Jeugd en klimaat

Zij moeten er mee leven

Tegenwicht -Opiniestuk # 79. - Juli 2020

* Bronnen: een enorme hoeveelheid knipsels. Deze zijn hieronder niet vermeld: het zijn er te veel; het stuk zou onleesbaar worden.

Klimaat en politiek

Jeugd en klimaat al sinds in het begin van de jaren '70 het rapport van De Club van Rome verscheen. De temperatuur stijgt, het ijs smelt, de zeespiegel stijgt, er zijn en komen meer extremen: stormen, regen, droogte, dus voedselgebrek en armoede, dus migratie. De enorme toename aan CO₂ is een van de boosdoeners, op zijn beurt veroorzaakt door een teveel gebruik van fossiele energie voor te veel (poductie en vervoer van) consumptie - niet alleen van voedsel, ook van luxe artikelen en bezigheden zoals vakantievluchten en cruise tochten.

Wat doet de politiek? Maatregeltje hier, maatregeltje daar, compromissen, uitstel, schulden aangaan; geen leiding geven maar de vrije markt - lees: winst op korte termijn - alle ruimte geven; productie verplaatsen naar 'goedkope landen'; zorgen over de herverkiezing boven het toekomstige algemene welzijn van de volgende generaties. Wereldwijd, ook in Europa en Nederland.

Hier: nep-'oplossingen' voor het stikstof probleem vervangen door mini-oplossingen als ander voer voor de koeien ter wille van de bouw, o.a. voor de verbreding van snelwegen ... Te veel auto's, te veel varkens, over-bevissing; de export moet voor gaan. Koralen en diersoorten sterven uit. Te veel gif in de landbouw, vervuiling van de oceaan ...

Greta Thunberg

In augustus 2018 spijbelde Greta Thunberg van school. Zij, nog 15 jaar, nam plaats voor het Zweedese parlement met een protestbord "Schoolstaking voor het klimaat" en hield dit op de vrijdagen weken lang vol, tot de parlementsverkiezingen op 9 september. Dit zorgde voor wereldwijde publiciteit en voor wereldwijde protesten van jongeren. In 2019 werd zij al uitverkoren tot Vrouw van het Jaar.

Zij werd uitgenodigd en sprak bij de UN Youth Climate Summit in New York en bij de klimaattop van de UN in New York, en elders op de wereld, inmiddels 16 jaar.

"Dit is verkeerd. Ik zou hier niet moeten zijn. Ik zou op school moeten zijn aan de andere kant van de oceaan. En toch komen jullie naar mij toe voor hoop?

Hoe durven jullie! Jullie hebben mijn dromen en mijn jeugd gestolen met jullie lege woorden. En dan ben ik nog een van de gelukkigen. Mensen lijden, mensen sterven. Volledige ecosystemen storten in. We staan aan het begin van een massa-uitsterving. En toch is het enige waarover jullie praten geld en sprookjes over eeuwige economische groei. Hoe durven jullie!"

Zij sprak ook op het World Economic Forum en in het Europees Parlement.

Uiteraard volgde er protest tegen dit protest.
'Ja ja, zij heeft Asperger - tegenwoordig: autistisch spectrum -, dus ...' De Telegraaf, Elsevier, Fox News en zo meer; zelfs een collega-tiener Naomi Seibt op CPAC, de jaarlijkse bijenejomst van de conservatieven in de VS, en andere klimaarsceptici en klimaatontkennners.

Autisten echter hebben naast enige handicaps ook een speciaal vermogen: zij kunnen zich inwerken in een specifiek onderwerp en daar ook alles van weten. Zij kunnen ook fanatiek zijn en - excuseer de termen - zwart/wit denken. Greta zelf, tijdens een klimaatmanifestatie in 2018 in Londen:

"Volgens mij zijn wij autisten de normale mensen en is de rest behoorlijk vreemd. Ze blijven klimaatverandering een existentiële dreiging noemen en het allerbelangrijkste thema. Maar toch gaan ze gewoon door zoals altijd. Als de uitstoot moet stoppen, dan moeten we stoppen met uitstoten. Voor mij is dit zwart of wit. Er zijn geen grijstinten als het om overleven gaat."

Al snel volgden de protestacties, vooral van jongeren, al dan niet spijbelend, met eisen als

een snellere energietransitie,
een hogere belasting voor vervuilende bedrijven,
het aanpakken van de vleesindustrie,
het invoeren van een vleestaks en
het goedkoper maken van zaken als groente en noten.

Wereld wijd: meer dan 2000 acties in 120 landen, waar vaak genoeg tienduizenden mensen op af kwamen, alleen in Duitsland al 220 acties; Kopenhagen, Rome, Wenen, Lissabon, Londen, Bankok, Seoul, Melbourne, Sydney ...

Londen: "We missen onze lessen om jullie er een te leren."
Sydney: "Als we niets doen raakt dat onze levens, niet die van de 60-jarige politici"; een 15-jarige jongen.

