Vorige Start Omhoog Volgende

Flinke jongens ...

... in symboolpolitiek

Opstelten en Teeven gaan voor 'veiligheid'

Weblog Tegenwicht # 143 - 5 juni 2011

 

Keihard aanpakken ... 
Lange lijst 
Kortom: ...
'Keihard aanpakken' - Helpt dit nu ook? 

Keihard aanpakken ... en iedereen. 

Er gaat geen week voorbij of de minister van veiligheid Ivo Opstelten (VVD) en zijn staatssecretaris Fred Teeven (VVD, voorheen Leefbaar Rotterdam en Leefbaar Nederland) halen het nieuws - veelal De Tegelgraaf met koeienletters -  met aankondigingen die onze veiligheid moeten garanderen. Het meeste daarvan is echter 'veel geschreeuw en weinig wol' ofwel symboolpolitiek. 

Geweld tegen gezagsdragers moet "keihard worden aangepakt" (Opstelten). Teeven wil een strafdienstplicht voor risicojongeren, dus kennelijk preventief, zonder begaan delict. Wie zijn dan die risicojongeren en wie bepaalt dit? 

Teeven, al jaren gesierd met de bijnaam crime fighter: "Ik ben geen politicus, denker of boekenschrijver, maar een doener." (Trouw 11 oktober 2010) 

Geen denker ... dat gaat me wat worden!
Bronnen: een grote stapel krantenknipsels, hieronder niet nader gespecificeerd, gezien de hoeveelheid ervan, op de bronnen van enkele citaten na. 

Lange lijst 

Niet meer (dieren)politie: een dode mus

(Regeer- en gedoogakkoord:) 
Er zouden agenten bijkomen. Er zal dierenpolitie komen. 

Een dode mus: er komen geen agenten bij, er gaan er minder weg. De dierenpolitie wordt qua werktijd onttrokken aan de overige politietaken. 
Gaat de dierenpolitie ook kijken in de grootschalige vee-industrie: hoe daar de varkens en kippen gehuisvest zijn? Vast niet. Men zal letten op het individu dat een fout begaat. 

Vrijspraak en verjaringstermijn

(6 november 2010 ev:) 
Opstelten, wetsvoorstel: Vrijspraak is niet langer definitief bij zware misdrijven (dood, geweld & zeden). Bij nieuw gevonden bewijs kan opnieuw vervolgd worden, en wel met terugwerkende kracht, zowel straf- als civielrechtelijk. 

De Kamer gaat hier in mee. : het liefst zou de VVD de verjaringstermijn voor alle misdrijven afschaffen, aldus Ard van der Steur, VVD. "Criminelen moeten worden gestraft en zouden zich nooit veilig moeten voelen".

Een wetsvoorstel is in januari 2011 ingediend. Voor minder zware misdrijven (vanaf 'acht jaar') wordt de verjaringstermijn verhoogd van twaalf naar twintig jaar. 

Nec bis in idem wordt geschonden; verjaring vervalt of wordt langer, rechtszekerheid verdwijnt, vogelvrijheid opnieuw ingevoerd. 

Verbieden, verplichten, oppakken

(8 november 2010:) 
Opstelten wil gebiedsverbod, meldplicht of contactverbod laten opleggen aan 'criminelen'. Bij overtreding: direct oppakken. 

De scheiding van machten houdt de rechter vrij van politieke invloed op zijn vonnis. Weer een rechtsbeginsel geschonden.

Geen taakstraffen meer bij ...

(18 november 2010 ev): 
Opstelten en Teeven willen dat nooit meer een taakstraf kan worden opgelegd bij ernstige geweld- en zedenmisdrijven. 

De scheiding van machten houdt de rechter vrij van politieke invloed op zijn vonnis. Weer een rechtsbeginsel geschonden. De politicus gaat op de stoel van de rechter zitten: scheiding der machten? 
 
Dat de Nederlandse rechter 'taakstraffen zou geven bij een moord' is klinkklare onzin, apert onwaar, populistisch gedoe. In geen enkele moord- of doodslagzaak is ooit slechts een taakstraf opgelegd. 
 
Men doelt wellicht slechts op zedenzaken; genoemd zijn ook "aanranding en ontucht". De PVV wil dit ook opgenomen zien in het jeugdstrafrecht. 
Pas dus maar op met tongzoenen in het fietsenhok! En wethouders, ook in de parkeergarage opgepast! 
 
