Citaten uit
Mediageweld verpest uw kinderen
Al die moorden op scherm maken kinderen agressief, ongevoelig en bang
José van der Sman, Elsevier 12 maart 2005
In televisieprogramma's en in films wordt non-stop geweld getoond. In
computergames kunnen kinderen voor de lol zelf onschuldige mensen
vermoorden. dat is uitermate schadelijk voor hun ontwikkeling.
[... ... ...]
Kinderen en jongeren worden overspoeld met gewelddadige
televisieprogramma's, speelfilms en videogames waarin onschuldige mensen
zomaar voor de lol worden mishandeld en gedood zonder dat de daders met
hun ogen knipperen, laat staan schaamte of medelijden voelen. Zonder dat
er ook maar één seconde aandacht wordt besteed aan de geestelijke en
lichamelijke gevolgen voor de slachtoffers. |
|
[...]
Oplettende ouders vragen zich bezorgd af of het geen kwaad kan, al dat
virtueel geweld. Of de geest van hun kinderen er niet zo verziekt door
raakt dat ze gaan denken dan het normaal is om mensen voor de lol te
mishandelen en te doden.
Het antwoord is ja, het kan kwaad. Mensen die beweren dat er geen
verband is tussen de toename van het virtuele geweld in de media en van
het echte geweld in de samenleving hebben ongelijk. Dat verband is er
namelijk wel, zeggen steeds meer deskundigen, onder wie de Amerikaanse
luitenant-kolonel Dave Grossman, legerpsycholoog en auteur van twee
kritische boeken over de effecten van mediageweld. |
Manieren om de invloed van mediageweld te beperken
| Minder televisie, films en games |
| Geen tv en games in de kinderkamer |
| Producten selecteren op kwaliteit |
| Producten afkeuren en verbieden |
| Het getoonde geweld goed bespreken |
| Helder zijn over normen en waarden
|
|
Grossman stelt bikkelhard dat de confrontatie vanaf jonge leeftijd met
zo veel geweld op televisie, in speelfilms en in games van sommige
kinderen killers maakt, gewetenloze moordenaars.
[...]
Rattenvanger
[...]
In de Verenigde Staten zitten kinderen onder de 12 jaar gemiddeld 3 uur
per dag voor de buis, in Nederland ruim 2 uur. Volwassenen houden het hier
nog veel langer vol. Volgens de laatste peilingen zelfs gemiddeld 3 uur en
12 minuten per dag.
Wat zien ze in die uren? |
|
Kinderen kijken ongetwijfeld naar
allerlei leuke, verantwoorde, educatieve uitzendingen. Volwassenen houden
van sport, spel en soaps, zo blijkt uit kijkonderzoek. Maar daarnaast
kijken ze ook naar programma's die zich onderscheiden door het tonen van
verbaal en fysiek geweld, variërend van scheldkanonnades en vechtpartijen
in cartoons tot weerzinwekkende afslachtingen in horrorfilms.
Dat kijken naar agressie en geweld is niet onbegrijpelijk. Het windt
immers op.
[...]
Het zou dus volstrekte onzin zijn om agressie overal uit te bannen.
Geweld hoort erbij, van de Griekse drama's tot Shakespeare's toneelstukken
tot oorlogsfilms als Saving Private Ryan. De kwestie is alleen
hoeveel geweld en wat voor geweld. Het is vooral de stortvloed aan
sensationeel, willekeurig en ongestraft geweld in films en games die de
deskundigen steeds meer zorgen begint te baren. Want er zijn inmiddels
genoeg aanwijzingen dat het niet alleen de kinderziel schaadt, maar ook
volwassenen geen goed doet.
Sensationeel
Beginnen we met de hoeveelheid. In de Verenigde Staten is berekend dat
een gemiddeld kind daar in de eerste twaalf jaar van zijn leven minstens
honderdduizend geweldsacties en achtduizend moorden op de televisie ziet.
In Nederland liggen die aantallen voor kinderen tot 12 jaar volgens de
berekening uit 1997 van de Amsterdamse hoogleraar kind & media Patti
Valkenburg, op minstens negentigduizend geweldsacties en zesduizend
televisiemoorden. En dan hebben we nog niet eens de videogames meegeteld.
[...] |
[...]
