98-4 Uit oude archieven

Uit oude archieven

1998 # 4

Nach ewige, ehernen
Grossen Gesetzen
Müssen wir alle
Unseres Daseins
Kreise vollenden
Goethe

Toen de Nederlandse Vereniging voor Sexuele Hervorming (NVSH) nog Nieuw-1Walthusiaanse Bond (NMB) heette, werd een vlugschriftje uitgegeven waarin werd weergegeven wat de Bond wilde bereiken. Het genoemde pamfletje bevat o.a. de volgende doelstellingen:

	WIJ WILLEN gezonde, krachtige kinderen, die hun ouders zullen liefhebben voor de goede zorgen door deze aan hen besteed.
	WIJ WILLEN onze kinderen geven, wat ze nodig hebben en meer dan dat, want wij dragen de volle verantwoordelijkheid voor hun leven en niet zij zelf.
	WIJ WILLEN de vreugde en de vrede in het gezin handhaven, en
	WIJ WILLEN NIET door gemakzucht of tengevolge van valse denkbeelden de armoede in het gezin haar intrede laten doen.
	WIJ WILLEN, in tegenstelling met de door de overheid en kerk gesteunde groepen, kinderleed verminderen en voorkomen, door in gezinsuitbreiding maat te houden.
	WIJ WILLEN uit onze kinderen doen groeien wat mogelijk is, hetgeen kan door goede verzorging, nauwlettend acht slaan op hun aanleg en door ze goed onderwijs te laten genieten.
	WIJ WILLEN de oorlog verhinderen, want wij geloven, dat de kiem van zijn bestrijding ligt in het gezinsleven.
	WIJ WILLEN onze kinderen de haat tegen dit mensonterend wanbedrijf bijbrengen, maar ook willen wij waken tegen overbevolking. Want deze is voor het uitbreken van de wereldoorlog een zeer voorname factor geweest.
	WIJ WILLEN onze kinderen niet in het leven roepen om ze later op de meest wrede wijze te doen vermoorden en daarom willen wij zorg dragen, dat niet door onze ondoordachtzaamheid een teveel aan mensen ontstaat met al de verschrikkelijke gevolgen daarvan. Want "Pest, Hongersnood en Oorlog", die door sommige onzer tegenstanders beschouwd worden als minder gevaarlijk dan het Nieuw Malthusianisme, achten wij niet alleen afschuwelijk, maar voor wat de oorlog betreft, zelfs onzedelijk en immoreel.
	WIJ WILLEN onze kinderen ZELF trachten groot te brengen en uit eigen middelen ben voeden en kleden en NIET aankloppen bij Staat en Vereniging, noch de openbare liefdadigheid door straatcollectes te hulp roepen om de kinderen, voor wier bestaan wij verantwoordelijk zijn, het hoogst nodige te verschaffen.

Het is niet duidelijk wanneer dit vlugschriftje werd uitgegeven. Bij het lezen van bovenstaande tekst wordt duidelijk hoezeer onze gedachtenwereld in de loop der jaren is veranderd! Het Nieuw-Malthusianisme en het gezin bleven lang centraal staan.

Nauw verbonden was het vraagstuk van de abortus provocatus, dat veel aandacht kreeg. De NMB kreeg veel kritiek en tegenwind te verwerken, maar zette door.

Aangezien Malthus een zo grote rol speelde binnen de Nieuw-Malthusiaanse Bond laat ik hier enkele biografische gegevens volgen.

Thomas Robert Malthus werd in 1766 in Rookery bij Guilford (Surrey) geboren. Zijn vader Daniël Malthus was niet onbemiddeld en was een gezien man. Hij ging om met de notabelen uit die tijd, zoals Jean Jacques Rousseau, David Hume en vele andere vooraanstaande burgers. Thomas Malthus volgde aanvankelijk een predikantenopleiding, pas later ging zijn belangstelling uit naar economische vraagstukken en moderne geschiedenis. In 1805 werd hij benoemd tot hoogleraar aan het Oost-Indisch Instituut te Haileybury .Hij overleed in 1834.

Meest belangrijke werk is zijn Essayon the Principle of Population, dat in 1798 verscheen. Hierin geeft hij een zeer sombere visie op de samenhang tussen welvaartspeil en bevolkingsdichtheid. In het kort komt zijn visie op het volgende neer. Indien niet door bijzondere factoren geremd, dan zou de bevolking in een meetkundige reeks toenemen. De bestaansmiddelen echter in een rekenkundige reeks. Later moest hij zijn visie enigszins herzien. Bij het neomalthusianisme gaat het om de beperking van het kindertal door anti- of contraceptiva.

Naast de kerken bestreed ook de Rein Leven Beweging het Nieuw-Malthusianisme. Deze in 1901 opgerichtte beweging gaf een reeks geschriften uit (serie Bibliotheek voor Reiner Leven). De centrale beginselverklaring luidt:

Geslachtsgemeenschap is alleen dan volkomen rein, wanneer die plaatsvindt in hoogste liefdeseenheid, in huwelijk tussen man en vrouw, en wanneer in de bedoeling der beide personen de mogelijkheid van de voortplanting niet is uitgesloten.

En verder:

de Rein Leven Beweging is een vereniging van mannen en vrouwen van elke godsdienstige en politieke overtuiging, die, hoe ook verschillend, één zijn. in streven naar sexuele reinheid; zij staat open voor ieder, die steun wil geven of die ernstig steun zoekt.

Veel is veranderd in denken en handelen sinds de oprichting van de Nieuw-Malthusiaanse Bond in 1881. Bovenstaande statements klinken ons heden ten dage vreemd in de oren. Het blijkt nuttig en interessant nog eens in oude stoffige archieven te bladeren. Het is zeker leerzaam terug te blikken in de tijd. À la recherche du temps perdu... om met Proust te spreken.

Dr Frits Bernard

Literatuur

H. Lewandowski en P. J. van Dranen, Beschavings- en zedengeschiedenis van Nederland. Amsterdam 1933

I .Bloch Das Sexualleben unserer Zeit, 9de druk, Berlin 1909

Noot

De archaïsche spelling in het NBM-vlugschriftje werd omgezet in nieuwe.