Citaten uit.Juist de seculieren bedreigen TurkijeTurken moeten inzien dat alle burgers gelijk zijn - met hoofddoek of met minirokMustafa Akyol, NRC-Handelsblad, 8 mei 2007 In Turkse moslimkringen is beslist verdere modernisering nodig. Maar het gaat al deze kant op. En welke problemen Turkije ook mag hebben, het mag nooit het pad van de democratie verlaten, meent Mustafa Akyol. Het is geen geheim dat het islamitische fundamentalisme in de huidige wereld, en met name in het Midden-Oosten, een bedreiging voor democratie, vrijheid en veiligheid vormt. Maar diezelfde waarden kunnen ook worden bedreigd door seculiere fundamentalisten. Het secularisme à la Turkije [...] is hiervan een goed voorbeeld. [...] Het Turkse model [...] waarborgt het recht van de staat om de godsdienst te beheersen en de godsdienstige praktijk naar believen te onderdrukken. Dit komt voort uit een verering van de staat als doel op zichzelf, een entiteit waarvoor alle andere waarden mogen - en moeten - worden opgeofferd. Hiermee vermengd is de vijandigheid die de Turkse secularistische elite voelt tegenover de godsdienst in het algemeen. Onder invloed van de Europese antireligieuze bewegingen uit het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw beschouwt deze elite de godsdienst als een premoderne mythe die moet worden uitgebannen voordat de moderniteit tot bloei kan komen. Het gevolg van deze opvatting is een autoritaire strategie: de politieke macht moet in handen van de secularistische elite blijven. De seculiere republiek staat daarmee gelijk aan de republiek van seculieren - niet de republiek van alle burgers. Bovendien rekent de seculiere elite het tot haar verantwoordelijkheid om de bloei van de godsdienst te verhinderen; ze ziet het als de juiste rol van de staat om godsdienstige gemeenschappen te onderdrukken, godsdienstonderwijs te beperken en zichtbare tekenen van geloofsbelijdenis als de hoofddoek te verbieden. [...] Na de Tweede Wereldoorlog moest de secularistische elite noodgedwongen een hinderlijk ongemak accepteren - democratie. Sinds 1950 is vrijwel elke verkiezing gewonnen door centrum-rechtse partijen, die voorstander waren van een betrekkelijke godsdienstvrijheid. [...] Een liberale loot van deze partijen, de partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling, onder haar Turkse initialen bekend als de AK-partij, kwam in 2002 aan de macht door haar radicaal islamitische verleden af te zweren en zichzelf als conservatief te omschrijven. [...] In de wetenschap dat de westerse democratieën nu juist een godsdienstvrijheid geven die Turkije zijn burgers ontzegt, hebben de moslims van de AK-partij hun koers naar vrijheid verlegd. In plaats van te proberen de staat te islamiseren, hebben ze besloten hem te liberaliseren. Daarom is in het huidige Turkije de AK-partij de grootste voorvechter van toetreding tot de Europese Unie, democratisering, vrije markt en individuele vrijheden. [...] Bij de recente demonstraties in Ankara en Istanbul keerden de secularistische betogers zich met een woordspeling tegen minister van Buitenlandse Zaken Abdullah Gül, de presidentskandidaat van de AK-partij:
Deze antiwesterse, antigodsdienstige en antiliberale ideologie is de grondslag van de huidige ultra-secularistische hype in Turkije. De aanhangers ervan verwijten de regering van de AK-partij het gebruik van een salamitactiek om de shari'ah in te voeren, maar het bewijs daarvoor is verre van overtuigend. [...] Het Turkse leger heeft op 27 april ernstig gewaarschuwd tegen de bedreiging van het secularisme en gewezen op het onomstotelijk bewijs van een groeiend godsdienstfanatisme: er waren twee groepen schoolmeisjes waargenomen die met bedekt hoofd de lof van de profeet Mohammed hadden gezongen. Als dit uiterst alarmerende schouwspel in de vrije wereld had plaatsgevonden, zou vanzelfsprekend niemand een wenkbrauw hebben opgetrokken. [...] De uiteindelijke oplossing zal natuurlijk komen als wij Turken inzien dat alle burgers - of ze nu een hoofddoek, een kruis of een minirok dragen - gelijk zijn. Onze overgevoelige republiek zal veiliger en opgeluchter zijn wanneer ze hen als zodanig behandelt.
|