Nederlands Dagblad, 13 september 2004
Er verblijven zeker zo'n 250 mensen in een tbs-kliniek die daar niet thuishoren. Psychiaters en psychologen moeten rechters minder
vaak adviseren een verdachte tbs op te leggen. Tbs'ers die niet behandeld willen of kunnen worden horen thuis in een gewone gevangenis.
Dit zegt prof. dr. Hjalmar van Marle, hoogleraar forensische psychiatrie aan de Rotterdamse Erasmus universiteit. Van Marle, oud-directeur van de
Van Mesdagkliniek in Groningen, geldt als een van de meest vooraanstaande psychiaters in de tbs-sector.
Nederland telt negen tbs-klinieken. Op dit moment worden daar in totaal zo'n 1300 mensen die één of meer ernstige misdaden hebben begaan
gedwongen behandeld.
,,Maar daar zitten heel wat mensen bij die geen stoornis hebben. Dat zijn personen die gewoon slecht zijn,'' aldus Van Marle.
Behandeling is volgens hem voor dergelijk keiharde criminelen
weggegooid geld. Het aantal tbs'ers dat niet in een kliniek thuishoort schat hij op zo'n 250. Een tbs-plaats kost ongeveer 450 euro per dag,
aanzienlijk meer dan een plek in een reguliere gevangenis.
Dat we compleet zijn doorgeslagen, vindt Van Marle te zwaar aangezet, maar het is wel de hoogste tijd voor een bezinning van psychiaters en
psychologen. Het begrip 'persoonlijkheidsstoornis' is in de loop der jaren behoorlijk opgerekt. ,,Te ver,'' vindt Van Marle, die over dit
onderwerp afgelopen vrijdag ook het woord voerde op een conferentie over tbs in Amersfoort.
Criminelen bij wie een stoornis wordt vastgesteld, kunnen op last van de rechter voor een gedwongen behandeling worden opgenomen in een
tbs-kliniek. Psychiaters en psychologen adviseren rechters hierin. Uit de praktijk blijkt dat rechters in verreweg de meeste gevallen het
advies overnemen.
Een grote en groeiende groep tbs'ers blijkt echter niet te behandelen, maar zit wel jarenlang in een dure kliniek. Desondanks blijven rechters
veel vertrouwen houden in de tbs-maatregel. Het aantal tbs'ers is in vijftien jaar verdrievoudigd. Van Marle houdt de psychiaters en
psychologen daarvoor verantwoordelijk.
,,Wij dokters moeten tegen rechters durven zeggen: mensen die geen zorgbehoefte hebben horen geen tbs te krijgen. Die horen thuis in de gevangenis.''
De oproep van Van Marle zal minister van justitie Donner niet slecht uitkomen. De druk op de tbs-sector wordt steeds groter. Op dit moment wachten ruim driehonderd veroordeelden in een huis van bewaring op plaatsing in een kliniek voor behandeling. Onlangs bepaalde het Europees Hof in Straatsburg dat Nederland hiermee handelt in strijd met de wet. Gedetineerden die langer dan vijftien maanden moeten wachten op een behandelplaats krijgen daarvoor een financiële compensatie. Dit kost de Staat honderdduizenden euro's per jaar.