Citaten uit

Strafrechtpraktijk heeft therapie nodig 

Fouten in zaak Schiedamse parkmoord zijn symptoom van ernstige ziekte 

H.F.M. Crombag, NRC 25 januari 2005

De Hoge Raad heeft vandaag bepaald dat de strafzaak tegen de Vlaardinger Cees B. voor de moord op Nienke Kleiss moet worden overgedaan. H.F.M. Crombag meent dat de gemaakte fouten in deze zaak geen incident zijn. 

Het college van procureurs-generaal heeft besloten een onderzoek te laten instellen naar ,,de gang van zaken rondom de veroordeling van Vlaardinger Cees B. wegens moord op Nienke Kleiss''. Beter laat dan nooit, zou je zeggen, maar in dit geval ook te laat. 

Dat onderzoek is al gedaan door prof. Van Koppen, die er in 2003 een boek over publiceerde (De Schiedammer Parkmoord: Een Rechtspsychologische Reconstructie; Ars Aequi Libri), een exemplaar daarvan naar het college van procureurs-generaal stuurde en er daarna niet meer over hoorde.

[...]

Pas nu zich een nieuwe verdachte heeft aangediend tegen wie er ijzersterk bewijs is, is het OM uit zijn slaap gewekt en gaat het onder leiding van advocaat-generaal Posthumus onderzoeken of uit de gang van zaken lering kan worden getrokken. Dat onderzoek kan kort zijn: even alsnog dat boek van Van Koppen lezen. 

[...]

De in deze zaak optredende officier van justitie heeft kennelijk zeer gebrekkig toezicht gehouden op het opsporingsonderzoek van de recherche en een rammelend dossier aan de rechtbank aangeboden. Is het redelijk dat die kennelijke wanprestatie van het OM zonder gevolgen blijft? Zou het niet verstandig zijn die mevrouw op het matje te roepen, opdat zij, en via haar, haar collega's, lering kunnen trekken uit de gemaakte fouten? 

En zou het ook niet verstandig zijn om de rechters van rechtbank en hof eens te vragen hoe het kon gebeuren dat zij zich door de rammelende bewijsmiddelen lieten overtuigen?

[...]

In dat opzicht hebben in deze zaak de rechters van zowel de rechtbank als het hof jammerlijk gefaald. Kan hun dat niet worden aangerekend? Hebben deze rechters getoond opgewassen te zijn tegen de verantwoordelijkheid die zij dragen? Wat doen wij met zulke rechters? Daar zou de Raad voor de Rechtspraak eens over moeten nadenken. 

Antwoorden op deze en aanverwante vragen zijn van groot belang, want de zaak van Nienke Kleiss staat niet op zichzelf. Dat de recherche zich in opsporingsonderzoek dikwijls te snel vastbijt in de eerste de beste verdachte, dat de bij zo'n zaak betrokken officier van justitie niet tegen zulk 'tunneldenken' waakt, maar met dezelfde blikvernauwing als de recherche rammelende dossiers aan rechters aanbiedt; dat rechters vervolgens dikwijls niet de moeite nemen zulke dossiers kritisch te toetsen, maar uit de in het dossier aangeboden processen-verbaal hier en daar wat fragmentjes bij elkaar zoeken en daarmee niet strokende informatie terzijde schuiven en een veroordeling uitspreken op dubieuze en in ieder geval niet fatsoenlijk verklaarde gronden, komt in ons land veel vaker voor dan wij willen toegeven. 

[... J]aarlijks doen zich in ons land ten minste enkele tientallen ernstige en daarom gecompliceerde strafzaken voor waar onze gerechten kennelijk niet tegen opgewassen zijn. 

Dubieuze veroordelingen, dat wil zeggen veroordelingen op grond van ontoereikend bewijs, zijn in ons land niet zeldzaam, zo betoogde ik samen met mijn vakgenoten Van Koppen en Wagenaar al in 1992 (Dubieuze Zaken, Contact).

[...]

De zaak van de Schiedamse parkmoord is geen incident, maar een symptoom van een ziekte in onze strafrechtpraktijk, die dringend therapie behoeft, niet alleen in kringen van politie en OM, maar ook in die van de rechterlijke macht.