De Orde van Advocaten, rechters en andere rechtsgeleerden reageren furieus: "Onbegrijpelijk, onredelijk, disproportioneel". De Raad van State geeft een "prullenbakadvies". (NRC 17 & 19 maart 2011)

Alles opslaan van iedereen

(December 2010 ev ev:) 
Teeven, verantwoordelijk voor dataopslag en privacy, wil vingerafdrukken en mogelijk andere biometrische gegevens van alle Nederlandse staatsburgers centraal vastleggen "ter bestrijding van strafbare feiten". Ook zouden automatisch gefotografeerde kentekenplaten langer bewaard moeten worden. De Kamer gaat hier niet in mee. 

Dus iedereen is per definitie verdachte, al ver voor een eventueel misdrijf, de verdenking daarvan en de bewezenverklaring en veroordeling daarvoor. 
Dit geeft een lekker veilig gevoel; het is toch onmogelijk dat er ooit iemand inbreekt in dit databestand. 

Jeugdzorg in de problemen

(Januari 2011:) 
De Jeugdzorg zegt 8& meer nodig te hebben om het aantal kinderen per voogd en de wachtlijsten beperkt te houden. Teeven wil niet verder gaan dan 1%: een verschil van 30 miljoen. Hij zegt dat men maar efficiënter moet gaan werken. 

Er kan dan niet worden voldaan aan de norm van zestiek kinderen per voogd. 
"Teeven is hartstikke gek" zegt een oud-medewerker (in Trouw 11 januari 2011)

Een Europees strafregister

(20 januari 2011:) 
Teeven wil uitwisseling van strafdossiers met de Europese landen en een Europees strafregister. Dit in verband met het geven van een Verklaring Omtrent het Gedrag. 

Het snelle antwoord op de zaak Robert M. Intussen een heel vergaand voorstel, leidend tot een onnoemelijk groot databestand. Niet inbreekbaar, uiteraard. 

Internet afluisteren

(Januari 2011): 
Teeven geeft toe dat zijn departement onderzoek doet naar techniek waarmee het internetverkeer van alle Nederlanders kan worden afgeluisterd. 

Niet moeilijk: vraag advies aan Iran, China en Egypte ... Echt veilige landen, toch, voor de burger?

Teeven is verantwoordelijk voor de tbs

Al in 2010 zei Teeven, als een van zijn eerste maatregelen, dat tbs-ers die niet terugkeren van verlof, een jaar lang niet meer op verlof mogen. 

Dit is al lang de gangbare praktijk in deze instellingen. Het oogt wel flink, maar is helemaal geen nieuwe maatregel. 

Teeven wil het de rechters onmogelijk maken om een tbs-opname onvoorwaardelijk te beëindigen tegen het advies van de kliniek in, de zogeheten contraire beëindiging.  

Teeven reageert hier op een dergelijke vrijlating van iemand in Arnhem. Later bleek dat deze niet door de rechter, maar door Teevens eigen OM was vrijgelaten. 
De Raad voor de Rechtspraak reageert. 
Teeven zegt, achteraf, niet dit geval bedoeld te hebben maar in het algemeen te hebben gesproken. Hij wil dus "in het algemeen" de vrijheid van de rechter aantasten, ofwel de scheiding der machten aantasten. 

(4 februari:) 
Ook wil Teeven tbs-ers met een zeden-verleden levenslang onder toezicht stellen. Later (19 april 2011) zegt hij alle 'zedenplegers' altijd levenslang toezicht op te willen leggen. 

Hij wil dus "in het algemeen" de vrijheid van de rechter aantasten, ofwel de scheiding der machten aantasten. 
Hij weet - of zegt - kennelijk niet hoe weinig dit 'toezicht' in feite inhoudt. Een puur populistische uitspraak, symboolpolitiek. Het Volk behagen, stemmen winnen. 

(17 februari:) 
Als een verdachte niet wil meewerken aan een psychiatrisch onderzoek, moet de rechter psychiatrische gegevens uit het verleden kunnen gebruiken. 

De psychiater wordt hier dus gedwongen om zijn beroepsgeheim te schenden. Geen mens die daarna een psychiater nog iets toevertrouwt, potentiële daders al helemaal niet. "Alles wat u zegt kan - tot in lengte van jaren - tegen u gebruikt worden." 
Wie ooit angsten, wanen of een depressie heeft gehad, daar wellicht al van genezen is, wordt hiervoor zwaar gestraft. Dit terwijl de wet stelt dat de stoornis tijdens het delict, dus recent, aannemelijk moet zijn. 
Geen psychiatrisch/psychologisch rapport is na twee jaar nog geldig, aldus de beroepscode. Volgens dezelfde code is een 'papieren' diagnose, zonder de patiënt gesproken te hebben, niet geoorloofd.

