Onweer rondom het persoonsgebonden budget, het PGB

Weblog Tegenwicht # 144, 11 juni 2011

Wie komen er in de kou te staan? De zwakkeren in de samenleving. 

Wat is er precies aan de hand?

Het kabinet heeft plannen om flink te snijden in die budgetten: slechts tien procent behoudt zijn budget. De andere 90 % raakt het kwijt. 

Het PGB wordt vanaf 2012 stapsgewijs afgebouwd:

Het PGB geeft mensen met een lichamelijke, geestelijke en/of psychische beperking de mogelijkheid om zelf te bepalen door wie en wanneer zij geholpen worden. Zij kunnen daarvoor zelf mensen aannemen. Zij hebben daardoor zelf de regie in handen. 

Enkele reacties

Per Saldo

De belangenvereniging van mensen met een persoonsgebonden budget Per Saldo is verbolgen over de mogelijke grote bezuinigingen op het persoonsgebonden budget (PGB). “We vinden het afschuwelijk”, aldus een woordvoerster van Per Saldo.

Geen andere keuze

“Veertig procent van de mensen met een PGB hebben geen andere keuze. De zorg die zij nodig hebben, wordt niet geleverd door instellingen. Als deze bezuinigingen doorgaan, worden veel van hen compleet aan hun lot overgelaten”, aldus de woordvoerster.

Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF)

‘Veel mensen in enorme problemen’

Directeur Wilna Wind zei dat deze ingreep heel veel mensen in enorme problemen brengt. “Dat mag niet gebeuren. Deze maatregel staat haaks op het beleid dat mensen meer eigen regie moeten krijgen.” 

Chronisch zieken en Gehandicapten Raad 

PGB wordt gesloopt

Ook directeur Ad Poppelaars van de belangenorganisatie, de CG-Raad, heeft geen goed woord over voor de plannen. “Als dit doorgaat, wordt het PGB nagenoeg gesloopt. Een groot deel van de mensen die een PGB hebben en daardoor thuis kunnen blijven wonen, zullen naar instellingen moeten. Dat kost veel meer. Dit is dus helemaal geen bezuiniging, het wordt er alleen maar duurder door.”

Wat gebeurt er nu echt? 

90 % Dreigt zijn PGB kwijt te raken, maar raken ze dan ook hun zorgverlening kwijt? Dat is niet de bedoeling van staatssecretaris Van Zanten. Mensen kunnen vanaf 2012 wel gewoon zorg vragen, maar dan niet meer zelf regelen met een PGB. Ze zijn dan afhankelijk van de reguliere zorginstelling (ZIN). 

De gedachte erachter is dat velen dan geen gebruik van zorg zullen maken, terwijl ze met het PGB-aanbod dit wel zouden doen. PGB voorziet in een behoefte die ZIN niet kan bieden. 

Vanaf 2013/2014 wordt de hele zorg overgeheveld naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, kortweg de WMO. Om welke zorg gaat het dan? 

Het gaat dan met name om begeleiding. Doel van deze zorg is dat mensen zichzelf kunnen redden ondanks hun beperking. Het voorkomt dus opname in een instelling. 

De WMO stelt zich participatie en zelfredzaamheid ten doel. Iedereen moet kunnen meekomen in de samenleving, als je door omstandigheden of door ziekte of een handicap hiertoe niet in staat bent kun je een beroep doen op de WMO. 

In de eerste plaats gaat het dus om het compenseren van verloren regelvermogen waardoor de cliënt geen regie over het eigen leven kan voeren. Denk aan het plannen van activiteiten, regelen van dagelijkse zaken, het nemen van besluiten, het structureren van de dag en het organiseren van sociale participatie. 

Begeleiding past helemaal binnen deze gedachtegang. Het is dus helemaal geen gekke gedachte. Begeleiding is dus geen zorg en geen behandeling, maar praktische steun bij het dagelijks leven. 

Toch zijn er wel de nodige vraagtekens

1) Recht op zorg? 

