Tweespalt in TurkijeTegenwicht weblog # 82 , 15 mei 2007 Constitutionele crisisZelfs het Constitutionele Hof moest eraan te pas komen. Het lukte het parlement niet om een nieuwe president te kiezen. Dit kwam omdat de oppositie, een minderheid, de zitting boycotte en daardoor het vereiste aantal parlementsleden niet aanwezig was. Het Hof verklaarde de stemming dan ook ongeldig. Nu volgen er nieuwe verkiezingen. Ook wordt naar verwachting de grondwet veranderd in die zin dat niet het parlement de president gaat kiezen, maar het volk zelf deze rechtstreeks gaat kiezen. Haar het is de vraag of dit de diepe tweespalt in Turkije kan oplossen, want die zit heel diep. De twee partijenEr staan vooral twee partijen tegenover elkaar:
De APK heeft een meerderheid van 60% in het parlement - maar slechts op grond van 40% van de uitgebrachte stemmen. Dit komt door het kiesstelsel dat een hoge kiesdrempel kent waardoor kleinere partijen niet vertegenwoordigd zijn in het parlement. De seculieren hebben dus een minderheid in het parlement - maar kennelijk ook in de bevolking. Toch zou Erdogan of Gül, indien rechtstreeks door het volk gekozen, naar verwachting een 70% van de stemmen krijgen. Een ander verschil is van minstens even groot belang: de seculieren vormen de elite en hebben met het leger de fysieke macht, terwijl de aanhangers van de AKP weliswaar in aantal groter zijn, maar in feite geen macht hebben; het zijn 'de kleine burgers' en de gelovigen en juist die zijn vrij consequent geweerd uit de openbare functies. Het is dus een strijd
Voorts zijn de seculieren meer nationalistisch en minder Europees gezind dan hun opponenten van de AKP. Om de diepe tweespalt te begrijpen moeten we even teruggaan in de geschiedenis. De seculiere staatAls uw schrijver de hond uitlaat, komt hij langs een bouwschutting waarop te lezen staat:
In mijn berekening kom ik uit op 83 jaar omdat de Turkse Republiek in 1923 is opgericht en de schutting er een jaar staat en het nu 2007 is. Hoe dan ook, de republiek is een seculiere staat waarin godsdienst en staat gescheiden zijn. Niet helemaal overigens omdat nog steeds het Directoraat voor Religieuze Zaken, Diyanet, onder andere de imams benoemt - tot die in Nederland toe, althans van moskeeën die bij de Diyanet zijn aangesloten - er zijn ook meer onafhankelijke moskeeën zoals die van Milli Görüş*.
De Turkse grondwet verbiedt partijen op religieuze grondslag. In 2001 is de Partij van de Deugd om deze grondwettelijke redenen ontbonden. Maar ja, de mensen moeten toch ergens op stemmen en zo vormden zich partijen die formeel niet op religie gebaseerd waren, maar die in feite wel juist de gelovigen aantrokken. Een daarvan was De Gelukspartij SP, opgericht door Erbakan, die en regering vormde die na een jaar regeren door het leger werd afgezet, waarna de partij verboden werd. Deze Gelukspartij was conservatief en anti-europees. Hiervan keerde de jongere generatie zich af en zo ontstond de AKP die in alle opzichten moderner is, democratische er pro-europees. Het was deze AKP die in 2002 een klinkende overwinning behaalde en de meerderheid in het Parlement kreeg - en dus ging regeren met Erdogan als premier. Er is nog een bijzonderheid en die is dat in feite niet het parlement en de regering het leger controleert, maar dat het leger de seculiere staat meent te moet bewaken en dus de regering en het parlement in macht overtroeft. Zo heeft het leger sinds 1960 al vier maal een regering afgezet. De omdraaiing van deze verhouding is een van de eisen die de EU heeft gesteld voor een eventuele toetreding. Het is wel de president die opperbevelhebber is en de legertop benoemt, dus is men bang dat de nieuwe president wijzigingen aanbrengt in de top van het leger dat daardoor dus aan invloed zal gaan verliezen. Een vertekend beeldKijken we nu naar de Nederlandse nieuwsmedia van de laatste tijd, dan zien we daar toch een vertekend beeld ontstaan, zij het niet in alle media. Verleidelijk simplisme en irrationele angst ligt hier op de loer en beide slaan toe. Zo wordt de AKP en haar kandidaten consequent voorgesteld als bestaande uit moslims. Nu, hier is toch wel het beeld ontstaan dat alle moslims altijd en overal alleen maar een islamitische staat willen stichten met de sjari'a als wet. Dit is pure onzin en apert onwaar[*], maar het beeld leeft hier en dit beeld wordt dan geprojecteerd op Turkije en op de AKP en haar kandidaten. De acties van het leger en grote demonstraties bevestigen dit beeld nog weer eens.