De maatstaven van Dave Grossman Zijn ook voor leken redelijk
begrijpelijk hanteerbaar. Afkeurenswaardig is volgens hem 'sensationeel
geweld' dat willekeurig wordt toegepast en waarin de daders geen spijt of
schaamte kennen. 'Sensibel geweld' dat niet willekeurig is en duidelijk
ernstige gevolgen heeft voor de daders en slachtoffers, mag volgens
Grossman wel worden vertoond (zie 'Sensationeel of sensibel' op deze
pagina). →
De Amerikaanse professor W. James Potter van de University of
California at Santa Barbara (UCSB), auteur van enkele uitstekende
boeken over mediageweld, geeft een aantal heldere kenmerken van
gewelddadige programma's die onaanvaardbaar zijn omdat ze een negatieve
invloed uitoefenen op de kijker.
|
Sensationeel of sensibel
Twee manieren om geweld te verbeelden
| NEGATIEF:
Sensationeel geweld met veel actie, snelle beeldwisseling, speciale
effecten. Het geweld is willekeurig, expliciet en leuk. De daders
kennen geen spijt of schaamte, en worden niet gestraft. De
slachtoffers doen er niet toe.
|
| POSITIEF:
Sensibel geweld beeft minder actie en beeldwisseling, en meer dialoog.
Het is niet willekeurig en expliciet. De kijker krijgt tijd om te
voelen en te denken. Geweld is niet leuk,het heeft duidelijk ernstige
gevolgen voor daders en slachtoffers. |
|
|
|
Het zijn de programma's met een hoog aantal realistische en
expliciete gewelddadige acties, waarin het geweld als rechtvaardig en
zelfs leuk wordt afgeschilderd. De daders zijn helden die niet afdoende
gestraft en misschien zelfs beloond worden voor het gebruik van geweld. De
gevolgen van het geweld voor het slachtoffer blijven onderbelicht of
worden gebagatelliseerd (zie 'Heldhaftig en humoristisch' op deze
pagina). →
Wat zijn de schadelijke gevolgen van al dat mediageweld?
[...]
Het merendeel van de driehonderd grote en wetenschappelijk betrouwbare
studies (voor namelijk onder kinderen, want die zijn het kwetsbaarst)
overal ter wereld wijst namelijk uit dat er een aantal schadelijke
gevolgen is: |
Heldhaftig en humoristisch
Negatieve invloed van mediageweld neemt toe als:
| Frequentie gewelddadige acties stijgt |
| Geweld opeen realistische en expliciete manier wordt getoond |
| Geweld relativerend en met humor wordt gepresenteerd |
| Geweld in plot wordt gerechtvaardigd |
| De dader als een bewonderenswaardige held wordt afgebeeld |
| De dader niet afdoende wordt gestraft |
| De dader wordt beloond voor het gebruik van geweld |
| Slachtoffer geen pijn of schade heeft |
|
| het verhoogt de agressiviteit, |
| het stompt mensen af voor het gebruik van geweld en |
| het ver sterkt hun angstgevoelens. |
Uit diverse onderzoeken, [...]
[ ... Diverse onderzoeken besproken ...]
Agressief
|
Natuurlijk is mediageweld niet de enige veroorzaker van agressief
gedrag, haasten alle onderzoekers te zeggen. Een agressieve
persoonlijkheid, opgroeien in een omgeving vol geweld, laag op de
sociaal-economische ladder staan, al deze zaken spelen een grote rol (zie
'Wapens en wantoestanden' op deze pa gina). →
Maar zelfs als deze factoren worden in gecalculeerd, blijft in de
onderzoeksdata overeind staan dat mediageweld een belangrijke bijdrage
levert aan de mate van agressiviteit die een individu aan de dag legt.
[...]
|
Wapens en wantoestanden
Slechte invloed van mediageweld wordt verder versterkt door:
| Wonen en naar school gaan in armoedige en criminele omgeving |
| Opgroeien in thuissituatie waarin veel geweld wordt gebruikt |
| Opvoeding zonder inprenting van goede normen en waarden |
| Persoonlijkheidsproblemen en cen lage intelligentie |
| Gebrek aan zelfreflectie en distantie |
| Neiging tot identificatie met de daders |
| Toegang hebben tot wapens en daarmee om kunnen gaan |
|
Ook de afstomping voor geweld is goed
onderzocht en gedocumenteerd. Het komt er kortweg op neer dat het zien van
beelden van agressiviteit en geweld een zekere lichamelijke opwinding
veroorzaken. Maar als het te vaak gebeurt, treedt gewenning op. De kijker
raakt minder snel opgewonden en gaat extremere varianten opzoeken om toch
geprikkeld te worden. Hij wordt op zijn wenken bediend door de televisie-
en filmindustrie.
[...]
Kinderen die van jongs af aan worden geconfronteerd met agressie en
geweld op televisie, raken al vroeg in hun leven afgestompt en gaan als
pubers en jongvolwassenen op zoek naar sterkere prikkels om te kunnen
griezelen en gruwelen.
[...]
