Citaten uit

Waan, waner, waanst

Elsbeth Etty, NRC 8 november 2005

[...] 

Het [in de Tweede Kamer] ging (impliciet, altijd impliciet) over de elf doden van de Schipholbrand. Een verzoek uit de Tweede Kamer om daarover, zoals bij rampen gebruikelijk, een regeringsverklaring te mogen vernemen, werd door het CDA van de hand gewezen. Daarop vroeg de oppositie om een spoeddebat. Dat was dus, in de woorden van de premier, ,,doorgaan op de weg van de waan van de dag''.

Duidelijk maken waar de politieke verantwoordelijkheid voor deze catastrofe moet worden gezocht bij de ministers Donner en Verdonk staat in de ogen van de premier gelijk aan de ondermijning van gezag en vertrouwen. 

Maar is het nou echt zo moeilijk schuld en politieke verantwoordelijkheid uit elkaar te houden? Blijkbaar. De schuldvraag moet in een later stadium worden beantwoord na uitvoerig onderzoek. Waarschijnlijk is het antwoord op die schuldvraag buitengewoon complex en meerduidig. Brandstichting, bouwvoorschriften, brandveiligheid, personeelsbeleid een schier onafzienbare reeks factoren zal aan de orde komen bij de beantwoording van de schuldvraag. 

Daarentegen is de vraag naar de politieke verantwoordelijkheid helemaal niet ingewikkeld. Die ligt eenduidig bij de twee verantwoordelijke bewindspersonen. Voor deze conclusie is helemaal geen onderzoek nodig. Geen moment komt bij mij de gedachte op dat de twee ministers ergens persoonlijk schuld aan hebben, maar hun verantwoordelijkheid staat buiten iedere twijfel. Daar heeft de democratie haar spelregels voor. Hoe is het dan toch mogelijk dat zij uit hun politieke verantwoordelijkheid geen consequenties hebben getrokken? Zij hadden, los van de schuldvraag, behoren af te treden en wel onmiddellijk, zonder welk onderzoek dan ook af te wachten.

Als de dood van elf mensen die zich in de macht, onder het toezicht en in de zorg van het kabinet bevinden geen reden is tot het nemen van enige politieke verantwoordelijkheid, wat in hemelsnaam dan wel? Wat moet er dán gebeuren voordat hier ooit nog een minister zegt: omdat ik politiek verantwoordelijk ben, moet ik nu gaan. Aftreden is de enige ,,weg die leidt tot herstel van het gezag van de politiek en het vertrouwen in de politici'' en dat is niet de 'weg van de waan van de dag', maar de weg van de democratische verantwoordingsplicht.

[... ... ...]