[Home]     [Wat is er mis...]    [Naar de lijst]

Citaten uit

Rust voor het gezin

Door Edwin Kreulen en Henriëtte Lakmaker
Trouw 1 november 2000, VERDIEPING 

Het is tijd voor een grondige herbezinning op de indeling van het mensenleven, zegt historisch pedagoge Lea Dasberg, aan wie vandaag een debat is gewijd. Niet alleen het pensioen vanaf 65 jaar moet op de schop, ook is het 'heel vreemd' dat jongeren tot 18 jaar naar school gaan en daar bovenop ook nog eens gelijk gaan studeren. Over de onzin van opvoedcursussen en het nadeel van oudere ouders.

Pedagogie 

,,Het is nog steeds de taak van de ouder om de denkgrenzen van het kind te verruimen'', zegt Lea Dasberg. Ze is even over uit Israël voor het 'Grote Dasberg-debat' in Amsterdam.

Tijd om de jeugdperiode op de schop te nemen, zegt Dasberg. [...]

Verlaag de leerplicht niet alleen op papier maar ook werkelijk tot 16 jaar, stelt Dasberg. Ze is mede geïnspireerd door haar ervaringen in Israël. [...]

In de laatste versie van 'Grootbrengen door kleinhouden', het standaardwerk over de geschiedenis van de opvoeding in de westerse wereld, beschrijft de historisch pedagoge het leven van een (fictieve) jongere in de jaren tachtig. 

,,Kwaad en gefrustreerd door gebrek aan aandacht thuis en zonder hoop op maatschappelijk en economisch welvaren koopt de jongere een spuitbus en schrijft grove woorden op de muur.'' 

Dat was in het jaar 1984, toen de tiende druk van Dasbergs 'rode boekje' verscheen. Jeugdland, het beschermde kinderbestaan waarvan ze de opkomst en ondergang sinds de 17e eeuw in 'Grootbrengen door kleinhouden' beschrijft, was een ruïne. De jeugd tooide zich met hanekammen, verschool zich in een kraakpand en wendde zich af van de samenleving. Ouders hadden het nakijken.

Zestien jaar later ziet Lea Dasberg (1930) nog wel degelijk constanten in de opvoeding en vaste waarden waar ouders zich aan kunnen vastklampen. [...] Ze weet dat de perspectiefloze jongere uit 1984 in Nederland inmiddels plaats heeft gemaakt voor scholieren en studenten die van jongs af aan worden bestookt met keuzes, kansen en mogelijkheden. Voor de meeste Nederlanders is er geld genoeg om hun kind een fantastische jeugd te kunnen geven. Maar beschermd? Kinderen worden steeds vroeger geconfronteerd met de boze buitenwereld, via televisie en internet.

,,Computer en internet geven informatie'', zegt Dasberg. ,,Dat is niet hetzelfde als kennis. Ouders kunnen aanvullen wat er na die informatie komt. Zij hebben hun ervaring, hun mening, en ze kunnen er op wijzen dat er ook andere opvattingen bestaan. Dat is het begin van opvoeden tot een pluralistische maatschappij. En voor zover het kan, is het belangrijk om kinderen te volgen: als kinderen iets vreselijks hebben gezien, moet je er iets van uitleggen.'' [...]

Van belang is dat het in het gezin weer kalmer wordt. Vandaar ook het pleidooi van Dasberg voor een andere levensindeling. 

,,Als op geregelde tijden een van de ouders weer in zijn leerperiode terugmag, krijg je ook meer rust in het gezin. Als ik hoor hoe druk jonge mensen, ouders, het hebben. Ze hebben het altijd druk. Dat is ook niet leuk voor een gezin. Een gezin dat minstens éénmaal per dag met elkaar aan tafel kan eten. Dat is heel belangrijk, daar leer je zo veel. Het gebeurt veel te weinig.''

Jong kinderen krijgen, dat werkt volgens Dasberg het beste. 

,,Ik denk dat je er steeds meer tegenop gaat zien. Voor kinderen is het ook leuker om jonge ouders te hebben. Ik heb mensen gekend die op hun 38ste begonnen, en als ze eenmaal een baby hadden sliepen ze nooit meer. Jonge ouders doen het veel meer met de Franse slag en houden er meer plezier aan over dan een gevoel van belasting." [...]

Dasberg ontwaart een leemte in deskundige informatie over opvoeding. 

,,Veel mensen hebben minachting voor damesbladen als Margriet en Libelle, maar daar las ik in de jaren vijftig en zestig wel veel praktische informatie voor moeders: wat doe je met agressieve kinderen, duimzuigen, agressiviteit. Er zou veel meer deskundige informatie moeten komen in bladen en kranten. Dat merk je ook bij jonge ouders.''

De verplichte opvoedcursussen, waarover inmiddels wel consensus is ontstaan, zijn Dasberg een gruwel. ,,Ouders moeten het zelf willen. En een cursus: wat heb je daar nou aan?'' Ook de 'begeleiding' van allochtone ouders bij de opvoeding is een pad met valkuilen, zegt Dasberg. [...]

,,Kijk, de ouders moeten zelf de behoefte hebben. Je moet geen houding aannemen van 'we zullen die wilden nu ook wel eens even leren hoe je dat in een keurige witte maatschappij moet aanpakken, want dat weten die mensen niet.'' 

Het zou veel nuttiger zijn als je het zover zou kunnen krijgen dat er praatgroepen waren waar allochtone én autochtone ouders met elkaar discussiëren over wat zij gewend zijn te doen aan disciplinering, socialisering. En dan kunnen de autochtone ouders ook wat leren van de allochtonen. 

"Ik denk dat een groot deel van de problemen van die allochtone kinderen - pubers meestal - komt door een nog altijd verkeerde benadering van hun thuismilieu door het buitenmilieu.'' [...]

[Home]     [Wat is er mis...]    [Naar de lijst]