Hij maakt van jongens mannen

He Turns Boys Into Men
Jeffrey Marx, Parade Magazin, 29 Augustus 2004
< http://archive.parade.com/2004/0829/0829_coach.html >
De Pulitzer Price winnaar Jeffrey Marx is de schrijven van "Season of Life", een boek over Joe Ehrmann, uitgegeven bij Simon & Schuster. 

Vertaling door Tegenwicht

Jonge gezichten, doorgaans vol warmte en verwondering, ogen nu vol verwachting en vastberaden. Ogen als lasers, harten kloppen, zoals gebruikelijk vlak voor een high school voetbalwedstrijd. Maar er is een coach en zijn spelers staan klaar voor een ritueel dat je in de ruwe voetbalcultuur niet vaak ziet. 

De coach is Joe Ehrmann, een voormalige voetbalster, nu 55 jaar, een beetje strompelend, met wit haar en een goudgerande bril. Toch nog een boom van een kerel. Hij heeft geen fluitje nodig voor zijn Greyhounds van de Gilman School in Baltimore. 

"Mannelijkheid moet je omschrijven in termen van relaties," zegt Joe Ehrmann, "en moet aangeleerd worden in termen van het vermogen liefde te geven en te ontvangen."

Hij spreekt deze woorden met de toewijding als was het een eed en met het enthousiasme van een pep talk. 

Is dit voetbal?

Ja, maar met Ehrmann. Het lijkt erop dat je hier het man-zijn helemaal opnieuw moet definiëren. 

Dat is hard werken voor een vrijwillig coach op het voetbalveld van een high school. Het maakt Erhrmann de belangrijkste coach van Amerika. 

In zijn achtste speelseizoen op Gilman School zijn de woorden van Ehrmann niet de meest gebruikelijke voor een verdediger-spil. Na dertien jaar als beroepsvoetballer, meestal als verdediger voor Baltimore Colts, stopte hij hiermee in 1985 en ging nieuwe uitdagingen aan. 

Als deelraadbestuurder en als stichter van een buurtcentrum The Door werkte hij in de hardere buurten van Oost Balitimore. Hij was mede-oprichter van een Ronald McDonald House voor zieke kinderen en hij startte een verzoeningsproject tussen de rassen, genaamd Mission Baltimore. Nu is hij pastor in de Grace Fellowschip Church en voorzitter van een landelijke organisatie die misbruikte kinderen helpt. 

"Hij betekent veel voor veel mensen," zegt Robert L. Ehrlich Jr., de gouverneur van Maryland. "Hij is een echte opinion leader. Wat ik zo waardeer zijn niet zozeer de boodschappen, maar de boodschapper zelf. Hij is een uniek man. Vriendelijk, een man met hoogstaande principes, toegewijd - en met succes."

Een uitdaging voor mannen

Naast de in's  en de out's van het voetbal, berust alles van Ehrmann op Gilman School leert op zijn overtuiging dat onze samenleving er een potje van maakt hoe zij jongens leert mannen te worden en dat vrijwel al onze problemen hierop teruggevoerd kunnen worden. Daarom ontwikkelde hij een project,  Building Men for Others, dat de basisfilosofie is geworden van het voetballen op die school. 

Stap een is het afzien van de standaard criteria voor mannelijkheid die je overal weer ziet in onze cultuur, namelijk 

"Dat zijn de drie leugens die wat ik noem een 'onechte mannelijkheid' [false masculinity] scheppen," zegt Ehrmann. "Het probleem is dat het alleen maar een falen in ons leven oplevert. Het geeft ons namelijk het idee dat we als mannen alsmaar ons bezit moeten vergelijken met dat van anderen en dat we met anderen in competitie moeten gaan om wat zij hebben." 

"Als jonge jongen begin je al je sportprestaties met die van anderen te vergelijken en te vechten om de aandacht daarvoor op te eisen. Als je wat ouder wordt, ga je jouw vriendinnetje vergelijken met dat van anderen en te vechten voor de status van de bink met mooiste en beste meisje dat je kunt veroveren. Later gaan we als mannen ons inkomen, ons werk, onze huizen en auto's vergelijken en vechten voor de zekerheid en de macht die die uitstralen."

"We vergelijken en we vechten, dat is alles wat we doen. Juist daardoor voelen veel mannen zich geïsoleerd en eenzaam. En het vernietigt iedere vorm van gemeenschapsvorming." 

De oplossing

Ehrmann biedt een eenvoudige maar goedwerkende oplossing. Zijn eigen definitie van man-zijn - hij noemt dit "strategische mannelijkheid" - is maar op twee dingen gebaseerd: 

"Mannelijkheid moet eerst en vooral omschreven te worden in termen van relaties," zegt Ehrmann. "Het moet aangeleerd worden in termen van het vermogen om liefde te geven en te ontvangen. Hier komt het op aan: 

Succes druk je uit in termen van relaties."