Ook wil Teeven de long stay afdelingen van de tbs-klinieken (nog verder) versoberen - en eerder gebruiken.

De politicus gaat hier op de stoel van de arts en de rechter zitten en geeft levenslang met sober regiem.

De staat kijkt achter de voordeur

(9 februari 2011 ev:) 
Teeven wil het woord "ernstig" schrappen uit de wet op de ondertoezichtstelling van minderjarigen: "wanneer een kind in zijn ontwikkeling [ernstig] wordt bedreigd". De Kamer gaat hier niet in mee.

Dit tast de autonomie van het gezin ernstig aan. En wie bepaalt dit? Een nog meer bemoeizuchtige Jeugdzorg of Raad voor Kinderbescherming? Zo goed werken die nu ook weer niet. Bij ondertoezichtstelling is immers vaak ook sprake van uithuisplaatsing.

Recht en rechtsbijstand ... voor de rijken

(Februari 2011:) 
Teeven wil ook bezuinigen op gesubsidieerde rechtsbijstand. Gelijktijdig gaan de griffierechten fors omhoog. Motief: geldgebrek.

Een erg oneigenlijk argument, zeker uit de mond van een jurist, hier bovendien nog eens ingaand tegen een uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, die bijstand verplicht stelt en toegang tot het recht garandeert. Dit tast de rechtsstaat aan.  
Het recht moet van Teeven kostendekkend worden, geprivatiseerd dus, net zoals de zorg en het openbaar vervoer. Dit bevoordeelt de rijken en schaadt de armen. 
Wie doet nog een beroep op de rechter na een duidelijk niet kloppende uitspraak van een ambtelijke computer? Recht is dan duurder dan de foutieve claim. De ambtenaren kunnen hun gang gaan. 
Advocaten reageren furieus: "We zullen ... de barricaden opmoeten. Teeven heeft hulp nodig. Hij is van God los", advocaat Job Knoester op de website Mr Online (geciteerd in VN 26 maart 2011).

Minimumstraffen 

(23 Maart 2011:) 
Teeven stuurt een wetsvoorstel rond waarin, conform het regeer- en gedoogaccoord - lees: een specifieke wens van de PVV - de rechter verplicht wordt om bij recidive  minimumstraffen op te leggen: zes jaar bij ernstige gewelds- en zedendelicten, 7½ jaar bij doodslag en mensenhandel, bij een tweede moord vijftien jaar. Slechts in zeer specifieke gevallen mag de rechter hier, met uitleg, van afwijken. 

Andermaal wordt de vrijheid en onafhankelijkheid van de rechter beperkt, ofwel de scheiding der machten geschonden. Zoiets is nog nooit voorgekomen in de Nederlandse rechtsstaat. De oppositiepartijen zien hier de rechtsstaat zelf aangetast. 
"We zijn aangekomen op een punt waarop moet worden gezegd: tot hier toe en niet verder." Aldus Jeppe Balkema van de Hoge Raad. (Geciteerd in NRC 23 maart 2011)

Gokken wordt legaal

(4 april 2011 ev:) 
Nu heeft het Holland Casino hier het monopolie, terwijl intussen 'iedereen' zit te pokeren of op andere manieren op het internet zit te gokken. Dit moet 'gemoderniseerd worden', aldus Teeven.

Dit lijkt op een liberalisering van de gokmarkt; in feite gaat het om regulering van deze markt: er gaat een stelsel van vergunningen komen. Er komt een Kansspel-autoriteit die daarna toezicht houdt.

Verplicht DNA-materiaal afstaan

(6 april 2011:) 
Teeven komt met een wetswijzigingsvoorstel waarin minderjarige slachtoffers van ernstige misdrijven verplicht worden DNA-materiaal af te staan. 
In een adem door pleit hij voor een wetsvoorstel dat iedereen die niet verdacht is maar die misschien bij een misdrijf betrokken zou kunnen zijn tot afstaan van DNA-materiaal te verplichten. 

Een voorstel, ingegeven door de actualiteit: baby geboren uit twaalfjarig meisje. Wie is de vader? Hierdoor moet het meisje haar zeer private geheim prijsgeven - in dit geval, naar later bleek, haar vader laten vervolgen. 
Iedereen is onschuldig tot zijn schuld bewezen is. Hier moet iemand zijn onschuld aantonen, dan wel meewerken aan zijn eigen veroordeling: twee beginselen van de rechtsstaat geschonden. 
Daar gaat de bel: Politie! "Uw nichtje is aangerand, dus ik kom nu uw DNA ophalen." 

