‘Post-traumatische generalisatie’ is het ontstaan van een misvatting als gevolg van het ervaren van een traumatische gebeurtenis. Wordt men door ‘een blanke’ overvallen, dan ontstaat het idee dat alle blanke mensen niet deugen, in feite dus een waanidee, geboren uit de behoefte om een schuldige groep aan te wijzen, een kudde zondebokken dus zogezegd. 

De populistische PVV trekt kiezers met een onfrisse agenda aan, maar er zitten waarschijnlijk ook mensen tussen die persoonlijke trauma's hebben opgelopen. Bijvoorbeeld door negatieve ervaringen met een misdadiger die nominaal een moslim was, ook al was zijn gedrag waarschijnlijk flagrant in strijd met de heersende islamitische moraal. Collectief gezien zullen velen gechoqueerd zijn door de acties van de 'moslims' van Al-Qaeda of de Taliban.

Het is de taak van weldenkende politieke leiders en natuurlijk de serieuze media om posttraumatische wanen zoals “alle moslims zijn potentiële terroristen” te bestrijden.
Helaas zien we nogal eens het tegenovergestelde: onterechte generalisaties worden misbruikt om een kudde zondebokken, een vijandbeeld te creëren of te versterken. Of het nu om een externe vijand gaat of een vijand in eigen land, de karikatuur wordt bewust gehanteerd om de eigen machtspositie te verstevigen.

Dit zien we ook bij het verschijnsel pedofilie, waaronder wij verstaan: het zich aangetrokken voelen tot kinderen, een gevoel waar men verantwoord en onschadelijk mee kan omgaan. Ook al zijn er talloze 'pedofielen' die zich van elk seksueel contact onthouden en bestaan er overtuigende aanwijzingen voor het bestaan van vrijwillige en onschadelijke erotische relaties tussen volwassenen en minderjarigen, toch overheerst alom nog steeds de karikatuur van de monsterlijke pedoseksuele misbruiker. 

Deze karikatuur is ontstaan uit werkelijk bestaande gevallen van seksueel misbruik, zoals uiteraard de wandaden van Dutroux – die helemaal geen ‘pedofiel’ was – en de behoefte aan een zondebok. Maar het is stuitend dat de posttraumatische generalisatie zo kritiekloos wordt overgenomen door de media en door professionele hulpverleners, zelfs door wetenschappers.

Het is hartverwarmend om te zien dat zeer velen niet meegaan in de hetze tegen de islam van Geert Wilders en zijn partij. Hopelijk zal dit na juni dit jaar leiden tot een kabinet dat de dialoog verder bevordert en zoveel mogelijk nuances durft aan te brengen, al dan niet onder het genot van een kopje thee.