Citaten uit

Een groene kledingkast en toch hip - het kan

De mode-industrie is een van de meest vervuilende bedrijfstakken. Doorbreken dus, die cirkel van kopen, kopen, kopen.

Door Milou van Rossum, NRC 23 november 2012

Een kwart van alle pesticiden in de landbouw wordt gebruikt in de katoenteelt. Voor de productie van kleding zijn enorme hoeveelheden water nodig. Textiel is goed voor 10 procent van het wereldwijde CO2-gebruik, en bijna de helft van de afvalwaterproblemen in de wereld heeft te maken met de textielproductie. Eenzesde van de wereldbevolking werkt in de kledingindustrie. Daar zitten vooral mensen uit ontwikkelingslanden bij, die vaak niet eens kunnen rondkomen van hun inkomen.

Kortom: de mode-industrie heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een van de meest vervuilende – alleen de olie-industrie is erger – en mensonvriendelijke bedrijfstakken die er zijn.

Onlangs verschenen twee Nederlandse boeken die de weg willen wijzen naar een groenere, eerlijkere mode:

Eyskoot werkte voor de Schone Kleren Campagne die zich inzet voor betere arbeidsomstandigheden in de confectie-industrie en is medeoprichter van de groene modevakbeurs Mint. Zij richt zich duidelijk op (heel) jonge vrouwen. [...]

[...] De tieners en vroeg-twintigers van nu zijn waarschijnlijk de grootste consumenten van ‘foute’ mode. Zij zijn opgegroeid met de fast fashion van ketens als H&M en Zara: razendsnel geproduceerde, goedkope mode naar de nieuwste trends. Voor hen is het doodgewoon om met een paar tientjes zakken vol kleren te kunnen kopen, die na een paar maanden weer net zo makkelijk worden afgedankt. [...]

[...] Goedkope mode bestaat eigenlijk helemaal niet, stelt Eyskoot.

„Het is alleen zo dat iemand anders de prijs betaalt.”

[...]

Niet alleen aan niet-biologische katoen, ook aan bijna alle andere ‘gewone’ stoffen kleven grote nadelen. Bij de productie van zijde worden de rupsen levend gekookt. Polyester, de meest gebruikte stof voor mode, kost veel aardolie en vergaat pas na 200 jaar. Wol is op zich prima, maar om motten en schimmels te weren worden er veel chemicaliën aan toegevoegd. Et cetera.

[...]

Het wonderlijke is dat de loonkosten maar een paar procent van de totale prijs vormen. Een verdubbeling ervan maakt een jurkje van veertig euro maar een euro duurder, zo rekent Eyskoot uit. [...]

Beide auteurs komen onvermijdelijk tot dezelfde conclusie. Zoals Eyskoot schrijft:

„We moeten de cirkel van kopen, kopen, kopen doorbreken”.

Volgens Eyskoot zijn we al op de goede weg. [...]

Greenpeace maakte deze week bekend dat uit onderzoek onder een aantal populaire kledingmerken naar voren kwam, dat nergens zo veel giftige stoffen in de kleding waren aangetroffen als bij Zara. Die zouden hormoonverstorend werken en mogelijk kankerverwekkend zijn.

[... ...]

Het Nederlandse jeansmerk Kuyichi was, zoals deze krant vorig jaar schreef, lange tijd niet zo groen en fair trade als het zich voordeed. Op rankabrand.nl, een site die de duurzaamheid van merken aangeeft, scoort het nu een C. Dezelfde score als G-Star, maar minder dan bijvoorbeeld het Zweedse Cheap Monday.

[...]

Wie een echt duurzame modestijl nastreeft, vindt in de boeken van Dubbeld en Eyskoot genoeg tips:

Wie echt wil afkicken van kopen kan zich aansluiten bij de Free Fashion Challenge, waar mensen beloven een jaar helemaal geen nieuwe kleren te kopen. Nederlanders hebben gemiddeld 70 kledingstukken in de kast – dus dat zou te doen moeten zijn.

Eyskoot propageert ook verstellen, vermaken, zelf maken.

[...]

Maar wat moeten mensen die wel graag in de laatste mode lopen? Want hoe hard Dubbeld en Eyskesn ook roepen dat eerlijke merken allang niet meer suf en lappig zijn, de meeste halen het qua hipheid nog altijd niet bij het gemiddelde Zara’tje.

Eyskoot gelooft heilig in de macht van de consument

Ze raadt aan winkelpersoneel voortdurend te vragen naar de herkomst van kleding.

„Ze zullen het antwoord misschien niet weten, maar als ze die vragen constant krijgen, zullen ze het toch aan hun baas moeten vragen – en zo gaat het balletje rollen.”

De meest geruststellende opmerking voor modeliefhebbers staat in het boek van Dubbeld. Grote modeketens willen, door hun wekelijkse nieuwe aanvoer, ons doen geloven dat we meerdere keren per seizoen nieuwe kleren nodig hebben. Dat heeft tot gevolg gehad dat ook designermerken tegenwoordig bijna allemaal tussencollecties hebben.

[...] Een gemiddelde modetrend, zo citeert Mode voor morgen een lector van de Saxion Hogeschool Enschede, duurt drie jaar. En dan nog is een kledingstuk niet per se meteen ouderwets.

[...]

Bij veel designermerken bepaalt het label en de marketing wel een erg groot deel van de prijs; en ook chique stoffen zijn bepaald niet immuun voor slijtage. Maar het zou natuurlijk al een hele stap vooruit zijn als aan de aankoop van kleding voortaan wat meer zorg wordt besteed.

Zeven tips voor een duurzame garderobe

1
Het grootste gedeelte van de C02-uitstoot en het energiegebruik van een kledingstuk wordt niet veroorzaakt door materiaal, productie en distributie, maar door wassen en andere ‘nazorg’. Was minder en kouder en gebruik een eco-wasmiddel – en vooral geen droger (kleren slijten ook sneller van een droger). Strijk zo min mogelijk, mijd de stomerij. Hang kleren gewoon eens een nacht buiten.

2
Koop minder, en vooral: minder jeans. Spijkerbroeken zijn de populairste kledingstukken van Nederland: wij kopen er 15 miljoen per jaar en hebben er allemaal 5,34. Maar jeans zijn katoen, er is veel verf voor nodig en het ‘zandstralen’ wat ze er gedragen uit laat zien, veroorzaakt stoflongen bij de arbeiders. H&M, Levi’s en een aantal andere merken hebben inmiddels toegezegd de techniek niet meer te zullen gebruiken. In Bangladesh wordt nog de helft van de broeken gezandstraald.

3
Gooi nooit textiel in de prullenbak. Tweederde van het textiel dat in Nederland wordt weggegooid kan worden hergebruikt. De helft ervan kan zelfs direct weer worden gedragen.

4
Op talkingdress.nl is een lijst te vinden (en een gratis app) met online en offline ecomodewinkels in Nederland, en andere adressen (zoals Zalando.nl) die eerlijke mode verkopen.

5
Kijk altijd van wat voor materiaal een kledingstuk is gemaakt. Op de website van Made-by (made-by.org) is een overzicht te vinden van de meeste gebruikte materialen. In categorie E (de slechtste) staan bijvoorbeeld katoen, nylon en viscose – maar ook bamboeviscose, een materiaal dat nota bene wordt verkocht als ‘milieuvriendelijk’. Gewone polyester scoort een D.

6
Koop liefst kleren die gemaakt zijn van één soort materiaal, die zijn gemakkelijker te recyclen. Let er bij kleding van polyester op dat ook de rits van kunststof is gemaakt.