Een downloadverbod

(12 april 2011:) 
Het downloaden van muziek, films, software en boeken wordt illegaal voor iedereen, al zullen, zegt Teeven, niet de particulieren worden vervolgd maar de bedrijven die downloadbaar materiaal goedkoop of gratis aanbieden. Deze bedrijven kunnen geblokkeerd worden. Het naleven van de wet op de auteursrechten moet strenger gecontroleerd worden. Denk aan muziek in café's. 

De Consumentenbond noemt dit "een wassen neus". Immers, Als de consument illegaal bezig is, kan elk bedrijf hem aanklagen en geld claimen, ook al neigt het OM hier niet toe. In Frankrijk gebeurt dit veelvuldig. De consumenten zullen vast wel een slimme omweg weten te vinden. 

Een nationale politie

(12 april 2011:) 
Opstelten, destijds als burgemeester fel tegen dit idee, wil nu één nationaal politiekorps. Niet zo maar een, maar een met daadkracht en uniformiteit. Het hoofd hiervan is al aangesteld: AIVD-chef Gerard Bouman. Deze staat bekend als hard, rechtlijnig, weinig magistratelijk, brutaal en ruw. Een no-nonsense figuur, geen intellectueel. Hij zei: "De wetboeken gooi ik aan de kant. Ik ben een manager." (Bron: NRC 12 april 2011)

Dààààg wijkagent! 
Vanuit Frankrijk kwam men hier kijken hoe bij ons de politie werkt. Hier kent de agent zijn wijk, zijn stad, zijn regio en de mensen kennen hem. In Frankrijk ken niemand de agent en de agent kent niemand uit de wijk. Er is geen menselijk contact tussen de politie en de burger. Vanuit Parijs-centraal worden agenten, gewapend en in beschermde busjes, naar de banlieux gestuurd om daar de orde te herstellen. Ze durven de busjes vrijwel niet uit te komen. Het lukt niet de orde te herstellen. 
En nu horen we de opperbeschermer van de bevolking en van de wet ook nog zeggen: "De wetboeken gooi ik aan de kant."

Burgerinfiltranten 

Na de IRT-affaire is het inzetten van burgerinfiltranten verboden. Opstelten wil dit opnieuw invoeren. 

Pas dus op voor uw buurman en oom! Vertrouw maar niemand meer! 

Plicht tot ontsleutelen

(17 mei 2011:) 
Minister Opstelten onderzoekt of verdachten strafwettelijk gedwongen kunnen worden om versleutelde bestanden te ontsleutelen. 

Dit maakt iedereen die iets versleutelt tot verdachte. Als men niet ontsleutelt is men al strafbaar zonder dat bewezen is dat het versleutelde illegaal is. Het wetsvoorstel zou iemand dwingen om aan zijn eigen veroordeling mee te werken, hetgeen op zich al onwettig is. 
De op privacy gestelde burger loopt hier tegen de lamp. De gevorderde crimineel echter weet bestanden zo te versleutelen dat niemand kan zien dat het een versleuteld bestand is; hij lacht in zijn vuistje en gaat vrijuit. 
Kortom: wederom een tegen-rechtsstatelijk staaltje symboolpolitiek. 

Altijd voorarrest bij ...

(21 mei 2011:) 
Opstelten komt met een wetsvoorstel om verdachten van uitgaansgeweld en geweld tegen politie of ambulancepersoneel altijd, zij het onder zekere voorwaarden, voorarrest op te leggen tot hun (snelrecht)proces. Hij wil ook extra hoge straffen voor mensen die zoiets doen onder invloed van drank of andere drugs. Intussen heeft Opstelten de strafeis voor 'verbale agressie' al verdrievoudigd. 

Weer wordt de vrijheid van de rechter, hier ook die van de onderzoeksrechter, door de politiek beperkt. 

Soberste regiem voor gevangene na wangedrag

(De Volkskrant 4 juni 2011:)

"Gevangenen die zich niet gedragen, moeten straks leven onder het soberste regiem dat wettelijk mogelijk is. Staatssecretaris Fred Teeven (VVD) van Veiligheid en Justitie stopt met de vanzelfsprekende privileges in de justitiële inrichtingen. [...]
Ook worden [...] minder privileges gegund aan plegers van zware gewelds- en zedendelicten. [...] Er komen ook strengere criteria voor vervroegde strafvermindering."

