Citaten
uit
De
overmoed van de radicale neo’s
H.J.A.
Hofland, NRC 3 mei 2003
Het transatlantisch bondgenootschap ligt, zeker na de
oorlog in Irak, in duigen. Dat is de schuld van de neoconservatieven die de
politiek van president verzinnen, wordt gezegd. Er is sprake van een reeks
inschattingsfouten van Europa zelf, meent H.J.A. Hofland.
[…
Neoconservatieven,] zo noemen zich sinds een jaar of dertig de Amerikaanse
intellectuelen die, vaak na een radicaal links begin als trotskist of communist,
of gewoon liberals, tot een behoudend
universalistisch denken zijn bekeerd. Dat is niet nieuw en niet typisch
Amerikaans. In Europa had en heb je ze ook. De oorsprong van het
neoconservatisme ligt in de eerste decennia na de Tweede Wereldoorlog, de
periode van de ideologische verwarring, de jaren waarin de krachtmeting tussen
het sovjetimperium en het democratische Westen begon.
Ieder
neoconservatisme is een verweer naar twee kanten: de buitenlandse vijand en zijn
handlangers binnen de grenzen. […]
Het
neoconservatisme verschijnt voor het eerst onder deze naam begin jaren zeventig,
opnieuw als reactie, maar nu tegen ‘verwording’ van politiek, cultuur en
maatschappij in en door de ‘jaren zestig’. […]
Dit
neoconservatisme heeft dus zijn oorsprong in nationale, binnenlandse toestanden.
Dat is niet typisch Amerikaans. […] Norman Podhoretz […] publiceerde een
essay, The Present Danger, waarin hij
uitlegt waarom een binnenlandse revolutie noodzakelijk is.
Amerika,
in de nadagen van president Carter, was een gedemoraliseerde natie. Het wachten
was op de verlosser. Die verscheen in de persoon van Ronald Reagan, de
ongecompliceerde patriot met als boodschap It’s
morning again in America. Zijn politieke filosofie en de hoofdlijnen van
zijn binnen0 en buitenlandse politiek droegen een neoconservatieve signatuur.
[…
jaren negentig …] Zie bijvoorbeeld The
New York Post, het ochtendblad dat op zijn opiniepagina’s het
neoconservatieve denken het zuiverst uitdraagt […] en de het huisorgaan van de
neoconservatieven, The Washington Weekly.
[…]
Misschien
zou alles zich meer langs de lijnen der geleidelijkheid hebben ontwikkeld, als
de Twin Towers er nog hadden gestaan.
[…] Voor de neoconservatieven is de aanval de definitieve bevestiging van hun
absolute gelijk. […]
De
vroegere bondgenoten van amerika hebben tientallen redenen om zich te verzetten.
[…]
 |
De verwevenheid
van deze regering met corporate America,
|
|
de grote
concerns, de manipulatie van de media,
|
|
de rol van het
kapitaal in de verkiezingscampagnes, de manier waarop Bush,
|
|
de
rechtspleging met de geestdrift voor de doodstraf,
|
|
het
fundamentalistische beleid van minister van Justitie Ashcroft,
|
|
de twee miljoen
mensen in de gevangenis,
|
|
het terzijde
schuiven van internationaal recht en instituten,
|
|
de rol van God
in het denken van de president die aan een theocratie doet herinneren.
|
Stuk
voor stuk feiten die de weerzin in het oude Europa wekken. Het geopolitieke
conflict gecombineerd met de culturele verschillen maakt de kloof bijna
onoverbrugbaar.
De
ideologische verschillen tussen het radicale denken van de neo’s en de
Europese gereserveerdheid, de nuancering, de gewoonte om ‘de zaak van twee
kanten te bekijken’ voltooit de wederzijdse onverstaanbaarheid. […]
Dit
samengaan van hypermacht en overtuiging van eigen gelijk maakt dat het Amerika
van George Bush ieder compromis afwijst. En zoals de afgelopen maanden is
gebleken: de neo’s kunnen het zich veroorloven. Tegenstand heeft geen effect
gehad. […] Tenslotte zal blijken dat de wereld niet bereid is zich dit grand design erin te laten rammen. […]
