Bronnen en Lees meer

De volgorde is chronologisch. 
De bronnen zijn nog aangevuld in "Bronnen en Lees meer" van opiniestuk # 52.
De artikelen die geen link bevatten zijn opvraagbaar bij < webmaster@tegenwicht.org >.

15 april 2008
Hervorming markten nodig tegen honger; Hans van der Lugt, NRC Handelsblad 

Welke rol speelt techniek in de bestrijding van honger? De hervorming van markten en wereldhandel zijn belangrijker, stelt een vandaag gepresenteerde studie van zestig landen. De wereld moet afscheid nemen van het technocratische marktdenken om de komende decennia de wereldbevolking te voeden. Deze conclusie trekken ruim zestig landen in een rapport dat vanmiddag wordt gepubliceerd. Van de aanwezige landen hebben alleen de Verenigde Staten het niet onderschreven.

19 april 2008
Genoeg eten voor iedereen; Jannetje Koelewijn, NRC Handelsblad 19 april 2008 - 
Volgens hoogleraar Louise Fresco wordt de ernst van de voedselcrisis overdreven
Louise Fresco wantrouwt alarmerende uitspraken over de voedselcrisis. [...] De 
crisis is oplosbaar. [...]

"Westerlingen merken nu in de supermarkt eindelijk weer eens dat goedkoop 
voedsel niet vanzelfsprekend is." [...]
"Een belangrijke drijvende kracht achter de oplopende voedselprijzen is de prijs van veevoer, vooral voor kippen en varkens. Daarvoor worden de grondstoffen nu in enorme hoeveelheden van Zuid-Amerika naar China versleept." 
- Is het een goed idee dat het IMF 500 miljoen dollar wil spenderen aan noodhulp in landen die lijden onder de hoge voedselprijzen?
"Wel als daarmee lokaal voedsel wordt gekocht, waardoor boeren gestimuleerd worden om meer te produceren. Niet als het gebruikt wordt om voedsel uit de Verenigde Staten te importeren. En ook niet als er niet geïnvesteerd wordt in innovatie." 

29 april 2008
Vrije markt geen oplossing voor voedselcrisis; Harm Schelhaas, NRC Handelsblad - 
Het is een illusie dat de landbouwmarkt beter zou functioneren als hij geheel vrij was. 
De kleine boer heeft juist bescherming nodig. [...]

Veel beter dan invoering van een geheel vrije markt zou toepassing van het recente rapport van het International Assessment of Agricultural Science and Technology (IAASTO) zijn. Dit rapport - waaraan regeringsmedewerkers uit zestig landen hebben meegewerkt - dringt aan op een actief en beschermend beleid waardoor de productiviteit in de vele miljoenen kleine bedrijven sterk kan worden opgevoerd.
De landbouwproductie zou er in een periode van 25 jaar door verdubbeld kunnen worden. De wereld kan bij een goed beleid zeker 25 miljard mensen voeden waarbij tegelijk het milieu sterk verbeterd kan worden. Dit rapport geeft betere perspectieven voor een veilige en duurzame landbouw dan de invoering van een ongeclausuleerde vrije markt.

2 mei 2008
Markt kan honger niet stillen; Landen moeten krachten bundelen tegen wereldvoedselcrisis; Ban Ki Moon* - NRC Handelsblad 2 mei 2008
* Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties

Het is een vergissing te menen dat de markt de mondiale voedselcrisis wel zal oplossen. Economische wetten gelden niet in de wereld van de landbouw, betoogt Ban Ki Moon. 

3 mei 2008

9 mei 2008

10 mei 2008
Geloof niet in het gevaar van bio-energie of andere ficties rondom de voedselcrisis; Jan Douwe van der Ploeg, NRC Handelsblad 

Verstoor de markt niet, hoor je vaak in analyses van de voedsel- crisis. Maar daarbij wordt vaak voorbijgegaan aan de verstorende rol die grote voedselimperia spelen.

