01jan17b Onschuld blijft tot...
Henriëtte Lakmaker 2001-01-17, Trouw
Pedagogen en andere opvoeddeskundigen maken zich zorgen dat er steeds vroeger een einde aan de onschuld komt. Jonge kinderen zouden al ver voor de geëigende leeftijd pubergedrag vertonen: eindeloos rondhangen met leeftijdgenoten en muziek luisteren. Die zorg heeft geen bestaansrecht, stelt pedagoge Elke Zeijl, vorige week in Leiden gepromoveerd op de besteding van vrije tijd door kinderen tussen de tien en de vijftien jaar. Uit gesprekken met 927 kinderen en hun ouders bleek dat de meeste jonge kinderen tot hun twaalfde, dertiende kind blijven. Meisjes lezen de Donald Duck, ze schrijven in hun dagboek of poëzie-album en pakken nog regelmatig de playmobil uit de kast. Jongens voetballen of doen computerspelletjes.
Ook met de zogeheten 'achterbankgeneratie' valt het erg mee, zegt Zeijl. Het beeld van het overbezette kind, door de moeder van de ene leuke hobby naar de andere gereden, is sterk overdreven. ,,Wel zijn er grote verschillen tussen de hogere en lagere inkomens. Kinderen van wie de ouders meer verdienen zijn vaker lid van een club.'' Ouders stimuleren het voetballen, tekenen of paardrijden, omdat het gezond en leerzaam is; zo blijft de voorsprong van de hogere 'klasse' in stand. Daarom is de verlengde schooldag zo'n goed idee, zegt Zeijl. Vooral meisjes uit lagere sociale milieus, die nu noch lid zijn van een club noch op straat spelen, hebben daar baat bij.
Zeijl vergeleek de Nederlandse kinderen met Duitse leeftijdgenoten. In Duitsland gaan ze vanaf hun tiende al naar de middelbare school. Worden zij vanaf dat moment ook al vroegwijze adolescenten, zoals veel Nederlandse kinderen aan het einde van groep acht? Nee, ondervond Zeijl. Wel is de overgang van kind naar puber minder scherp te bepalen dan in Nederland. Hier ligt het breukvlak rond dertien. Dan gaan ze hun vrienden opzoeken en 'rondhangen'; de rest van hun 'vrije tijd' gaat op aan het huiswerk.
Zeijl legde kinderen uit beide landen de vraag voor, wat ze van hun ouders vonden. ,,Nederlandse kinderen waren tevreden over het begrip van hun ouders. Als ze iets niet mogen kunnen ze vaak onderhandelen. Duitse kinderen zetten zich meer af tegen hun ouders. Ik vermoed dat ze in Duitsland meer waardering hebben voor assertiviteit.''