door Co Welgraven 2002-09-24 Trouw
Midas Dekkers: De Larf, over kinderen en metamorfose, Uitgeverij Contact, Amsterdam, 24,90 euro.
Een kind is geen bijna-volwassene. Het is hooguit een geslaagde larf, een geheel apart wezen dat in een eigen wereld leeft en dat ook een andere taak heeft te vervullen dan de 'grote' mensen -vindt bioloog Midas Dekkers.
Midas Dekkers kan smelten bij de gedachte dat hij een dochtertje van drie heeft.
,,Als ik zo'n mooi meisje zie met haar op de billen en zo'n prachtig piepstemmetje, dan kan ik mij wel voorstellen dat die kleine van mij is en bij mij op schoot kruipt en handjes om mijn nek slaat en in mijn oor fluistert dat ik de liefste papa van de hele wereld ben. Ik heb tenslotte ook geen hart van steen. Maar die kleine zegt dat misschien twee of drie keer, en daarna groeit ze onder je handen vandaan en ontaardt ze binnen de kortste keren in een puisterige puber die het geld uit je zak jat om er hasj van te kopen, zo niet erger.''
Bioloog Midas Dekkers (56) heeft een boek geschreven over kinderen. Zelf heeft hij ze niet.
,,Het leven is te kort, ik heb al geen tijd genoeg voor m'n eigen leven, laat staan dat ik dat in de wielen laat rijden door zelfgemaakte kinderen. Ik bedoel: wie baart er nu z'n eigen blok aan z'n eigen been? Ja, iemand die dat niet als een blok ervaart. Maar ik zou dat wel doen. En er zijn al genoeg kinderen op de wereld.''
De bioloog ervaart bijna elke dag dat de norm in deze maatschappij is dat je wél kinderen krijgt.
,,Dus meestal worden mensen die geen kinderen hebben ter verantwoording geroepen. Zijn zij soms egoïstisch, is er misschien iets stuk aan ze, hebben zij geen hart? Terwijl in werkelijkheid natuurlijk al die mensen die de wereld met hun kinderen opzadelen ter verantwoording geroepen zouden moeten worden: hoe haalt u het in uw hoofd om aan de overbevolking bij te dragen?''
,,Ik heb het echt aan honderden mensen gevraagd: waarom hebben jullie kinderen? Wat ik aan antwoorden hoor, is een onsamenhangend gestamel: 'Ik vind het wel gezellig, we hadden vroeger thuis ook zo'n leuk gezin, ik kan de gedachte niet verdragen dat het met mijn dood afgelopen zou zijn'. Dat zijn toch geen echte redenen op grond waarvan je tweehonderdduizend euro uit gaat geven. Voor je een huis koopt, denk je nog eens goed na, je praat er met je vrouw over, je haalt er een makelaar bij. Maar het maken van een kind is toch meestal een kwestie van een gezellige avond, een kaars die flakkert en hups, één moment van onbedachtzaamheid en 't is gebeurd.''
Als iedereen afziet van kinderen, is het over pakweg tachtig jaar gebeurd met deze planeet. Dekkers:
,,Nou, gezien het aantal mensen dat er op aarde is, is dát nou net niet hetgeen waar we ons als eerste zorgen over hoeven te maken.'' Het argument van de vergrijzing slaat ook al niet aan: ,,Als wij nu meer kinderen gaan maken om de bejaarden van straks te verzorgen, dan heb je tegen de tijd dat die kinderen oud zijn het probleem opnieuw. Dat is een desastreuze spiraal.''
Kern van 'De Larf' (dat nu al bovenaan in de top tien van de non fictie-boeken staat) is dat een kind geen kleine volwassene is waar nog van alles aan mankeert, maar een geheel eigen wezen. Midas Dekkers heeft 'het jong van de mens' vergeleken met de jongen bij de insecten.
,,Bij alle insecten zie je een groot verschil tussen een jeugdstadium en een volwassen stadium met als bekendste voorbeeld de rups en de vlinder. Dat zijn, niet alleen op het oog, twee volstrekt verschillende wezens, die hebben niks met elkaar te maken. Het jeugdstadium hoeft niks anders te doen dan zo snel mogelijk te groeien en volwassen te worden, en het volwassen stadium heeft niks anders te doen dan zich voort te planten en zo snel mogelijk weer nieuwe rupsen te maken.''
,,Als je met deze kennis in een wieg kijkt, zie je daar geen mens meer liggen, maar een larf, een heel ander wezen dan wij. Een wezen dat er anders uitziet, dat in dit leven een andere taak heeft te vervullen en dat misschien ooit over vijftien, twintig jaar net zo'n soort wezen wordt als jij en ik, maar voorlopig is daar nog geen sprake van.''
Zijn beschrijving van de babylarf is weinig flatteus. De bioloog heeft het over 'een hulpeloze made, een biggetje zonder staart, een weke pop'. Is hier geen kinderhater aan het woord? Midas Dekkers ontkent heftig:
,,Ik herstel het kind juist in ere. Want mensen die vinden dat een kind een mens is die nog volwassen moet worden, die zien in een kind een onvolwaardige volwassene, iemand die al een mens is, alleen hij kan nog niet lopen, hij kan nog niet schrijven, hij kan nog geen moppen vertellen. Terwijl in mijn ogen een kind helemaal geen onvolwaardig mens is. Het is een volwaardige larf die daar ligt, als larve is een kind voortreffelijk geslaagd, het kan alles wat een kind moet kunnen. Onze kinderen zijn hele slechte mensen en hele goeie larven, zoals wij omgekeerd hele goeie mensen zijn maar hele slechte larven.''
