Justitie hield cruciaal bewijs achter in Schiedammer Parkmoord

PvdA wil parlementair onderzoek

Persbericht van Netwerk.tv - 5 september 2005

In de Schiedammer Parkmoord, waarvoor vier jaar lang de onschuldige Cees B. als dader in de gevangenis zat, wist justitie al van zijn onschuld voordat hij veroordeeld werd. Dat toont NCRV-Netwerk vanavond aan met een DNA-onderzoek dat justitie tot nu bewust achter hield.

Het onderzoek werd geheim gehouden door het Nederlands Forensisch Instituut, door de officier van justitie, door de advocaat-generaal en door het college van procureurs-generaal terwijl honderden justitiemedewerkers van het bestaan ervan op de hoogte waren.

Tweede Kamerlid Aleid Wolfsen van de PvdA wil een parlementair onderzoek: 

,,Als een officier van justitie en een advocaat-generaal willens en wetens de rechter onjuist informeren; als het NFI justitie en dus de rechter strategisch informeert; en als vervolgens ook nog eens door honderden mensen bewust wordt gezwegen, is er iets fundamenteel mis in ons justitieapparaat. En dat is onacceptabel. Iedereen die bewust de waarheid heeft verzwegen of ontdekking daarvan heeft tegengehouden, heeft een groot probleem. De Kamer moet willen weten hoe het mogelijk is dat mensen binnen justitie massaal zwijgen ."

Cees B. werd door de rechtbank en door het gerechtshof tot 18 jaar cel en TBS veroordeeld voor de moord op de 10-jarige Nienke Kleiss in juni 2000. De Hoge Raad bevestigde dat vonnis en verwierp ook een herzieningsverzoek in de zaak. Borsboom kwam pas vrij nadat vorig jaar zomer de werkelijke dader spontaan de misdaad opbiechtte. De werkelijke dader maakte in de periode dat Cees B. ten onrechte vast zat, twee nieuwe slachtoffers.

Nu blijkt dat justitie al die tijd beschikte over het bewijs dat Cees B. onschuldig is: namelijk over DNA-materiaal dat onmogelijk van Cees B. kan zijn. Dat DNA werd namelijk aangetroffen op het vermoorde meisje en op drie plaatsen van de schoenveter waarmee ze gewurgd werd. Het NFI, het Nederlands Forensisch Instituut concludeerde zelf in een interne rapportage dat zeven DNA-sporen met ,,mogelijke daderkenmerken" gezamenlijk een ,,daderprofiel" vormen dat Cees B. als dader uitsluit.

De advocaat van Cees B. en de rechters kregen de stukken nooit te zien, maar het Openbaar Ministerie kreeg ze al vijf jaar geleden. Het NFI informeerde het Openbaar Ministerie over de daderkenmerken en het daderprofiel nog voordat die ter zitting 18 jaar cel en TBS eiste. Strafrechtdeskundige Peter van Koppen zegt daarover in Netwerk: ,,De onderzoekers van het NFI hebben het Openbaar Ministerie uitgelegd: als je deze zeven profielen naast elkaar legt, dan blijkt daar een daderprofiel uit en dat is niet de verdachte die er nu is."

In het eindrapport zoals het NFI dat in de rechtszaal en later bij het hof presenteerde, is het daderprofiel echter geschrapt. Over het DNA dat op drie plaatsen op het moordwapen werd aangetroffen, wordt niets vermeld. Advocaat-generaal Renckens ontkende tijdens haar requisitoir zelfs expliciet het bestaan ervan. Peter van Koppen over dat requisitoir: ,,Wat de advocaat generaal daar vertelt, is als je deze stukken ziet, gewoon niet juist."

Ook over de twee sporen die wel in het eindrapport van het NFI genoemd worden (gevonden onder de nagel van Nienke en op haar laars) legt de getuigedeskundige in de rechtszaal een verklaring af die onhoudbaar is. Hij weet namelijk dat DNA van dezelfde persoon ook op vijf andere plaatsen gevonden is, zoals op het moordwapen. Peter van Koppen: ,,De deskundige van het NFI heeft onder ede verklaard: dat kan van een willekeurig jongetje van school zijn. Dat had hij natuurlijk nooit mogen verklaren. Hij heeft onder ede niet de hele waarheid verteld aan het hof."

Harrie Timmerman, voormalig politiepsycholoog van het Groningse cold-caseteam, vertelt in Netwerk dat in justitiekringen al voor de veroordeling bekend was dat de verkeerde man vast zat. Timmerman: 

,Mij werd voor de zaak in hoger beroep behandeld, al gezegd: straks wordt er iemand veroordeeld en die kan het niet gedaan hebben."

Ook vertelt Timmerman over een interne, vertrouwelijke justitiepresentatie die hij bijwoonde op het moment dat Cees B. nog als dader vast zit. Timmerman: 

,,In die presentatie wordt verteld dat Cees B de dader niet kan zijn Dan ben je verbijsterd."

Het feit dat Timmerman hier met Netwerk over praat, kostte hem zijn baan bij de politie. De presentatie werd jarenlang aan honderden justitiemedewerkers gegeven. Onder hen tientallen officieren van justitie en advocaten-generaal.

Twee jaar geleden, toen Netwerk het onderzoek naar het verzwegen DNA-bewijs startte, lichtte we Jacq Taekema, de advocaat van Cees B. in. Taekema vroeg vervolgens bij het College van procureurs-generaal om de onderliggende stukken van het NFI, maar die werden hem geweigerd. 

Taekema in Netwerk: 

,,De voorzitter van het College van procureurs-generaal heeft mij laten weten dat ik die informatie niet kreeg omdat de zaak onherroepelijk was en omdat er mogelijk privacy-gevoelige gegevens in die rapportages zaten waar ik geen belang bij kon hebben. En nu zie ik dat de enige privacy-gevoelige gegevens die er in zitten, afkomstig zijn van de dader van het strafbare feit, van de moordenaar van Nienke Kleiss."

Een woordvoerder van het Openbaar Ministerie in Den Haag zegt namens advocaat-generaal Renckens: 

,,De strafzaak tegen Cees B. is wat ons betreft afgedaan, dus zij heeft geen behoefte om hier nog op te reageren."

Een woordvoerder van het ministerie van justitie laat weten: 

,,Dit is een individuele zaak, daar gaat het departement niet op reageren." 

Justitie verwijst terug naar het Openbaar Ministerie.

Advocaat Taekema van Cees B. onderzoekt of het mogelijk is om aangifte te doen tegen vertegenwoordigers van het NFI en het Openbaar Ministerie om ze strafrechtelijk te vervolgen.