Citaten uit

Markt kan honger niet stillen

Landen moeten krachten bundelen tegen wereldvoedselcrisis

Ban Ki Moon* - NRC Handelsblad 2 mei 2008
* Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties

Het is een vergissing te menen dat de markt de mondiale voedselcrisis wel zal oplossen. Economische wetten gelden niet in de wereld van de landbouw, betoogt Ban Ki Moon.

[....]

Deskundigen zijn het erover eens dat de voedselprijzen waarschijnlijk voorlopig niet zullen terugkeren op het peil waaraan de wereld gewend was geraakt. Zelfs in de rijke Europese landen en de Verenigde Staten mopperen de consumenten.

Maar denk u de situatie eens in van degenen die van minder dan een dollar per dag leven - de onderste miljard, de armsten van de armen op de wereld. De meesten wonen in Afrika, en voor velen van hen is het normaal dat ze tweederde van hun inkomen aan voedsel besteden. In Liberia hoorde ik vorige week dat mensen de ingevoerde rijst niet meer per zak kopen. In plaats daarvan kopen ze die steeds vaker per kop, want meer kunnen ze zich niet veroorloven.

[...]

In Burkina Faso hoorde ik van president Blaise Compaoré hoe wanhopig zijn land hulp nodig heeft. De helft van de bevolking, voor het overgrote deel kleine boeren, leeft van minder dan een dollar per dag. Vooral minister Djibril Bassolé van Buitenlandse Zaken drukte zich krachtig uit. Volgens hem is de voedselcrisis is een veel grotere dreiging dan het terrorisme.

"Mensen gaan erdoor twijfelen aan hun waardigheid als mens", zei hij. En: "Vraagstukken als honger en hoe te leven en te overleven zijn brandende kwesties voor de internationale gemeenschap geworden."

Het is misschien verleidelijk om de markten hun magische werk te laten doen. Als de prijzen omhoog gaan, zo luidt de gedachte, zal ook het aanbod stijgen. Maar we leven in de echte wereld, niet in de wereld van de economische theorie.

In de Grote Afrikaanse Slenk van Kenia, de broodmand van Oost-Afrika, poten de boeren maar een derde van wat ze vorig jaar pootten. Waarom, als je toch zou denken dat hogere prijzen hen zouden aanzetten om meer te poten? Omdat ze zich de meststof niet kunnen veroorloven, want die schiet ook in prijs omhoog. Hetzelfde zien we in Mali, Laos en Ethiopië. Dit is een recept voor rampspoed.

[...]

De eerste noodzaak is het voeden van de hongerigen. Het Wereldvoedselprogramma helpt 73 miljoen mensen. Maar hiertoe heeft het alleen al 755 miljoen dollar extra nodig om de stijgende kosten te dekken. Zon 475 miljoen daarvan is toegezegd. Maar beloften vullen geen magen en het agentschap heeft maar 18 miljoen in kas.

[...]

Om voedsel voor morgen te waarborgen, moeten we vandaag handelen en kleine boeren de benodigde steun geven om hun volgende oogst te verbeteren.

[...]

We kunnen deze crisis het hoofd bieden. We hebben de middelen. We weten wat ons te doen staat. We zouden dit niet alleen als een probleem maar ook als een kans moeten beschouwen.

Het is een enorme kans om iets te doen aan de wezenlijke problemen van veel van de armsten op de wereld, van wie 70 procent als kleine boeren leeft. Als we hen helpen - als we hulp bieden en de juiste combinatie van deugdelijke lokale en internationale maatregelen nemen - zal de oplossing zeker komen.

Mijn reis door West-Afrika gaf me goede redenen voor optimisme. In Burkina Faso zag ik een regering werken aan de import van droogtebestendige zaden en een beter beheer van de schaarse watervoorraad, geholpen door landen als Brazilië. In Ivoorkust zagen we een met VN-fondsen opgezette kippenfarm, gedreven door een vrouwencoöperatie. Het project genereerde inkomen - en voedsel - voor dorpelingen op manieren die gemakkelijk te kopiëren zijn.

Elders zag ik met VN-hulp de lokale landbouwproductie langzaam worden uitgebreid, ook door een groep vrouwen. Binnenkort zullen zij de rijst van het Wereldvoedselprogramma vervangen door hun oogst van eigen grond, genoeg om te voorzien in de behoeften van hun schoolvoedingsprogramma.

Deze zijn fundamentele oplossingen voor fundamentele problemen van eigen bodem - precies het soort oplossingen dat Afrika nodig heeft.

[...]