"We gaan geen verlof geven aan mensen die niet willen reïntegreren" 

"Mijn agenda: en beetje minder rekening houden met de daders en een beetje meer met de slachtoffers."

Kortom:

Opstelten is dan nog 'de politicus', al doet hij in zijn antwoorden aan de Kamer danig aan 'een gladde tekkel' denken. Hij weet het altijd weer mooi te zeggen. 

Teeven is naar eigen zeggen geen politicus; hij is populist. Het Volk mag wel blij zijn met deze Daadkrachtige Doener, crime fighter - nu ja, symbolisch dan. 

De zedenagent komt achter je voordeur, komt even je DNA ophalen, je kind uit huis geplaatst, de gang naar de rechter is onbetaalbaar geworden. Je neef komt nooit meer uit de tbs, al je gegevens liggen overal opgeslagen,  je telefoon- en internetverkeer allemaal afgeluisterd en opgeslagen. Een muziekje downloaden mag niet meer. Dat geeft vast wel een erg veilig gevoel. Er is ook nog een troost: Het Volk mag weer pokeren en gokken, fijn - nu ja, wie daar het geld voor heeft natuurlijk.

Deze non-politicus gaat rustig zitten op de stoel van de rechter en zelfs van de arts. Ook is hij naar eigen zeggen geen denker. Inderdaad, het is verbazingwekkend om zoveel schendingen van de elementaire regels van het recht - vooral dat van de scheiding der machten - te horen verkondigen uit de mond van een jurist.

Kortom: Veel geschreeuw maar weinig wol. Symboolpolitiek. de Handhavers van het recht tasten de rechtsstaat aan. Lekker veilig gevoel. 

'Keihard aanpakken' - Helpt dit nu ook? 

Nee. Het heeft wel een keerzijde: 

De keerzijde van de 'harde aanpak' - Column: Rechtsstaat - Folkert Jensma, NRC Handelsblad 28-05-2011 
"Deze kinderen verzamelen makkelijk een paar honderd euro boete, die ze niet betalen en thuis verzwijgen of verdonkeremanen. Dan gaat het hard." 
[De boetes voor kinderen van 13-14 jaar kunnen] "makkelijk oplopen tot 900 euro of meer. Dat leidt tot executieverkopingen van de inventaris van meestal sociaal zwakke gezinnen."
 
Streng straffen is eerder een geloofsartikel - Uitschakelingseffect is heel beperkt - René van Swaaningen |NRC | Opinie | 19-04-2011 
"De roep om strenger straffen is niet gebaseerd op feiten."
 
Jong fouten maken mag niet meer - Folkert Jensma - NRC 02-04-2011 
"Sneeuwballen gooien, fietsen afpakken en de 'meiden pakken' kan je hele leven verpesten."
 
Zero tolerance werkt niet en is al op zijn retour - Thaddeus Müller - NRC 26-03-2011
"De eerder genoemde, negatieve neveneffecten van zero tolerance zijn al merkbaar."
"Dalende criminaliteit hangt niet samen met zero tolerance, maar met het hebben van een baan."
 

De Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming adviseert: opvoeden in plaats van (alleen) straffen

Te strenge straf schaadt jongere - Nico de Fijter − Trouw 28/03/11 
"Wie denkt dat streng straffen tot gedragsverandering bij jongeren leidt, vergist zich, zegt de raad."
 
'Met straf alleen komt het nooit goed met zo'n jongen' - Trouw - Nico de Fijter − 28/03/11 
"Wij zijn ons ervan bewust dat dit advies niet echt past in de tijdgeest. Want die is: strenger straffen, repressie, stevig aanpakken. Maar die aanpak werkt bij jongeren heel vaak niet. Je moet ze begeleiden, je moet ze heropvoeden. 
Waarom zou je een stel jongens die op het schoolplein klappen hebben uitgedeeld via het strafrecht aanpakken? Dat haalt niets uit. Laat ze met elkaar in gesprek gaan, stel een mediator aan. Dat zorgt voor gedragsverandering."
 
'Jongeren niet bang voor de gevangenis' - Nico de Fijter − Trouw - 29/03/11 
"Het enige dat een jongere doorgaans overhoudt aan een tijdje detentie is contact met andere jeugdige criminelen, met wie hij dan later weer de fout in kan gaan."
"Ook bij die Marokkaans-Nederlandse jongeren werkt 'steeds strenger' juist averechts. Lange gevangenisstraffen werken statusverhogend. [...] Je moet ze begeleiden. [...]"

Vorige Start Omhoog Volgende