11 mei 2008
De stelling van Nico van Nimwegen: Het is onze hamburgers of hun kinderen

Bevolkingsgroei én welvaartsgroei veroorzaken de voedselcrisis. [...] Het aantal mensen is belangrijk, maar hoe ze zich gedragen is belangrijker. [...]
Wat telt is het consumptiegedrag van mensen in verhouding tot hun aantal.

Naarmate mensen welvarender worden, consumeren ze meer voedsel. [...]
De vleesconsumptie in China neemt gigantisch toe. [...] Maar de rijke landen consumeren nog altijd aanzienlijk meer dan de mensen in India of China. [...]

In essentie is het een verdelingsvraagstuk. Er is genoeg voedsel, maar de manier waarop de calorieën bij de mensen komen, is ongelijk verdeeld. 
[...]
[H]oe eerder er een einde komt aan de wereldbevolkingsgroei, des te beter. Maar ten aanzien van het consumptiepatroon kunnen we beter kijken naar wat we hier bij McDonalds verstouwen. Van het beslag op de landbouw dat nodig is voor mijn cheeseburger kan een Afrikaans gezin een dag leven.
[...]
Daarom moet je naar een andere verdeling kijken. Dat betekent meer vegetarisch eten. [...] Meer vegetarisch eten betekent minder honger, want je verdeelt het beschikbare voedsel eerlijker. Minder granen voor koeien en meer voor mensen. [...] Het is niet eerlijk [...] in Afrika of Azië [...] te zeggen: jullie mogen nog maar één kind hebben. Dan moet je Europeanen en Nederlanders ook vragen minder vlees te eten.

27 mei 2008
De vrije markt kan de honger niet stillen. Het wereldwijde voedselprobleem los je niet op door de landbouw te liberaliseren. Harm Schelhaas oud-voorzitter Productschap Zuivel, deskundige liberalisatie landbouw; Trouw

[...] Wie pleit voor een vrije landbouwmarkt, weet blijkbaar niet dat die markt zeer onstabiel zal zijn. Dat komt door twee bijzondere kenmerken van de 
landbouwproductie.

Een beter medicijn dan de vrije markt met zijn instabiele prijzen is daarom een beschermend landbouwbeleid met (tijdelijk) gegarandeerde prijzen en modernisering – met overheidshulp – van de vele kleine landbouwbedrijfjes. Dan kan de landbouwproductie in 25 jaar minstens verdubbelen.

Ook Ban Ki Moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, die de leiding heeft bij de internationale aanpak van de voedselcrisis, zei onlangs dat ’de markt de mondiale voedselcrisis niet kan oplossen’. De overheid heeft een belangrijke taak bij het bezweren van de voedselcrisis. De markt kan het niet alleen af.

27 mei 2008
De onafgebroken Sinterklaasavond; Nico de Fijter, Trouw

Femke Halsema (GroenLinks) denkt dat Nederlanders gelukkiger worden van ’consuminderen’. „Heel goed”, vindt econoom Bob Goudzwaard. „Consumeren kost tijd en zorgt ervoor dat we minder tijd hebben voor elkaar.”

28 mei 2008
Met dipje in de prijzen is voedselcrisis niet voorbij. Voedselprijzen - Bevolkingsgroei in Azië en gewijzigd eetpatroon zorgen voor scheefgroei tussen vraag en aanbod. Wim Brummelman, Chris Hensen en Sander Voormolen; NRC Handelsblad

De hoge voedselprijzen zijn een gevolg van de steeds schevere verhoudingen tussen vraag en aanbod op de wereldmarkt. [...]
Voor vlees moet vee gehouden worden en ook dat heeft voedsel nodig. [...] De groeiende vleesconsumptie drijft dus de vleesprijzen op, maar ook de prijzen van andere grondstoffen. [...] De gevolgen zijn groot: uit het proefschrift van Gerbens blijkt dat voor een vleesdieet drie keer zoveel landbouwgrond nodig is als voor een vegetarisch dieet. [...]
Toch vindt Rabbinge dat het Oosten de zwartepiet niet verdient. In totale vleesconsumptie mag Azië Noord-Amerika dan ruimschoots voorbijgestreefd zijn, de gemiddelde Amerikaan eet nog altijd vier keer zoveel vlees als een Aziaat. [...]