De oppositie krijgt dan onze sympathie en we vergeten even dat hier wel gaat om de politie en de generaals en hun leger die alle andere oppositie, denk aan de Koerden, de Alevieten, de Christenen en vele anderen hardhandig onderdrukken. Hirsi AliDaar is zij weer - en zij tuint volledig in het hierboven geschetste onware beeld. Bovendien kan zij schrijven en dit doet zij dan ook, en wel op een bepaald demagogische wijze: "strategie", "veroveren", "kwaadaardig nationalisme" en "roofzuchtige islam". Zo interpreteert zij het economische succes van de AKP alleen maar als een strategisch middel om uiteindelijk, ja, de islamitische staat te kunnen stichten. andere strategieën zijn natuurlijk om in allerlei instituties zoals het onderwijs en de rechterlijke macht te infiltreren. En ja, de Europese leiders die het leger onder civiele controle willen zijn "naïef". TegenwichtHet wekt verbazing dat een dergelijk demagogisch stuk zo maar geplaatst kan worden in de NRC. Maar de NRC zou de NRC + Handelsblad niet zijn als er geen tegenwicht gegeven wordt in twee artikelen die daar pal onder staan, en in al eerder verschenen artikelen.
Vertekend beeldEr waart hier in Nederland, in ons medialand, een vertekend beeld rond van de situatie in Turkije. Wij kozen zelf in meerderheid een premier en twee vice-premiers met een godsdienst, benoemd door een koningin met een godsdienst, zonder in paniek te raken. Maar als in Turkije iemand met een godsdienst met grote meerderheid gekozen dreigt te worden als president, gaan de stoppen doorslaan. Waarom? Omdat het geloof hier de islam is en er hier een knap vertekend beeld van de islam rondwaart in ons (media)land. In de VS regeren hoofdzakelijk fundamentalistische christenen; de IRA, Sinn Fein en de ETA bestaan uit christenen. De paus verbiedt condoomgebruik. Is dit alles nu kenmerkend voor het christendom? Nee, zeker een 85% van de gelovigen volgt een geheel andere koers. Zij denken zelf. Hetzelfde geldt voor de islam. In Turkije is naar schatting hooguit een 15% van de gelovigen voorstander van een islamistische staat; 85% volgt dus een geheel andere koers. Ook de islam kent tal van richtingen, groeperingen en sekten, waaronder zeer vreedzame zoals de Alevieten en de Soefisten en in feite die 85% 'gewone moslims' die vreedzaam zijn en zelf denken. TegenwichtGa niet blindelings mee in de overheersende beeldvorming en laat u niet misleiden door de demagogie van een Hirshi Ali en een Geert Wilders cum suis. Verwerf u kennis door met moslims te praten en zich in hun godsdienst te verdiepen. Zet de tv uit en lees een kwaliteitskrant. Denk zelf, sapere aude. Ook de volgende weblog gaat o.a. over Turkije. |
