VOX (Radboud Universiteit Nijmegen) # 20, 2005
Seks en waanzin, dat zijn de onderwerpen waar de Franse filosoof Michel Foucault (1926-1984) om bekend
staat. Jeroen Linssen vond uit waarom Foucault erover schreef. Met die wetenschap ontwikkelde hij een nieuwe
methode, waarmee filosofen op de actualiteit kunnen reageren.
Michael Jackson is onschuldig bevonden, maar zijn naam is voorgoed besmeurd. Seks met kinderen is nu eenmaal
not done, dat is evident. Het is abnormaal. Alleen een geesteszieke wordt daartoe in staat geacht.
“Pedoseksualiteit is een goed voorbeeld van een actueel probleem waarbij de filosofie aan zet is, omdat het onderscheid tussen normaal en abnormaal hier wordt verabsoluteerd”,
zegt Jeroen Linssen, die op 8 juli promoveert op het werk van Michel Foucault.
“Ik pleit er helemaal niet voor om pedoseksuelen vrij rond te laten lopen. Ik wil wél laten zien dat dit onderscheid normaal/abnormaal op een bepaald moment in de geschiedenis toevallig is geaccepteerd. Want het is ook wel eens anders geweest. Denk aan de knapenliefde in de oudheid. Voor Socrates was dat volstrekt normaal. Maar van hém kun je toch moeilijk zeggen dat hij geestesziek was. Als je laat zien wanneer de pedofilie taboe is geworden, dan maak je het huidige denken daarover tot een denken dat net zo goed anders had kunnen zijn.”
De titel van Linssens proefschrift verwoordt deze
doelstelling: Het andere van het heden denken,
filosofie als actualiteitsanalyse bij Michel Foucault. Linssen:
“Hoe kan ik als politiek filosoof op de actualiteit reageren? Hoe kan ik een bijdrage leveren
aan het actuele debat? Daar gaat het mij om.”
Dat doe je volgens hem níet door bij NOVA de deskundige te gaan uithangen.
“Dan doe je niets anders dan je persoonlijke standpunt toelichten. Filosofen moeten niet vaststellen wat er gebeurt. Ze moeten juist niet te snel in evidenties spreken. De werkelijkheid is daarvoor veel te complex. Een actualiteitsanalyse moet het heden niet bepalen, maar juist loswoelen, om ruimte te scheppen voor beweeglijkheid en mogelijke verandering. In naam van de vrijheid. Want als ik maar op één manier over het heden mag denken, dan word ik in mijn vrijheid beknot.”
/MO