"Dan hebben we allemaal doelen nodig in ons leven die onze individuele dromen en verlangens te boven gaan. Op het einde van ons leven moeten we terug kunnen zien en kunnen constateren dat op de een of andere manier de wereld iets beter is geworden omdat wij geleefd en bemind hebben, omdat we niet op onszelf maar op de ander gericht waren."

De manier waarop wij leren

Hoe wordt dit allemaal aangeleerd op het voetbalveld?

Vanaf de eerste tot de laatste dag van het speelseizoen bombarderen Erhmann en zijn beste vriend hoofdcoach Biff Poggi hun spelers met verhalen en lessen over hoe je voor anderen een goede man kunt zijn.

Zij benadrukken dat je voetbalt in een team, in een gemeenschap. Dus is relatie-opbouw belangrijk. Je moet leren dat het belangrijk is iets voor anderen te doen. Scheeuwen de coaches meestal dat je ruw en stoer moet zijn, Ehrmann en Poggy hebben het over invoelingsvermogen, anderen accepteren en integer zijn. Zij leren Ehrmann's code voor mannelijkheid aan:

"Het ging eerst langs mij heen," zegt Sean price, "toen ik nog eerste-jaars was. Al dat gepraat over liefhebben en relaties - ik zag niet wat dat met voetballen te maken had. Maar later, toen ik de oudere jongens van het team leerde kennen, had ik het gevoel voor het eerst in mijn leven vrienden te hebben die echt om mij gaven."

Anderen helpen

Vier uur voor elke wedstrijk komen de Gilman spelers bij elkaar in een kantine voor broodjes en vruchtensap en een les in Building Men for Others. Ehrmann en Poggy vertellen hun spelers dat ze het beste van hen te zien willen krijgen. Maar waarmee ze dat afmeten is de invloed die de jongens op het leven van andere mensen hebben.

Uiteindelijk, zo wordt de jongens verteld, moeten ze zo veel mogelijk invloed op de wereld gaan hebben - dit wil zeggen zo veel mogelijk liefde, hoffelijkheid en heelheid bieden - door hun doen en laten te baseren op de vraag 'Wat kan ik voor je doen?'.

Dat verklaart de regel dat een Gilman voetballer niemand, voetballer of niet, alleen laat zitten in de schoolkantine. "Hoe zou zo'n jongen zich voelen als hij alleen moet zitten te eten?"vraagt Ehrmann zijn spelers. "Ga op hem af en nodig hem uit aan jouw tafel".

Er zijn meer regels die menig coach vreemd zou vinden. Niemand wordt het team uitgezet als hij sportief slecht presteert. Ook senioren spelen mee, en niet alleen voor spek en bonen. Coaches vormen hun teams door op te bouwen, niet door af te breken. Zo schrijft Ehrmann in een instructieboekje voor trainers: "Let erop dat je nooit een jongen te kijk zet, corrigeer hem op een opbouwende en liefdevolle manier."

Als Ehrmann een voordracht houdt over Building Men for Others - meestal op een trainersopleiding, een workshop voor mannen of een forum van ouders - vraagt er altijd iemand hoe het dan met winnen en verliezen gaat: 'het klink allemaal mooi, maar kinderen willen toch wel winnen, niet?'

"Nou, we hebben heel wat successen behaald," zegr Ehrmann, "maar het winnen is alleen maar een bijproduct van alles wat we verder doen - en het is zeker niet waarmee we onszelf de maat nemen."

"Het ging eerst langs mij heen," zegt Sean price, "toen ik nog eerste-jaars was. [...] Maar later [...] had ik het gevoel voor het eerst in mijn leven vrienden te hebben die echt om mij gaven."

Winnen voor het leven

Pas als men hem ernaar vraagt, vertelt Ehrmann dat Gilman drie van de laatste zes seizoenen won en nummer een werd in Baltimore. In 2002 werden de Greyhounds nummer een in heel Maryland en nummer veertien in de nationale competitie.

Van veel meer belang vindt Ehrmann de manier waarop zijn team het seizoen besluit terwijl er niemand toekijkt. Voor de laatste wedstrijd staat iedere teamoudste voor zijn teamgenoten en coaches en leest iets voor, namelijk "Hoe wil ik herinnerd worden als ik dood ben?"

Dit zei back-speler David Caperna vorig jaar over zichzelf toen hij zo'n papier voorlas:

"David was een man die vocht voor gerechtigheid en die verantwoordelijkheid nam voor wat hij deed. Hij was niet de man die armoede, misbruik, racisme of onderdrukking in zijn eigen omgeving zou tolereren. David wist, en was er trots op, een man te zijn die pal staat voor anderen."

De belangrijkste coach van Amerika zat erbij en glimlachte. Of hij nu won of verloor op het sportveld, Joe Ehrmann had een overwinning behaald die een leven lang zou duren.

Word een goede man