Start Weblog Inhoud Wat is nieuw English

Opinie # 36

Disinformatie door de media

Disinformatie of desinformatie is het verspreiden van onjuiste informatie, simpel gezegd ‘informatieve misleiding’.

Disinformatie kan op allerlei gebieden aan de orde zijn.

In het alledaagse leven door kwaadspreken over anderen, iets wat al in de bijbel en koran een zonde genoemd wordt.

In de wetenschap, door onwelgevallige feiten die tegen een gevestigde theorie in lijken te gaan te vertekenen of gewoon te negeren of door onorthodoxe geleerden de mond te snoeren zodat het lijkt alsof er een algehele consensus bestaat onder serieuze wetenschappers. Dit treft grensgebieden van de wetenschap zoals de parapsychologie of de psychologie van het dierlijk bewustzijn, en controversiële projecten binnen gevestigde wetenschappen zoals de seksuologie, bijvoorbeeld rond pedofilie.

In de politiek, door middel van karaktermoord op politieke tegenstanders, het karikaturiseren van hele bevolkingsgroepen of het tot vijand bestempelen van vreedzame vreemde mogendheden.
En niet in de laatste plaats door de middelaars van informatie zelf:

de media. Terwijl je zou kunnen verwachten dat juist de media vanuit een journalistieke ethiek garant zouden staan voor een zo compleet en onbevooroordeeld mogelijke weergave van de maatschappelijke werkelijkheid, hoor je steeds vaker dat ze het op dit punt laten afweten.

Welke vormen van disinformatie in de media zijn er eigenlijk?

Je kunt grofweg drie soorten disinformatie onderscheiden als het om de media gaat:

(1) Effectbejag
Vooral de televisie lijkt meer dan ooit uit te zijn op amusement en sensatie om daarmee zoveel mogelijk kijkers te trekken, en een vergelijkbaar proces doet zich voor in de gedrukte media.

(2) Hetzes
In het verlengde van effectbejag kan er op een gegeven moment stemmingmakerij tegen bepaalde personen of groepen.

(3) Propaganda
Er kan ook nog sprake zijn van een politieke agenda ten gunste waarvan de feiten worden vertekend.

Hoe is de disinformatie te stoppen?

Er is een aantal voorstellen gedaan om de kwaliteit van de berichtgeving van de media te verbeteren. Daarbij past overigens direct al een nuancering. Gemakshalve wordt steeds weer van ‘de media’ gesproken, maar in feite is dit natuurlijk een abstractie voor alle mogelijke kranten, tijdschriften, tv-programma’s, radioprogramma’s, etc. Kritiek op ‘de’ media kan dus moeilijk op alle individuele informatieve kanalen of journalisten slaan, zoals o.a. Frits van Exter van Trouw en H.J.A. Hofland van NRC-Handelsblad benadrukken.

Er worden in het maatschappelijk debat minstens vier benaderingen voorgesteld:

(1) Genoegen nemen met de ontwikkelingen

(2) Regulering door de overheid

(3) Zelfregulering door de journalistiek zelf

(4) Het uitbreiden van de verslaggeving naar de gewone burgers:
iedereen journalist, al dan niet op een weblog.

Er zijn dus volop manieren om tegenwicht te bieden aan disinformatie.

Het bovenstaande wordt uitgewerkt in een essay:

 

Disinformatie

Start Weblog Inhoud Wat is nieuw English