Ron Meerhof, De Volkskrant 27 juli 2005
ROTTERDAM - Gedegen wetenschappelijk onderzoek naar zedendelicten door minderjarigen is dringend gewenst, zeggen betrokkenen bij politie en justitie. Maar dan wel een serieus onderzoek. De problematiek is te ernstig om uit de losse pols te duiden.
Het aantal minderjarige verdachten van zedenmisdrijven bedraagt jaarlijks in Nederland ongeveer duizend.
‘Dat is een verdubbeling in een paar jaar tijd’, zegt onderzoeker Anton van Wijk van de Politieacademie. ‘En we weten eigenlijk niks van deze problematiek.’
‘Dat klopt wel zo ongeveer, dat de onderzoekers niks weten’, zegt een Rotterdamse zedenrechercheur, die anoniem wil blijven. ‘We liggen af en toe onder de tafel van het lachen over wat de dames en heren professoren uitkramen. Kom dan eens kíjken, denken we dan. Maar vervolgens lezen we het nog een keer en zeggen we: Nee, laat ze maar wegblijven ook.’
Gelukkig voor Van Wijk doet hij vooral in cijfers. Maar die cijfers vertellen hem genoeg om de noodkreet van de Rotterdamse officier van justitie Pols te ondersteunen. Pols riep maandag in zijn requisitoir tegen drie jeugdige verkrachters van een 11-jarig meisje op tot gedegen onderzoek naar het verschijnsel van zedendelicten door jongeren.
De Rotterdamse justitie bracht alleen de afgelopen anderhalf jaar al tientallen daders, soms niet ouder dan 13 jaar, voor de rechter.
‘Voor Nederland is dit een tamelijk nieuw verschijnsel’, zegt Van Wijk. Deels komt dat doordat er meer aandacht voor is. ‘
'Je belandt nu al op het politiebureau voor zaken die vroeger werden afgedaan als experimenteerdrang. Een meisje in de kont knijpen of in het zwembad onder een deur van een kleedhokje door gluren.’
Maar de zeden en normen verschuiven ook snel. MTV en internet spelen daarin een rol, met hun vrij toegankelijke porno en clips waarin pooiers en sletten de helden zijn
‘Er zijn steeds meer jongeren die pijpen en aftrekken geen seks vinden’, zegt Van Wijk.
Seks is geen seks, 12-jarige meisjes modelleren zich naar hoeren. De samenleving is in hoog tempo ingewikkelder geworden en de jungle van seksualiteit verwarrender en gevaarlijker. De verdachten die recentelijk voor de Rotterdamse rechtbank verschenen, zijn stuk voor stuk onvoldoende toegerust om zich in die wereld staande te houden.
Dat blijkt ook uit de rapporten. De jongens die tegen de lamp lopen, ondergaan persoonlijkheidsonderzoeken. De resultaten daarvan liegen er niet om en uitkomsten laten zich lezen als een encyclopedie van treurigheid, zo bleek onlangs bij de behandeling van een groepsverkrachtingszaak.
Zo concludeerde een deskundige:
‘Bij verdachte is sprake van een antisociale gedragsstoornis, waaraan pedagogische verwaarlozing ten grondslag ligt, met als belangrijkste kenmerken sociale en emotionele ontwikkelingsproblemen, verstoorde agressie-regulatie en lacunaire gewetensvorming.'
‘Gebrek aan empathie, dat is het probleem’, zegt Marianne Jonker, unitmanager Jeugd- en Zedenprojecten van de Rutgers Nisso Groep. ‘Als het meisje tijdens seksuele handelingen echt begint te schoppen of te slaan, krijgt zo'n jongen nog wel door dat er iets niet goed gaat. Maar een beetje trillen, of schrik in de ogen, dat herkennen ze niet.’
Bij ondervragingen ter zitting valt de onnozelheid van veel verdachten op. Op de vraag of ze spijt hebben, reageren de jongens niet-begrijpend of antwoorden ze dat het zo erg is om gevangen te zitten. Als gevraagd wordt
 |
of ze het erg vinden voor het meisje, zeggen ze doodleuk: ‘Kweenie’. |
|
Vond ze het lekker? ‘Kweenie’. |
|
Huilde ze, schreeuwde ze? ‘Kweenie. Misschien.’ |
Enkele deskundigen vragen zich af of niet een complete familie in de beklaagdenbank zou moeten zitten, gezien de standaard frase in de psychologische rapporten over ‘pedagogische verwaarlozing’.
De moeders van de meeste jongens – vaders zijn vrijwel altijd afwezig – hebben geen idee wat hun kroost uitvreet.
De meeste verkrachtingen lijken plaats te vinden in het ouderlijk
huis. Vaak is dat de plaats waar ze ‘chillen’. Dat begrip moet dan nog breder dan gewoonlijk worden verstaan: hangen, nintendo spelen, pornofilms kijken of ‘ballen’ (neuken), al dan niet in groepsverband.