Het onderscheid tussen larf en mens is zo strikt dat Dekkers zichzelf als kind niet meer herkent.
,Als ik mijn fotoalbum opensla, dan zie ik foto's van een raar ventje met een petje op het hoofd waarmee ik me op straat niet zou durven vertonen, spelend met andere soortgelijke ventjes met snottebellen aan hun neus en ongemanierd gedrag. Ik zou met de ik die ik toen was geen woord kunnen en willen wisselen. Je kunt het ook anders uitdrukken: volgens mij heb ik meer met jou gemeen dan met het kind wat ik nota bene zelf ben geweest!''
,,Elke bioloog kan je vertellen dat er in jouw lichaam nauwelijks meer een cel zit die er als kind ook al zat. Met uitzondering van het centrale zenuwstelsel is vrijwel elke cel vervangen. Het enige wat jou bindt met het jongetje dat je was, is een aantal vage herinneringen.''
Door een kind niet als een apart wezen te zien, maar als een volwassene in wording, maken mensen bij de opvoeding grote fouten, vindt Dekkers.
,,Als het besef doordringt dat de baby geen logeetje is, maar een blijvertje, slaat de schrik hen om het hart. Bij een hamster of een kleurkanarie krijg je een handleiding cadeau, maar bij een kind wordt geen handleiding geleverd, dus uit angst klampen mensen zich vast aan allerlei pedagogische werken die eigenlijk maar één ding gemeen hebben, namelijk je te vertellen hoe je van dit kleine mensje zo snel mogelijk een groot mens maakt. En daarmee zit de fout in die boeken al ingebakken, want het is geen mensje. Dus je zit daar iets wat geen mens is te behandelen alsof het een mens is. Dan ben je net zo stom bezig als wanneer je een goudvis als een mens behandelt, die goudvis lekker in een wiegje stopt, dekentje er overheen, beetje Olvarit, nou, dat loopt niet goed af. En als je een mensenlarf opvoedt alsof het al een mens is, dan raak je ook in de problemen. Het is veel handiger om in te zien dat het een ander wezen is dat een andere benadering nodig heeft. En het belangrijkste inzicht is volgens mij dat het kind in de allereerste plaats zichzelf opvoedt.''
Het onderwijs is dan ook totaal verkeerd ingericht, vindt Dekkers.
,,Dat is niet anders te betitelen dan als kindermishandeling. Ik vind het op het misdadige af om kinderen zonder rechterlijke uitspraak jarenlang op te sluiten om ze lastig te vallen met antwoorden op vragen die ze zichzelf niet gesteld hebben, terwijl ze de antwoorden op de vragen die ze wél stellen niet krijgen. Ze moeten Duitse rijtjes opdreunen op een leeftijd waarop ze het vermogen om een taal te leren zijn verloren. Het zou verboden moeten worden dat er op de crèche Nederlandse juffrouwen rondlopen. Als het aan mij ligt, wordt er op de crèche alleen maar Duits, Engels of Frans gesproken of een andere taal naar wens zodat de kinderen als ze naar de basisschool gaan vloeiend buitenlandse talen kunnen spreken.''
Hij heeft ze zelf dan niet, maar in zijn boek beschrijft Dekkers uitvoerig waarom mensen kinderen willen. Het is volgens hem vooral 'een sociale drang', want van de twee natuurlijke prikkels heeft de mensheid er één onder controle.
,,Er is een prikkel om te paren, want dat is hartstikke lekker, en er zijn genen die er voor zorgen dat bij vrouwen, als ze eenmaal zwanger zijn, de kloek ontwaakt: ze beginnen dat kind dan als een gek te verzorgen en te beschermen en te vertroetelen en ze vinden dat nog lekker ook. Dat zijn de twee wortels die ons in het leven worden voorgehouden. Dat een paard in zo'n wortel bijt, ja, allez, daar is het een stom paard voor. Maar dat er mensen zijn die na de uitvinding van het condoom en de pil nog zo stom zijn om in die wortel te happen, dat heeft mij altijd met verbazing en met zorg vervuld.''
De bioloog wil wel toegeven dat er meer elementen mee kunnen spelen.
,,Het staat buiten kijf dat er mensen zijn die het héérlijk vinden om moeder of vader te zijn, die echt die rol zo fantastisch spelen dat zij zelf daar alle genoegen aan beleven en ook de kinderen, zoals je ook onderwijzers hebt die het onderwijs geven verrukkelijk vinden en kinderen die het als een warme douche ervaren. Maar dat neemt niet weg dat de meerderheid van de leraren alleen maar een maagzweer aan het ontwikkelen is en de meeste kinderen dolblij zijn als de schooldag eindelijk is afgelopen en ze eventjes buiten mogen luchten.''
Aan het slot van het gesprek zegt Midas Dekkers dat er aan het kinderloos zijn in feite maar één nadeel kleeft.
,,Af en toe denk ik wel eens hoe leuk het zou zijn om opa te wezen. Ik ben een bioloog en enthousiast over wat ik daarbuiten in zo'n bos allemaal aan geintjes en aan trucjes weet, hoe ik bijvoorbeeld van eikeltjes iets kan maken dat leuk is voor kinderen. Ik zou een geslaagde opa zijn, denk ik. Als het tenminste een beetje een aardig kleinkind is natuurlijk. Anders krab ik mij nog even op mijn steeds kaler wordende hoofd.''