De afstomping blijft echter niet beperkt tot ongevoeligheid voor
virtueel geweld, benadrukt Dave Grossman. Sommigen onder ons worden ook
ongevoeliger voor echt geweld. Een van de grootste problemen waar mee
elk leger wordt geconfronteerd, is dat mensen niet graag medemensen doden.
Dat gaat in tegen de menselijke natuur. Zelfs soldaten doden niet graag
vijandelijke soldaten; ze schieten liever in de lucht of helemaal niet. Om
die reden was in Tweede Wereldoorlog de firing rate, het aantal
keren dat een Amerikaanse soldaat daadwerkelijk op de vijand schoot als
hij de kans kreeg, maar 15 procent. Vanuit militair oogpunt is dat
natuurlijk veel te weinig. Om hierin verbetering te brengen, worden
soldaten tijdens hun training ongevoelig gemaakt voor het doden van
medemensen (in militaire termen spreekt men van desensitizing). Ze
leren op doelen te schieten die zo veel mogelijk op mensen lijken.
Simulatie
Aanvankelijk waren dat alleen poppen op de schietbaan, maar de laatste
decennia maakt het Amerikaanse leger gebruik van killing simulators,
die opvallend veel overeenkomst vertonen met uitermate gewelddadige games
als Mortal Kombat. Met behulp van die
moordsimulatoren oefenen soldaten net zo lang in het doodschieten van
medemensen tot ze ongevoelig genoeg zijn geworden om dat ook in het echt
te kunnen doen.
Grossman is er als militair deskundige van overtuigd dat jongens die
honderden uren thuis of in videospeelhallen met nepgeweren of joysticks
virtueel oefenen in het doodschieten van spelfiguren, op den duur net zo
ongevoelig raken voor het toepassen van geweld als soldaten.
[...]
Maar terwijl soldaten een strenge discipline en militaire erecode
krijgen opgelegd die moet voorkomen dat ze zich op het slachtveld
misdragen en onschuldige slachtoffers maken, is dat bij de spelers van
gewelddadige games niet het geval. Ze worden dus ongevoelig voor het
gebruik van geweld zonder dat er tegelijkertijd een rem op wordt gezet. Tenzij
iemand, bijvoorbeeld een of beide ouders, die taak op zich neemt.
Scherpschutters
De game-jongens worden met al dat virtuele oefenen in het doden van
mensen ook net zo trefzeker als soldaten.
[Voorbeeld ...]
Ook Dylan Klebold en Eric Harris die
op de Columbine High School in Colorado een bloedbad aanrichtten,
hadden de kunst afgekeken van het gewelddadige videospel Doom.
[... ...]
Onderzoek wijst uit dat het almaar zien van geweld op de televisie en
in speelfilms de angstgevoelens van mensen aanwakkert.
Bij kinderen is dat vaak evident: ze krijgen nachtmerries, gaan
bedplassen en houden hun ouders wakker. Ze krijgen ook minder vertrouwen
in de wereld om hen heen. Dat is geen wonder als ze voor hun twaalfde
levensjaar honderdduizend keer op de beeldbuis de boodschap hebben
doorgekregen dat als iets je niet bevalt, je gewoon begint te schelden,
rammen of moorden. Dat geeft geen veilig gevoel.
[...]
Ramkoers
Wat moet er gebeuren om de ramkoers van dit schip te keren? Overal
nemen overheden maatregelen om jonge mensen te beschermen tegen
mediageweld.
[...] Ouders worden aangemoedigd het mediagebruik van hun kinderen te
volgen en te reguleren (zie 'Zelfbescherming'
op pagina 76).
Maar deze maatregelen zijn niet afdoende zolang de media-industrie
schouderophalend zelf de inferieure producten blijft produceren en aan de
man brengen. |
Zolang zelfs getalenteerde acteurs, regisseurs, producenten
en gamemakers de ene grove gewelddadige film en game na de andere maken in
plaats van hun creativiteit te gebruiken voor kwalitatief hoogwaardige
producten.
Tot die tijd blijft het dweilen met de kraan open, en kunnen jongens
als ze zin hebben gewoon een potje Postal spelen, een game waarin
je voor de lol zo veel mogelijk mensen en dieren moet mishandelen en
vermoorden, bijvoorbeeld door over ze te urineren, ze levend te verbranden
of de kat als demper op je geweer te gebruiken. Niks en niemand zal ze
tegenhouden. |
Meer Lezen
Boeken over mediageweld
| Patti Valkenburg: Beeldscherm ldnderen |
| Dave Grossman: On Killing. The Psychological Cost ofLearningto Kill
in War and Society |
| Dave Grossman: Stop Teaching our Kids to Kill |
| W. James Potter: The 11 Myths of Media Violence |
| Jonathan L. Freedman: Media Violence and its Effect on Agression |
|
|