Start Omhoog

‘Doe niet mee aan de repressieve gekte’

Egbert Tellegen, GroenLinks Magazine juni 2004

Wat is nou precies het standpunt van GroenLinks over drugs – legaliseren of criminaliseren? Kersverse GroenLinkser Egbert Tellegen ziet tegenstrijdige berichten. Hij verzet zich tegen een ‘morele kruistocht’.

De ene dag is de andere niet. Vrijdag 26 maart was ik aanwezig bij een conferentie van de wetenschappelijke bureaus van CDA, PvdA, VVD, D'66 en GroenLinks over roesmiddelen, veiligheid en gezondheid. De conferentie was een vervolg op een eerder GroenLinks-initiatief: het uitbrengen van een nota over drugsbeleid.

De boodschap van die nota wordt in de zinnen op de kaft goed weergegeven:

 "Maak van drugs geen strafzaak. Regulering van drugs voor een veiliger samenleving."

Het zou te ver gaan om te zeggen dat wat op het congres gezegd werd neerkwam op een herhaling van de inhoud van de nota. Maar de strekking van de betogen van de ter zake deskundigen op deze conferentie was wel in overeenstemming met de nota.

Peter Paul Lampe, president van de rechtbank in Maastricht, die sprak namens de Nederlandse vereniging voor Rechtsspraak, was als rechter terughoudend in het doen van politieke uitspraken maar sprak wel over de corrumpering van de strafrechtspleging door het huidige drugsbeleid.

Peter de Beer, teamleider van Officieren van Justitie Schiphol, vertelde dat er weinig wordt gedaan aan zaken als mensenhandel en diefstal door het beslag dat op de beschikbare menskracht wordt gelegd door drugszaken.

Theo van Berkestijn, sprekend namens de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Geneeskunde, had geen goed woord over voor de criminalisering van het drugsgebruik.

En dan lees ik als kersvers GroenLinks-lid (ex-PvdA) de volgende dag in ons eigen partijblad dat GroenLinks tegen legalisering van hard drugs is. Als ik dat lees, denk ik terug aan die politieman die ik op station WTC-Zuid in Amsterdam sprak toen ik op weg was naar de persconferentie bij het verschijnen van bovengenoemde drugsnota van GroenLinks, waaraan ik een bescheiden bijdrage heb geleverd. Ik vertelde hem erover en hij had er via de radio al iets over gehoord. Hij zei:

"Meneer, over het algemeen heb ik het niet zo op die partij, maar nu hebben ze iets heel verstandigs gezegd."

Kloof

Er lijkt een kloof te ontstaan tussen degenen die door hun werk ervaring hebben met drugsgebruik en politici die over drugsbeleid moeten beslissen. Die kloof is er niet een tussen laag en hoog inschatten van de risico's die het gebruik van drugs met zich meebrengt. Ik denk dat deskundigen de risico's van het gebruik van zogenaamde 'soft drugs' zoals marihuana soms hoger inschatten dan politici en de risico's van 'hard drugs' als cocaďne en XTC juist minder groot achten dan politici.

Daarmee ben ik al bij het eerste punt van kritiek op het standpunt van onze partij: het onderscheiden van soft en hard drugs, alsof daartussen een duidelijke scheidslijn is te trekken. Maar er is meer. Heel lang gold 'veiligheid' als een rechts thema. Ten onrechte. Het is bij uitstek de taak van links om op de bres te staan voor de veiligheid van mensen die zich niet tegen veiligheidsrisico's kunnen beschermen en verzekeren.

Welnu, criminalisering van drugsgebruik schept op de meest uiteenlopende manieren veiligheidsproblemen. Ik noem er puntsgewijs een aantal.

Het belemmert zelfregulering. Het bestaan van drugs is een gegeven en zelfs als sommige kunnen worden uitgeroeid zullen in schuurtjes of elders nieuwe worden vervaardigd. Daarom is het belangrijk dat mensen over drugs worden voorgelicht, dat ze leren om er verstandig mee om te gaan. Criminalisering staat dergelijke leerprocessen in de weg.
 

Het verhindert deskundige controle op de kwaliteit van drugs.
 

Het leidt tot overbelasting van het justitieel apparaat, waardoor veel grotere problemen als wapenbezit en mensenhandel niet worden vervolgd.
 

Het stimuleert criminaliteit om aan geld te komen om drugs te kunnen betalen.
 

Het leidt er toe dat Nederlandse burgers op eigen grondgebied niet meer veilig zijn voor uitlevering aan de Verenigde Staten.
 

Het leidt tot oorlogvoering en milieuvernietiging in drugsproducerende landen.
 

Het ondermijnt onze rechtsorde die we broodnodig hebben om veiligheidsproblemen op te lossen.

De mij toegestane ruimte is bijna vol. Kom op, Groen Links. Doe niet mee aan de repressieve gekte. Ga in het offensief met een eigen veiligheidsbeleid waarin, afhankelijk van de risico's, drugsgebruik op een verstandige wijze wordt gereguleerd, maar waarin voor een morele kruistocht tegen drugs geen plaats is.

Start Omhoog