Citaten uit

Niets kan op tegen de auto

Paul de Krom, Trouw, 4 augustus 2007

Paul de Krom is woordvoerder mobiliteit van de VVD-fractie in de Tweede-Kamer

Kilometerheffing helpt niet tegen files. Besteed het geld daarom liever in extra asfalt en openbaar vervoer.

Linkse dromers zien de kilometerheffing als dé oplossing om mensen de auto uit te jagen. Een illusie en een excuus om vooral niets aan het eigenlijke probleem – te weinig asfalt – te doen. Intussen staan we bijna in de file van de vorige dag en verhoogt het kabinet de lasten. Alle reden de kilometerheffing in de ijskast te zetten. In ieder geval tot de linkse rookwolken zijn opgetrokken.

De idee achter de kilometerheffing is logisch. De vaste lasten (wegenbelasting en de luxebelasting BPM) worden afgeschaft en ingeruild voor het betalen per kilometer. Niet het bezit, maar het gebruik van de auto wordt belast. Een goed economisch principe is dat je meer betaalt naarmate een goed – wegcapaciteit in de spits – schaarser is. Het is daarom redelijk dat iemand die in een drukke spits rijdt (let op: rijdt) meer betaalt dan iemand in Friesland die over een lege weg eventjes boodschappen gaat doen. Anders en eerlijker betalen voor mobiliteit, was de idee.

Verstokte dromers denken bovendien dat daardoor de files zullen verminderen. Als je de prijs verhoogt – zo is de redenering – gaan mensen eerder naar alternatieven zoeken zoals fiets, trein of bus. Of rijden buiten de spits. De prijs als instrument voor gedragsverandering. Maar het is de vraag of dit werkt. Toen de benzineprijs aan de pomp het hoogst was werd er geen kilometer minder gereden. De ecotaks voor elektriciteit en het kwartje van Kok hebben – behalve meer geld in de staatskas – niets opgeleverd. Intussen neemt het autobezit toe, het aantal kilometers ook. Waarom?

Omdat de auto, in tegenstelling tot trein of bus, je op het gewenste tijdstip precies brengt op de plaats waar je moet zijn. Comfortabel, zonder overstapgedoe of gedrang in de trein. Omdat het karretje vol boodschappen niet in de fietstas gaat. Omdat een bezoek aan oma anders te ver weg is. Of omdat de auto nodig is voor het werk.

Voor werkende partners die precies in het midden zijn gaan wonen is er vaak geen aanvaardbaar alternatief. En zonder auto je klanten bezoeken is vaak onmogelijk. Alle pogingen om mensen de auto uit te krijgen zijn daarom tot nu toe jammerlijk mislukt. Wie écht gelooft dat het gedrag van mensen als gevolg van de kilometerheffing opeens verandert is naïef. Extra kosten zullen worden afgewenteld op de baas. En voor zover een prijsprikkel überhaupt al werkt, werkt die ook omgekeerd. Dikke kans dus dat mensen die minder gaan betalen (60 procent) vaker de auto pakken.

En mensen die geen alternatief hebben blijven natuurlijk gewoon doorrijden. Het vrachtverkeer rijdt vaak noodgedwongen in de spits, bijvoorbeeld omdat winkels alleen tussen zeven en elf uur mogen worden bevoorraad. Kortom: kilometerheffing als middel tegen files is een illusie. Kilometerheffing zorgt nauwelijks voor minder verkeersdrukte. Alleen meer asfalt, meer parkeerplaatsen en beter openbaar vervoer in en rond de grote steden voorkomt dat we afstevenen op een acuut verkeersinfarct.

[... ... ...]