... Amsterdam, Den Haag, Diemen, Brussel ...

België

Brussel, februari 2019. Greta met "Schoolstaking ...", links van haar Anuna De Wever, rechts Kyra Gantois - van het boekje:

Brussel, 2019:

10 januari: 3000 mensen,
17 januari: 12.500,
24 januari: 35.000,
27 januari: 75.000.

De klimaatjongeren ergeren zich aan de adviezen als minder douchen, eten en vliegen. Anuna: "Dat doen wij al! Misschien is het generatieconflict van nu: dat oudere mensen er meer moeite mee hebben om die luxe op te geven. [...] Maar dit is nog niet genoeg. [...] Politici besteden ons geld nu aan de verkeerde dingen."

Anuna en Kyra bezochten ook het Europees Parlement in Straatsburg om hun zorgen met de Europese politici te delen. Ook daar viel op dat het vooral jonge vrouwen zijn die de kar trekken.

Anuna: "Traditioneel mannelijk leiderschap kenmerkt zich door competitie en een veroverende houding. De vrouwelijke stijl is samenwerkend en uitdagend."

Dit is ook de toon van hun boekje. Uitdagend in de toonzetting van "Jullie .... Wij ...", maar ook uitnodigend tot dialoog en samenwerking. Uit het boekje spreekt zorg, woede en angst plus vastberadenheid.

Het langste hoofdstuk is "Aan de politici en beleidsmensen", met als kernpunt: Neem de wetenschap serieus. Zij noemen de feiten, kennen de feiten. "Dit is geen mening, dit is wetenschap." - "Waarom doen jullie niets?" - "Het klimaat is niet links of rechts." - "Wat we nodig hebben zijn staatsvrouwen en staatsmannen die zich als volwassenenj gedragen en bereid zijn bruggen te bouwen over alle partijgrenzen heen."

Het hoofdstuk "Aan onze ouders en grootouders" is bitter van toon, verwijtend.
Het hoofdstuk " Aan onze eigen generatie" is weer uitnodigend tot actie.
Het slothoofdstuk "Aan jullie allemaal samen, jong en oud" is appelerend op het samen. Het vraagt om de groei van liefde, daadkracht, verbinding, verbeelding, hoop, respect voor leven en natuur, groei van het bewustzijn en vooral de groei van moed."

In Nederland

Den Haag, november 2018

In Den Haag klom Maja Brouwer op de fiets en zij organiseerde schoolstakingen en demonstraties voor het parlement. Creatief weer: zij zongen:

"Hoor wie klopt daar, Kamerleden, hoor wie klopt daar, Kamerleden,
hoor wie klopt daar zachtje tegen 't raam?
't Is de aarde, Kamerleden, 't is de aarde, Kamerleden,
zij is boos om wat we hebben gedaan."

Maja mocht spreken in de gemeenteraad van Den Haag en haar speech maakte indruk. Zij wilde een organisatie voor kinderen oprichten die Wake up! moet gaan heten.

Den Haag, Malieveld, 7 febr 2019

Vijftienduizend scholieren. Naast "CO₂ weg er mee", "VVD, weg ermee", "Stop met masturberen en denk aan de ijsberen" ook jeugdtaal: "Ride dick, not cars", "Eat pussy, not meat" en "Rutte loopt te kutte".

Amsterdam, De Dam, 10 maart 2019

Veel ouders met kinderen, in de stromende regen, vanuit het hele land, 40.000 mensen, vreedzaam, veelal gekomen met de trein, niet met de auto. De politieke partijen zijn goed vertegenwoorigd, oppositie en coalitie, uitgezonderd die ene grote die "de Partij van de Auto" wordt genoemd. Indirecte oppositie vanuit De Telegraaf: "We kunnen ons geld beter besteden aan CO₂ reductie in Afrika dan hier." Er is vraag naar betere treinverbindingen en kritiek op de groei van Schiphol, de steun aan dde KLM doordat de staat er aandelen van kocht, het uitblijven van kerosinebelasting en het feit dat de lasten van de industrie worden nneergelegd bij de burger.

Diemen, 3 juli 2019

Zo'n honderd scholieren protesteren op intitiatief van de twaalfjarige Cain in IJburg, Amsterdam, tegen de voorgenomen bouw van een energiecentrale op biomassa. Zij willen "schone lucht" en "de bomen sparen". De elfjarige kinderburgemeester van Diemen, Nilaya, met ambtsketen, vindt duurzaamheid belangrijk. Zij vindt dat de volwassenen geen goed voorbeeld geven. "Ze denken dat kinderen gteen goede antwoorden hebben, maar zij zien niet wij juist een nieuw perspectief bieden."
Later blijkt dat biomassa stoken helemaal niet zo duurzaam is: de bomenkap, het vervoer ervan, de gassen, het fijnsstof ... en is de bouw in elk geval uitgesteld.

