Amerikaanse school lijkt vaak meer op gevangenis

Veiligheid gaat voor alles, weten ook Nederlandse tieners

Wegener Dagbladen 11 december 1999

Van onze redactie binnenland

Tijdens de les even naar de wc? Alleen als je een speciaal pasje hebt met een handtekening van de leraar die slechts een paar minuten geldig is. Op streng beveiligde scholen in Amerika is het vaak ook niet mogelijk om in de pauze even een luchtje te scheppen, net zo min als je plaats verlaten tijdens de lunch in de kantine. Veiligheid gaat voor alles, weten Nederlandse tieners die op een Amerikaanse Highschool hebben gezeten.

De scholieren die afgelopen schooljaar zijn uitgezonden via de YFU International Excange, reageren naar aanleiding van de schietpartij in Veghel. Daarbij schoot een 17-jarige jongen vijf mensen neer. De ministers van justitie en onderwijs noemden kort daarna de plaatsing van detectiepoortjes tegen wapenbezit bespreekbaar. Volgens de 'uitwisselingsscholieren' kan dat de eerste stap zijn naar een toestand als in de VS, waar scholen vaak meer op gevangenissen lijken.

Marjolein van Olst (16) uit Hattem, die op twee uur rijden van Pittsburg op highschool heeft gezeten, schrok zich rot toen ze kennismaakte met wat doen denken aan een gevangenisregime. Op haar school mocht ze na binnenkomst de hele dag niet meer naar buiten. Rondlummelen op de gang was taboe. "Je moet over een speciaal bewijsje beschikken om twee minuten naar de wc te mogen. Blijf je langer weg of word je gepakt op een plek waar je geen toestemming hebt, dan hang je."

Op het afstudeerfeest waren de beveiligingsmaatregelen nog rigoureuzer. "Iedereen moest door metaaldetectiepoortjes, omdat er berichten waren dat scholieren van elders de zaak zouden komen verstieren. De hele avond mocht je niet meer naar buiten, ook niet om een luchtje te scheppen en zelfs niet voor een romantische time-out." Toch vindt de Hattemse

de beveiligingsmaatregelen niet overdreven. "Het is op zich best een eng idee, maar het geeft ook een veilig gevoel. Mijn ouders waren ook best ongerust toen ze er van hoorden, zeker na die schietpartij in Littleton, waarbij op een school 15 doden en 22 gewonden vielen. Maar dan sta je er wel bij stil dat het zo kan gebeuren en moet je de boel dus beveiligen."

Sander Laban (17) uit Deventer heeft daar zo zijn twijfels over. Hij heeft een jaar op highschool gezeten op een half uurtje rijden van Washington, waar onder meer camera's hangen bij de ingang. Regelmatig werd er geoefend wat leerlingen moesten doen bij meldingen van dreigend geweld. Daarnaast moest ook Laban elke stap buiten het klaslokaal kunnen verantwoorden met een 'spinbook', een schrift waaruit op de gang patrouillerende bewakers konden aflezen of hij toestemming had om over de gang te wandelen.

"Dat schept de sfeer van een gevangenis. Het geeft misschien wel een veilig gevoel, maar je voelt je er ook door opgesloten. Dat geeft spanningen. Hert leidt ertoe dat de leerlingen zich af gaan vragen hoe ver ze kunnen gaan. En dan gebeurt misschien juist wat je door alle veilgheidsmaatregelen probeert te voorkomen."

Sander Alban vindt dat Nederlandse scholen zich verre moeten houden van Amerikaanse toestanden. "Er is toch wel een verschil tussen Amerika en Nederland. In de VS worden mensen meer als massa, als kudde behandeld. Als er één mogelijk iets fout kan doen, wordt meteen de hele groep beveiligd. Hier wordt meer uitgegaan van de eigen, individuele verantwoordelijkheid. Hopelijk blijft dat zo."