Respect is een van de meest gebruikte woorden in deze tijd, en wel in verschillende betekenissen. De grote klacht is de afwezigheid ervan. Dit is in elk geval de klacht van brandweermannen, politieagenten, artsen, verplegers en ambtenaren. We hebben er een lijstje van gemaakt. Nu ja, lijstje...?

Zie
Een lijstje 

Respect wordt tegenwoordig veelvuldig geëist, maar veel minder gegeven. Dezelfde mensen die geen respect voor brandweermannen en andere dienstverleners opbrengen, eisen wel respect voor zichzelf. 

Op grond waarvan? 

En jongeren?

Deze hebben veelal geen functie, werk, status of prestaties. Op zoek naar respect voorzien zij zich van merkkleding, mobieltjes en blitse brommers. 

Wat zij met iedereen delen is het recht op respect omdat zij een uniek mens zijn. 

Respect echter kun je moeilijk eisen en afdwingen; je kunt het vragen en dan moet je het beleefd afwachten.

Eer-cultuur

"Blusslangen worden doorgesneden, mobiele telefoons uit ambu1ances gestolen en afzetlinten van de politie werken als een rode lap op een stier. Hulpverleners en ordehandhavers kunnen nauwelijks nog op respect rekenen.
Waar vroeger de uitgerukte brandweer met applaus werd ontvangen, moeten spuitgasten vandaag de dag rekening houden met stenen te worden begroet.
En het zal niet de eerste keer zijn dat ambulancepersoneel tijdens een reanimatie op straat wordt gehinderd door opdringerig publiek om vooral maar niets te hoeven missen. Afzetlinten zijner vooral om te negeren. 
De politie Deventer had er afgelopen weekend de grootste moeite mee om een menigte mensen op afstand te houden toen een verwarde man zelfmoord wilde plegen door vanaf een reuzenrad op de kermis te springen.
In plaats van medeleven te tonen, spoorde het door drank opgezweepte publiek de man luidkeels aan zijn voornemen uit te voeren. 
Die harde realiteit schokt hulpverleners elke keer opnieuw. 
"Egoisme en agressie zijn een allerdaags verschijnsel geworden. Hoe vervelend dit ook is', zegt directeur N. Reumel van de Ambulancezorg Nederland in Zwolle."
De Stentor 14 juni 2005. 
 

'Schaamte' is iets dat je stilletjes zelf hebt en voor je houdt. 'Schande' daarentegen is openbaar. Men leeft daar ook meer in het openbaar, meer buiten dan binnen en meer als gemeenschap dan als individu. Verlies van eer is daar dan ook een ware ramp waarvan wij ons de zwaarte niet goed kunnen indenken. 

Veel mensen die nog half in de Midden-Oosterse cultuur leven en half in de onze gaan hier nogal dubbel mee om. In hun (of hun ouders')land van oorsprong zal niemand het wagen tegen een agent, dokter, onderwijzer of een ouder iemand in te gaan. Hier echter houden ze zich daar totaal niet aan. Wel eisen ze respect en proberen dit af te dwingen. Maar zo werkt respect niet. 

"Respect verwerf je door individuele verdiensten en niet - en zeker niet automatisch - als willekeurig lid van een groep. De nu gestelde vraag om respect komt dan vooral ook uit culturen die hun identiteit uitsluitend  aan een collectief ontlenen. [...] Het niet krijgen van respect is in hun projectie vrijwel synoniem met discriminatie [...]."
August Hans den Boef, Respect? NRC 21 september 2005
[* Dit citaat is later toegevoegd aan dit stuk. Tw]. 

Begin eens met het maken van onderscheid tussen respect dat iemand verdient op grond van status of prestatie, en het respect dat ieder mens verdient op grond van zijn menszijn. En begin met geven, niet met vragen, laat staan met eisen.