Gerrit Komrij: 'Ik heb wel eens gedacht: land, verzink, alsjeblieft'
Door Cees van Hoore
Vila Poca Beira_ Gerrit Komrij en zijn vriend Charles Hofman wonen nu al zo'n twaalf jaar in Vila Pouca da Beira, een Portugees dorpje op zeventig kilometer afstand van Coimbra. Als de Nederlandse gast zich aandient, hijst Charles zich uit het zwembad. En even later komt de schrijver zelf uit de zijn woning tevoorschijn. ,, Eerst even rustig wat drinken" zegt hij, ,, en dan gaan we aan het wek." Ach ja, nimmer vindt de landman rust.
Komrij is nu al zo'n maand kan de lezer van het Algemeen Dagblad op de eerste pagina van de krant een sonnet vinden over ' het verglijden van deze eeuw. In het goede gezelschap van aardschokken, bloedige moordpartijen en berichten over 's land dieven en diefjes maten. die evenals wij, de weg van alle vlees zullen gaan, die hoe dan ook alles weer zullen verliezen, want zoals Komheren schreef, Het goud dat zij beheren op hun banken/ is ijzer in hun woning van zes planken. '
- Van u en mag er wel een atoombom op Nederland vallen? Op Urk tenminste.
Ach dat moet je natuurlijk in zijn context zien. Ik schreef dat in het AD - sonnet, naar aanleiding van dat volkgericht daar, dat geval waarbij Urkers de ramen van een pedofiel hebben ingekegeld. Maar dat neemt niet de weg dat ik wel eens aan iets dergelijks heb gedacht. Aan selectieve inundatie bijvoorbeeld. Aan gerichte dijkdoorsteking, zodat enkele rechtvaardigen en een paar goede vrienden worden gespaard. Ik heb wel eens gedacht: land, verzink asjeblieft. Nederlanders hebben heen humor. Neem nu zo'n ontsnapte slang in Enkhuizen. Enig toch! Er glijden er hier zo'n zes door de tuin. Ik zou zeggen: doe er je voordeel mee. Shake it up! Dan gebeurt er tenminste een iets in Nederland. Maar nu zit iedereen weer te bibberen en te klagen. Terwijl zo'n slang echt geen mensen aanvalt hooguit een muisje. Wat zeuren ze toch.
Keitjes van de afbrokkelende bergweg hagelen tegen de carrosserie. het inhalen van voordkreunende boerenwagens eindigt nogal eens in een 'narrowe scape Een twee uur durende dodenrit door Portugal, een rit die voort nasar de lieflijkende woonstee van de Nederlandse schrijver Gerrit Komrij, die in September als gastdocent twee maanden college zal geven aan de Leidse Universiteit. Het verslag van een bliksembezoek.
Zo'n volksgericht in Urk vind ik hoogst bedenkelijk. Dat daar lieden rondlopen van het achterlijkste soort staat buiten kijf. Als je zoiets leest, denk je: op hoop van zeggen, hier spreekt de Visserstem. Je moet oppassen dat er geen heksenjacht gaat ontstaan. Neem die affaire rond dat meisje Chanel. Pedofiel, pedofiel? Iemand die een klein kind vermoordt, is een moordenaar, Pedofilie betekent toch niet automatisch dat je elkaar vermoordt? Je moet met dit soort dingen uitkijken dat allerlei taboes weer niet gaan toeslaan. Het wordt allemaal zwaar overdreven. Maar dat is een eigenschap van de Nederlanders." ,,Soms zijn het kind zelf uit op het seksueel contact met ouderen. Ga dat in vredesnaam niet afschermen. Wat is er mooier dan die geslachtelijke nieuwsgierigheid? Het is niet meer de dader zelf die wordt aangepakt, maar een hele groep mensen. Je mag bij wijze van spreken nog in je handen wrijven dat zo'n Dutroux bijvoorbeeld nog geen jongetje heeft vermoord. Want dan waren voor de homoseksuelen weer onder uit de zak gehad."
,,Het is gek dat het om dezelfde mensen gaat als de genen die geen kritiek op het programma van Menno Buch. Zo'n man zou door de minister van volksgezondheid aan de hoogste boom moeten worden opgeknoopt. Er wringt iets: je zou zeggen, als de ouders seksualiteit zo verschrikkelijk vinden, dan kunnen kinderen er niet vroeg genoeg achter komen hoe verschrikkelijk het is. Ach, er moet een zonnebok worden gevonden. Maar al sinds de vroegste oudheid hebben jonge mensenaandacht gehad voor oudere. Die erotische ervaringen kunnen heel waardevol zijn. Kijk maar een hoe je eigen voorland was. Een dichter als Jan Hanlo heeft destijds een Marokkaantje onder zij hoede genomen. Uit de biografie van Hans Renders blijkt dat die man, die nu op leeftijd is, daar de tederste herinneringen aan bezwaart."
...[Enz...]