Citaten uit

Nederland kan voorbeeld nemen aan Denemarken

Uri Rosenthal, de Volkskrant, Forum, 4 maart 2008 (pagina 12)

De verantwoordelijkheid voor mogelijk onheil dat voortvloeit uit de film van Wilders, ligt bij hen die dat onheil aanrichten en niet bij Wilders, betoogt Uri Rosenthal.

De Nederlandse regering heeft veel verkeerde signalen afgegeven over de film van Geert Wilders – die er nog niet is. Het is natuurlijk de taak van de overheid om te anticiperen op mogelijke schadelijke gevolgen van het uitzenden van de film. De communicatie met de bevolking daarover dient gebaseerd te zijn op het beginsel ‘need to know’, niet ‘nice to know’.

[...]

Van de kant van Buitenlandse Zaken werd ook al geruime tijd geleden een instructie naar de ambassades in verschillende landen gestuurd om uit te leggen dat in Nederland vrijheid van meningsuiting heerst, maar dat wat Wilders zegt of laat zien, niet de opvatting van de Nederlandse regering is.

Van dat laatste zullen de meeste Arabische gesprekspartners van onze ambassadeurs natuurlijk wel raar opkijken, gewend als die zijn aan gecensureerde en georkestreerde opinies. Maar voor het overige begrijpt de Nederlandse regering bij al haar goedbedoelde inspanningen niet dat de dubbele boodschap – wij hebben vrijheid van meningsuiting, maar het is niet onze mening – alleen maar als een teken van zwakte aan Nederlandse kant gezien wordt. Ook de uitlating van premier Balkenende midden januari dat het hier om ‘een forse crisis’ ging, zal in de Arabische wereld als een blijk van vroegtijdige weifeling opgevat zijn.

De stappen die de Nederlandse regering nu gezet heeft, passen helaas in hetzelfde stramien. Het appèl aan Wilders om op grond van diens persoonlijke verantwoordelijkheid goed het voor en tegen van het uitzenden van de film tegen elkaar af te wegen, is zeker te begrijpen, hoewel ook dit in de Arabische wereld heel anders geïnterpreteerd zal worden dan de Nederlandse regering denkt.

Maar met de daarop volgende oproep aan Wilders om de film niet uit te zenden, is minister Verhagen vele stappen te ver gegaan. Hij veronachtzaamde voor de zoveelste keer hoe zo’n oproep in Arabische landen overkomt: als het uitoefenen van pressie, en dat dan ook nog eens zonder dat een en ander kracht wordt bijgezet. Weer dat blijk van zwakte.

[...]

'De westerse reacties volgen altijd hetzelfde patroon. Eerst alom schrik, medelijden en scherpe veroordeling, en dan volgt een verklaring volgens een klassiek stramien waarbij zoetjesaan de schuld verlegd wordt’ (Josef Joffe in NRC Handelsblad, van 11 september 2004). Dat geldt des te sterker in ons land waar men er in het algemeen moeite mee heeft verantwoordelijkheden daar neer te leggen waar ze thuishoren.

[...]

Ik heb absoluut niets op met welke film van Wilders dan ook, maar als daaruit onheil mocht voortvloeien, ligt de verantwoordelijkheid daarvoor bij degenen die dat onheil aanrichten – en niet bij Wilders.

De Nederlandse regering mag intussen een voorbeeld nemen aan de Deense collegae die in de cartooncrisis van meet af aan een ferm standpunt innamen en ook nu weer dreigementen vanuit Arabische landen, in het bijzonder Soedan, met klinkende munt – het intrekken van kwijtschelding van schulden – terugbetalen. Die taal wordt in zulke landen beter verstaan dan de boodschap dat men het eigenlijk wel met hen eens is, maar helaas niet bij machte is er wat tegen te doen.