4 juni 2008 
De komende schaarste; H.J.A. Hofland - Column - NRC Handelsblad 

Stel je voor dat in deze verkiezingsstrijd een kandidaat de zuivere waarheid over de beste energiepolitiek zou vertellen, schrijft Thomas L. Friedman in de International Herald Tribune. Het zal niet gebeuren, maar laat je fantasie even de vrije loop. 
Die mythische kandidaat zou zeggen dat we zullen moeten leren leven met de hoge brandstofprijzen en dat dit voor de natie het beste is. [...]
Hier [in het Westen] is ongeveer een halve eeuw geleden de cultuur van de consumptie ontstaan. [...] Deze cultuur heeft een nieuwe mens doen 
ontstaan, onvermijdelijk. Een geweldige productie staat dag en nacht klaar om al zijn wensen zo veel en zo vlug mogelijk te vervullen. Armer of rijker, dat maakt in dit geval geen verschil. Hij heeft geleerd dit als zijn onvervreemdbaar recht te beschouwen. 
[...]
Er kan een situatie ontstaan waarin hij niet tijdelijk een stapje terug zal moeten doen, maar verplicht zal zijn, te wennen aan een nieuwe schaarste die hem volstrekt vreemd is. Het zou de taak van de politiek moeten zijn, hem op deze mogelijke toekomst voor te bereiden; een samenleving die misschien radicaal verschillend zal zijn dan die waarin hij tot nu toe zijn leven heeft geleefd. Die waarheid wil er ook bij onze politici nog niet in. Iemand met gezag die bij ons deze boodschap voor zijn rekening wil nemen, is even denkbeeldig als Friedmans mythische president.

7 juni 2008
We wíllen geen einde van voedselcrisis. Veroorzaakt de Chinese middenklasse de voedselcrisis? De Amerikaanse ethanolboeren? Nee, het is Arie de prijsknaller. Frank Mulder en Freek Koster in Trouw 

[...] Er zijn enorme hoeveelheden land nodig om de katoen te produceren voor onze kleding, biobrandstoffen voor onze energiebehoefte en velden met veevoer omdat we iedere dag een varkenslapje willen van Arie de Prijsknaller. 
[... A]ls we willen dat iedereen toegang heeft tot voedsel, moeten we toch het geloof in oneindige consumptiegroei ter discussie stellen, inclusief de handelsregels die daarbij horen. En moeten we leiders gaan kiezen die lef tonen en ons niet naar de mond praten. Het is niet de vraag of dat kan. Het is de vraag of we dat willen. 

16 juni 2008 
Dure olie is goed voor een duurzame economie; Nederland beseft niet dat elders in de wereld de bakens al worden verzet, nu olie onbetaalbaar wordt. Paul van Seters; Trouw 

Die prijsexplosie zet de wereldeconomie natuurlijk onder enorme druk. Maar 
tegelijkertijd ontstaan juist daardoor mogelijkheden om die wereldeconomie een meer duurzame kant uit te sturen. [...]
vervolgens gebeurde er op Aomori iets wat in de annalen van de G8 nog niet 
eerder was vertoond: de energieministers staakten hun kritiek op de OPEC, legden zich neer bij de huidige hoge prijs van olie en kwamen met een slotverklaring waarin ze alle nadruk legden op de noodzaak om efficiënter om te gaan met energie en de noodzaak om alternatieven voor fossiele brandstoffen te ontwikkelen. [...]
De belangrijke boodschap van Aomori vertelt [...]: er is niet genoeg olie, de markt werkt niet goed, ontwikkeling van schone technologie krijgt de hoogste 
prioriteit.

PS - toegevoegd in 2009