Citaten uit

De AK-partij, dat is de arme massa

Erdal Balci [*], Trouw 2 april 2008

[* Trouw spelt verkeerd. Het moet zonder twijfel "Balcι" zijn, met de "ι  zonder puntjes. Het woord betekent "imker".]

De Turkse elite haat de regeringspartij AKP. Waarom verzetten deze beter opgeleide Turken, die voorheen westers georiënteerd waren, zich nu ineens tegen democratisering? „Onze elite hield van de westerse muziek, het dansen, de drank. Maar ze ontdekt nu dat bij het Westen ook de democratie hoort.” En dat valt tegen.

[...] 

De Turkse elite haat niet alleen 

[...] 

Dit deel van de Turkse bevolking maakt 20 procent uit van het totaal en wordt aangeduid met verschillende namen: 

Het zijn de beter opgeleide Turken, die in de betere wijken wonen. Ze zijn in een strijd gewikkeld met de grote meerderheid die de macht komt opeisen. ’De zonen van Atatürk’ gaan vechten. Ze gooien het bijltje er niet bij neer, dat mag duidelijk zijn.

[... ...] 

Volgens socioloog Emre Akoz zullen de kemalisten alles op alles zetten om de status quo te handhaven. Die houdt in dat de gekozen politici over alles mogen beslissen, behalve over de koers die de staat vaart. [...]

„De Turkse staat moet militaristisch zijn, de mensen moeten Atatürk adoreren en het leger moet een heiligenstatus hebben.”

[...] 

Er zijn nog geen veldslagen geweest in de straten van Turkije, maar de republikeinen voeren wel een ’politieke loopgravenoorlog’. Vooral in het afgelopen jaar was dat het geval. Eerst werden de ’red de republiek’-demonstraties gehouden waaraan miljoenen mensen deelnamen. De grote hoop was dat de republikeinse CHP de verkiezingen zou winnen. Om dat te bewerkstelligen publiceerde het leger een tekst waarin het ’legerminnend’ Turkse volk werd gewaarschuwd voor de AK-partij. Maar de aanhang van de CHP bleef steken op slechts twintig procent van de stemmen.

Vervolgens probeerde men de verkiezing van Abdullah Gül tot president te blokkeren. Een moslim-democraat in het paleis van Atatürk, stichter van de seculiere Turkse staat, was uit den boze. In dat streven schoten de rechters van het Constitutionele Hof te hulp. Volgens hen moest twee derde van het parlement aanwezig zijn in het parlement om een president te kunnen kiezen, een regel waar men in Turkije nog nooit van had gehoord. Met de hulp van andere kleinere oppositiepartijen lukte het de AK-partij toch om Gül alsnog in het paleis in Ankara te krijgen.

Nu heeft de republikeinse elite, acht maanden na de grote verkiezingszege van de AK-partij, een nieuwe zet gedaan. De openbare aanklager is een proces begonnen bij het Constitutionele Hof om de AK-partij helemaal te verbieden. De openbare aanklager wordt gesteund door 

dus ongeveer twintig procent van de Turkse bevolking. 

Het Constitutionele Hof nam gisteren een officiële aanklacht in behandeling die de AK-partij ervan beticht een gevaar voor het land te zijn.

Toch blijft het de vraag hoe het zover heeft kunnen komen. Schrijver Ahmet Altan, die meermalen voor de rechter is verschenen vanwege zijn dwarse meningen, analyseert: 

„Onze elite heeft van het Westen gehouden. De verliefdheid gold de muziek, het dansen, de stropdassen, de hoeden, de drank, enzovoort. Met het proces voor de toetreding tot de EU ontdekt men dat bij dat Westen ook democratie hoort. En dat betekent dat de grote arme massa, die qua kleding en gedrag helemaal niet zo westers overkomt, het voor het zeggen gaat krijgen in het land.”

En dan vooral: zonder dat het leger mag ingrijpen als het dat nodig vindt. 

„De Turken die trouw zijn aan de decennia oude staatsideologie, willen een land dat niet onder invloed staat van de rest van de wereld en dat niet is onderworpen aan de besluiten van het parlement. Zij willen koste wat kost de transformatie van het land tegenhouden. Voor hen is het een nachtmerrie dat ze leven in een land waar plattelanders, die nog maar kort in de steden wonen, de baas van dat land zijn.”

[... ....]