Citaten uit

Abraham, dat is hier hét houvast

Lodewijk Dros, Trouw 28 november 2006

In Nederland is theoloog en islamoloog Anton Wessels dé pleitbezorger van de Abrahamitische trialoog. Volgens de emeritus hoogleraar ligt bij ’aartsvader Abraham de oplossing voor het stoppen van de onderlinge vijandschap tussen de drie monotheïstische religies, want God discrimineert niet’.

Internationaal is de Duitser Karl-Josef Kuschel, leerling van Hans Küng, de motor van wat hij ’Abrahamitische oecumene’ noemt.

[...]

In dat spoor gaat de Nijmeegse Stichting Interreligieuze Dialoog (waarin ettelijke organisaties samenwerken, zie www.interreligieuzedialoog.nl ), met ’Abraham-symposia’ – er zijn er inmiddels drie geweest. Daar trad Kuschel als spreker op.

Ook de Amersfoortse theologe en islamologe dr. Francien Overbeeke-Rippen van Stichting Trialoog sprak er. Volgens haar is het ’Abrahamitische’ hét uitgangspunt, de vertrouwensbasis van de interreligieuze dialoog die ’meer vrede in de wereld’ kan brengen. Overbeeke-Rippens boek ’Ibrahiem en Abraham’ verscheen dit jaar in Engelse vertaling in de Verenigde Staten.

Het concept van de ’Abrahamitische religie’ biedt ’houvast’, zegt Overbeeke-Rippen.

„We zijn familie door dezelfde stamboom, en al zijn er openbaringen die tegenstrijdig lijken, ze kúnnen elkaar niet weerspreken, want ze komen van dezelfde Afzender.”

[... ...] 

Van rooms-katholieke zijde is bisschop Muskens degene die ’Abraham’ prijst als ’de bindende factor’.

„Het is heel belangrijk dat de dialoog hiermee begint: met de dingen die je gemeen hebt.”

[...]

In het dialoogcircuit is, kortom, Abraham een vaste waarde.

Maar het orthodox-joodse bestuurslid Jitschak Moëd van het Overleg Joden en Christenen voelt er niets voor.

„Ik zie niets in de Abrahamitische samenspraak, want Abraham vormt geen gezamenlijke basis. De geschiedenis rond Abraham waarop Israël zich baseert, wordt ook gebruikt door de islam – maar wel verdraaid. Je moet kiezen. Die zogenaamde gemeenschappelijke afstamming doet me niks.”

Volgens Moëd ligt de basis van het gesprek tussen religie in de ethiek – maar wel anders dan Hans Küng stelt.

„Met christenen delen we een ethiek, dus valt er heel voorzichtig met hen te praten. Maar die ethiek staat wel diametraal tegenover die van moslims. Onze beide heilige boeken vertellen over moord en afslachting, maar bij ons maakt dat geen onderdeel uit van onze huidige ethiek; bij moslims en hun djihad ligt dat anders.”

Ook in islamitische kring is het enthousiasme voor ’Abraham’ niet onverdeeld. Filosoof en theoloog Mohamed Ajouaou beschouwt de aartsvader niet als bindend element. De ’kinderen’ zijn zozeer uit elkaar gegroeid, dat die ’familieband’ niet opgaat.

„De banden moeten op een andere manier en op andere gronden aangehaald worden, met veel aandacht voor de islam, jodendom en christendom van nu.”