Op veel andere plaatsen

Deventer, basisschool De Hagenpoort. Zij brengen een petitie naar het stadhuis, waar wethouder Carlo Verhaar (milieu, GroenLinks) deze instemmend ontvangt: "In mijn tijd werd ik politiek bewust door de discussie over kernwapens. Voor hen is dat de energietransitie."
De kinderen hebben zo hun eigen ideeën hoe ze demonstratie vreedzaam kunnen houden. Mila, Laura en Faye: "We willen met meer kinderen staken. Maar ze moeten niet ouder zijn dan klas 1 of 2, want we moeten geen rellen krijgen. Het gaat om het klimaat."

Deventer, bij het stadhuis.

Malieveld, Den Haag. Wel origineel! →

Youth for Climate uitgenodigd door premier Marki Rutte.

Er is ook Sate of Youth, ene internationaal platform, en Kids Rights, een ngo, beide opgericht door de voormalige Kinderombudsman Marc Dullaert (uit Deventer). Er worden "Preferenda" georganiseerd, ook weekenden voor overleg en zo meer. Dullaert pleitte voor een Jeugdparlement in Nederland, wat er volgens de troonrede (2019) ook gaat komen.

Er wordt in elk geval geluisterd naar dejongeren. 350 Wetenschappers schreven in februari 2019 een open brief om hen te steunen.

"Politieke moed" en ingrijpende maatregelen" zijn snel nodig voor het klimaat, schrijven zij. "De klimaatrisico's geven alle aanleiding voor hun protest. Dit is geen doemdenken, maar louter gebaseerd op de feiten." - "Hun boodschap klopt." Een slecht klimaatbeleid dupeert ook deze jongeren. Zij krijgen als volwassenen te maken met bijvoorbeeld zeespiegelstijging en extreem weer.

In België spraken zelfs 3400 wetenschappers hun steun uit aan de klimaatspijbelende scholieren.

De jongeren zelf spraken zich begin maart 2019 uit in een wereldwijd verspreide verklaring.

"Wij jongeren eisen actie in klimaatcrisis.
Wij, jongeren, zijn zeer bezorgd over onze toekomst. De mensheid is op dit moment de zesde massale uitsterving van soorten aan het veroorzaken en het wereldwijde klimaatsysteem staat op het randje van een catestrofale crisis. [...]
Wij, jonge mensen, maken meer dan de helft van de wereldbevolking uit. [...] Wij eisen klimaatrechtvaardigheid. [...] Wij eisen dat de wereldleiders hun verantwoordelijkheid nemen en deze crisis oplossen. [...] De jongeren van deze wereld zijn een beweging begonnen en zullen niet meer rusten."

De inspraak van jongeren krijgt vorm in 2020 na een oproep van premier Mark Rutte hiertoe: "Kom met ideeën over hoe ons land er de komende tijd uit moet gaan zien." Een reeks jongerenorganisaties ontwikkelde snel een website hiertoe:
< https://www.laks.nl/generatieaanzet/ >. De jongeren werden andermaal uitgenodigd in het Catshuis. Rutte ziet ook graag, zei hij, dat jongeren ook op lokaal nieveau kunnen meebeslissen. Naar andere wegen wordt nog gezocht.

Jeugd, blijf spreken - volwassenen: luister!

De jeugd is gaan spreken. Zij zijn zeer betrokken bij het klimaat en andere vraagstukken. Zij kunnen zelf hun kennis vergaren en een mening vormen. "Hun boodschap klopt", zeiden de wetenschappers. Zij laten zich aanspreken, en niet alleen door een zielige ijsbeer, maar ook door het waarom-en-waardoor-verhaal van die ijsbeer: de klimaatcrisis - en de oorzaken daarvan. De ijsbeer is zielig, slachtoffer, maar de jongeren zijn zelfbewust, goed geïformeerd - en moedig en vasthoudend. En ja, er wordt nu naar hen geluisterd.

Een generatieconflict? Conflicten en crises kunnen vruchtbaar zijn en verandering teweeg brengen. Opstandige jeugd is een verschijnsel van alle tijden - en gelukkig maar, anders hadden we nu nog in berevellen rondgelopen met stenen bijlen. Jeugd kan opstandig zijn, 'lastig zijn', vragen stellen, kritisch zijn, op creatieve ideeë komen, ... tegenwicht geven.

Tegenwicht geven

Na nu 79 opiniestukken en 195 blogs geeft deze site Tegenwicht het stokje gaarne door aan de nieuwe generatie.
Uw Tegenwicht schrijver echter wordt en blijft namelijk nu oud, al knap tegen de 80 jaar aan met bijbehorende kwalen, o.a. aan de ogen.
Tegenwicht gaat stoppen. Het 'waarom?' hiervan wordt (binnenkort) nog besproken in opiniestuk # 80 en blog # 195.

Naamloos document