mensen, al dan niet lone wolfs, die wereldwijd aanslagen plegen. Over "imperialisme" gesproken ...

Enige relativering is wel op zijn plaats, om er nu maar één te noemen: In de VS is een hele grote ("9/11") en enkele kleinere aanslagen gepleegd, maar in dezelfde VS vonden in 2014 maar liefst 8.124 mensen de dood door de vuurwapens van hun landgenoten. Ban die dan uit in plaats van reizigers uit moslimlanden, zou je zo zeggen, maar de Amerikaanse 'logica' loopt anders.

Toch blijft het nodig om op de IS een visie te ontwikkelen en te bezien wat er tegen gedaan kan worden - of beter niet gedaan kan worden om een waardig tegenwicht te kunnen bieden tegen deze barbaarse en 'verdorven' staat of 'staat'. Vooralsnog zien we bij de strijders zeer uiteenlopende motieven - met een religieus sausje er overheen. Er is meer aan de hand dan alleen maar 'de islam' of 'de moslims'. We komen er nog op terug.

Hierboven zijn geen bronnen genoemd, op de lijst URLs en een boek na dan. Die zijn er wel, terwijl 'Lees meer' toch wel een goed advies lijkt. Ze zijn hiertoe in een apart bestand opgenomen.

[Bronnen & Lees meer]

[←   Vorige]           [Volgende   →]