Opinie # 24
Fundamentalisme in Nederland
In het vorige stuk schreven wij over het fundamentalisme zo
her en der in de wereld.
Nu kijken wij naar het fundamentalisme in Nederland.
Is het er?
Waar?
Waar komt het vandaan?
Hoe ermee om te gaan?
Na 11 september 2001 barstte er heel wat discussie los over
terrorisme, veiligheid en over Oost en West. Ging deze discussie in de meeste
landen over de eerste twee onderwerpen, terrorisme en veiligheid, in Nederland
spitste het gesprek zich toe op de islam. In andere landen speelde dit onderwerp
veel minder, maar hier overheerste dit onderwerp het gehele debat.
We hadden hier al zoiets gaande, namelijk het multiculturele
debat, aangeslingerd door Bolkestein in 1991, leven ingeblazen door Paul
Scheffer in 2000, en echt tot een publiek debat gemaakt door Pim Fortuyn - die
ook weerwoord kreeg.
"Het is niet genoeg
waakzaam te zijn. We zullen de barricades op moeten om onze normen en waarden
uit te dragen en te beschermen. Een koude oorlog met de islam is onvermijdelijk."
- Pim Fortuyn.
|
|
"Tegen
de islam of het fundamentalisme? Als een Europeaan, een Nederlander
spreekt van een oorlog tegen de islam, dan begrijpt hij niets van de
historie van zijn eigen land. Hij weet kennelijk niet wat de verlichting
inhoudt. Hij is onverantwoord, gevaarlijk en een extremist, net als de
moslims die bij wenst te bevechten." - Prof. Mohammed Arkoun
|
Zo ging het debat na 11 september 2001 verhevigd door.
Veel politici deden precies wat ze niet moesten
doen.
In plaats van op een verstandige manier leiding te geven, dreven
ze op de stroom mee, hierbij geholpen door een menigte publicisten. In plaats
van een dialoog te leiden, werden er een reeks politieke ballonnen opgelaten:
Het gevolg was angst voor allochtonen, imams, scholen,
jongeren en zelfs voor vrouwen die zich sluierden. Er ontstond een wij
tegenover zij klimaat. Iedereen maakte zich druk over radicale islamieten
- niemand over fundamentalistische christenen en rechts-radicale geluiden in de
politiek die, zo niet indruisten tegen, dan wel op het randje waren van onze
grondwet.
De grondwet bleef kalm en de koningin verstandig
De grondwet bleef rustig wat hij was; die kun je niet zo maar
veranderen en niet zo maar passeren. Hij trilde wel wat verontwaardigd in zijn boekenkast, maar
bleef waar hij was en bleef staan voor waar hij voor stond. "Je
maintiendrai", zei hij, Nederlands wapenspreuk: "Ik zal stand
houden".
Onze grondwet kent vrijheid van meningsuiting, vrijheid van
godsdienst en van onderwijs. Dit is een groot goed dat we moeten behouden - dan
maar even verstandig conservatief zijn.
De koningin sprak een kerstrede uit waarin zij aandrong op een
dialoog en op het accepteren van verschillen tussen mensen.
Dit was verstandig en realistisch. We hebben hier in Nederland
een situatie waarin weinig fundamentalisme aanwezig is. Voor zover het er is, is
het ten dele opgeroepen door het Nederlandse beleid dat allochtonen snel
isoleert en dat allochtone jongeren en migranten weinig anders te bieden heeft
dan verveling en zinloosheid.
Wat speelt er?
We moeten dus eens kritisch naar onszelf kijken. Goed, ook naar
islamitisch Nederland: naar de scholen, de imams en hun moskeeën, naar de
jongeren, naar de hoofddoekdraagsters en naar ons eigen multiculturele debat.
Kunnen we ook iets doen?
Niet iedereen is minister of kamerlid, maar iedereen woont in
een woonplaats en in een buurt. Menigeen heeft te maken met een school of kerk,
of komt in een kantine of café waar de debatten plaats vinden. Misschien kunnen
we wel iets doen.
Over al deze zaken schreven wij een essay.
Klik erop en u krijgt het te zien.