Citaten uit

Het onzichtbare mes op de keel van een eenzaam kind

Reconstructie  - De Schiedamse Parkmoord  - De nalatigheden van een onderzoeksteam

Ron Meerhof, De Volkskrant 15 september 2005

Het evaluatieonderzoek van de Schiedammer parkmoord geeft een onthutsend beeld. De verhoorders van Maikel geloofden de verklaringen van  het getraumatiseerde kind niet.

Veel eenzamer kan een jongen van 11 niet worden. Zijn vriendinnetje is vermoord. De politie gelooft zijn getuigenverslag niet, denkt dat hij het zelf heeft gedaan. De rechercheur die hem moet bijstaan, is de gene die hem keihard verhoort. De kinderpsycholoog die hem moet beschermen, laat hem bungelen: hij neemt stiekem 'vertrouwelijke' gesprekken op en speelt ze door aan de politie. 

Dit onthutsende beeld stijgt op uit het hoofdstuk in het Evaluatieonderzoek in de Schiedammer Parkmoord over Maikel, het 11-jarige vriendje dat op 22 juni bij Nienke was toen ze in het Schiedamse Beatrixpark werd ver moord. 

[...]

Maar in de dagen na de moord gaat het onderzoeksteam twijfelen aan [Maikels] verklaringen. Een week na de moord wordt 'deskundige 1' geraadpleegd, een hoogleraar medische kinder- en jeugdpsychiatrie. Die zegt dat Maikels verhaal wel degelijk geloofwaardig is. 

Is dat niet wat de officier van justitie horen wil?

[...Z]e haalt er een hoogleraar kinderpsychologie bij die wel vaker als gerechtelijk deskundige optreedt, 'deskundige 2': Ruud Bullens. 

Hij begeleidt de eerste drie studioverhoren op 4, 7 en 12 juli. Bullens wordt geacht te letten op Maikels welzijn, op te treden als vertrouwenspersoon en hem bij te staan met raad en daad. 

Deskundige 1 ziet half juli de video-opnames van de verhoren en valt bijna van zijn stoel.

[...]

Deskundige 1 heeft geen goed woord over voor dergelijke ver hoormethoden op een zwaar ge traumatiseerde jongen. Hij herhaalt voorts dat hij nog steeds geen reden ziet te twijfelen aan Maikels verklaringen. Zijn verklaringen zullen het dossier nooit halen. 

Bullens daarentegen zit bij alle drie de verhoren in de regiekamer te kijken en doet niets. In de verhoren daarna is de jongen feitelijk verdachte. De verhoren gaan door, nog vijf maal, tot 13 oktober 2000. Maikel is na de verhoren steeds overstuur.  

[...]

Gedurende alle verhoren vertrouwt Maikel zijn 'vertrouwensman' niet. Posthumus toont aan hoezeer hij daar gelijk in had. 

Zo voeren de twee een gesprek voor een (vertrouwelijk) persoonlijkheidsonderzoek. Bullens neemt het op en speelt het bandje door aan de politie. 

Als Posthumus hem bij zijn evaluatieonderzoek vraagt of hij ooit bandopnames heeft gemaakt en doorgespeeld aan de politie, ontkent hij. Hij legt zelfs uit waarom niet. A1sPosthumus hem later het bandje voorhoudt, verklaart hij dat hij zich heeft vergist. 

Ten minste één constatering van Bullens is juist: Maikel is een bij zonder kind. 

'Bij een kind dat minder sterk in zijn schoenen had ge staan, getuige of verdachte', schrijft Posthumus, 'waren misschien gewenste antwoorden gegeven of was zelfs een valse bekentenis afgelegd.'

Aanbevelingen Protocol Studioverhoren kinderen

Onderzoeker Frits Posthumus doet [...] aanbevelingen ter verbetering van zogenoemde Protocol studioverhoren van kinderen die jonger zijn dan twaalf jaar:

[...]

Verder constateerde Posthumus een reeks zaken die in strijd zijn met het al geldende protocol.