De AWBZ, waar PGB en ZIN uit worden gefinancierd is een zogenaamde volksverzekering. Je hebt hier recht op. Je kunt hier met recht aanspraak op maken. Dit is niet zo bij de WMO. Je mag de gemeente vragen, zo niet smeken om hulp. Maar als zij de noodzaak er niet zo van inzien, dan trek je al gauw aan het kortste eind. 

2) Regie over je leven? 

Het PGB is een fantastische regeling waarbij de cliënt zelf de regie in handen heeft. Het geeft mensen weer greep op hun eigen situatie. Als je zorgafhankelijk wordt is een van de moeilijkste dingen juist dat je de greep op je leven verliest. Zeggenschap, eigen regie, geeft een grote verbetering in je welzijnsbeleving. Door mensen weer afhankelijk te maken van ZIN raken ze juist die regie weer kwijt. 

3) Bezuiniging? 

Het is mij een raadsel hoe ze erbij komen dat dit een bezuinigingsmaatregel zou zijn. Zorg via instellingen is duurder dan PGB. De invoering van het PGB indertijd was een bezuinigingsmaatregel. Als iemand zelf met z’n PGB de regie voert, kost die regie niets. Maar als de zorginstelling dit gaat doen, kost de regie ineens wel geld. Waarschijnlijk zelfs veel omdat managers nu eenmaal duur zijn… 

4) Humaan? 

Heel ouders vragen een PGB aan voor hun kind met bijvoorbeeld autisme. Deze kinderen hoeven niet een indicatie voor verblijf te hebben, ze wonen ‘gewoon’ thuis. Het is echter een hele opgave voor ouders, een vaak loodzware taak waar ze dagelijks mee geconfronteerd worden. Met zo’n PGB kunnen ze hulp inschakelen, logeerweekenden inkopen en/of dagbesteding regelen. Dat dreigen ze nu voor een groot gedeelte kwijt te raken. Hoe kunnen we dat aan hen verkopen? De prijs van deze ‘bezuinigingsmaatregel’ is het welzijn van velen. Erg inhumaan om zo met chronisch zieken om te gaan. 

5) Toekomst?

Deze is nogal onzeker voor de zorgvrager. Hoe het precies verder moet weet niemand. Ook bij de gemeenten weten ze het (nog) niet. Nou ja, een ding is wel zeker: onweer op komst! Stijlloos… 

Een alternatief 

Er moet bezuinigd worden en dat kan ook op het PGB. Maar om nu met het badwater het kind weg te doen… Denk er nog eens over na. 

Bij de toegangspoort tot zorg, de zogenaamde indicatiestelling, zou men strenger kunnen beoordelen of zorg echt wel nodig is. Je bezuinigt dan op de hele AWBZ zorg, niet alleen op het PGB. 

De controle op het PGB kan ook beter, met zorgplannen en verantwoordingen. Op die manier zouden we nog jaren op een goede manier gebruik moeten kunnen maken van dit fantastische instrument. 

PGB: Persoonsgebonden Budget. 

Bent u chronisch ziek of hebt u een beperking? Neem zelf het heft in handen en regel zelf uw eigen verzorging, begeleiding, verpleging en kortdurend verblijf. Het pgb is een budget dat u toegekend krijgt om zelf uw zorgverleners in te huren voor de zorg die u nodig hebt.

WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning. 

Gemeenten staan voor de taak al hun burgers mee te laten doen in de lokale samenleving. Voor degenen die daar hulp bij nodig hebben zorgt de gemeente voor een samenhangend pakket van diensten en voorzieningen. Denk hierbij aan huishoudelijke hulp, vervoersvoorzieningen, rolstoelen, woningaanpassingen enz… 

ZIN: Zorg in natura. 

Begeleiding en zorg aangeboden via de reguliere zorginstellingen. 

ZZP: Zorg Zwaarte Pakket. 

Mensen met een chronische aandoening of handicap die in aanmerking komen voor verblijf (opname in een instelling), die krijgen een indicatie voor ZZP. Dit kan zowel in PGB als in ZIN worden geleverd.