147 - Straffen we wel hard genoeg?

Citaten uit

Twee kamerleden over de vraag: Straffen we wel hard (genoeg)?

Cyntha van Gorp - Trouw - 05/07/11, 15:31

Onder aanvoering van de PVV klinkt in Den Haag de roep om strengere straffen. Is dat terecht?

	Ja, vindt VVD-Kamerlid Ard van der Steur.
	Nee, vindt zijn collega Jeroen Recourt (PvdA).

Een dubbelinterview

Het huidige strafrecht verdeelt de samenleving in goede en slechte mensen, stelde een aantal strafrechtdeskundigen onlangs in Trouw [18 juni 2011]. Ze vinden PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt (1970) - tot voor kort rechter op Aruba - aan hun zijde.

"Je moet altijd beseffen dat die crimineel je buurman kan zijn", benadrukt hij.

VVD-Kamerlid en oud-advocaat Ard van der Steur (1969) denkt daar anders over.

"Juíst als het je buurman is, die zich aan jouw dochter vergrijpt, verwachten mensen van de staat dat die daar iets aan doet."

Waar dient het strafrecht toe?

Recourt:
"De bron van het strafrecht is het voorkomen van eigenrichting, [...] de familievetes. Daarom heeft de overheid ooit het straffen naar zich toe getrokken. Ook is strafrecht bedoeld om weer verder te kunnen [...]
Je moet het strafrecht niet gebruiken om mensen uit te sluiten [...]."

Van der Steur:
"Het strafrecht heeft drie functies:

	allereerst genoegdoening voor het slachtoffer,
	daarna boetedoening ten aanzien van de samenleving,
	tenslotte het leereffect."

[...]

Van der Steur:

"[...] Criminologen zijn het erover eens dat wat preventie betreft de pakkans essentieel is en minder de strafmaat. Criminelen die de weloverwogen beslissing nemen om een misdrijf te plegen, kun je met een grote pakkans afschrikken. [...]"

Een aantal strafrechtdeskundigen pleitte onlangs in Trouw [18 juni 2011] voor een humaner strafrecht. Volgens hen drijft het huidige strafrecht een wig, omdat het de samenleving indeelt in goede en slechte mensen.

Van der Steur:
"[...] Niet het strafrecht kiest tussen goed en kwaad maar de mensen zelf. Het is de crimineel die besluit om een misdrijf te plegen. Het strafrecht reageert alleen op een daad die al gepleegd is. Soms vind ik het strafrecht niet streng genoeg."

Recourt:
"Ik zie dat anders. De teneur van de PVV is dat je criminelen zo lang mogelijk moet opsluiten en zo ver mogelijk weg moet zetten. De PVV wil het stapelen van straffen en minimumstraffen. Zo krijg je de crimineel versus de normale burger. Zoals ik al zei: iedere burger heeft ergens een grens en kan zo over die grens gaan. [...]
Het basisbesef moet wel blijven dat het je buurman kan zijn. Een crimineel is geen abstract figuur."

Van der Steur:
"Juíst als het je buurman is die zich aan jouw dochter vergrijpt, [...] dan zijn mensen die buurman liever wat langer kwijt."

Recourt:
"Het gaat mij niet om het individuele geval, maar om de manier waarop je naar een dader kijkt.

	Zie je hem als iemand die niet bij ons hoort,
	of als iemand die potentieel uit je eigen groep kan komen?

Het verschil tussen wat strafbaar is en wat niet, is klein. Maar de gevolgen van dat verschil kunnen groot zijn.

[... ... ... ... ...]

Volgens verschillende onderzoeken helpt zwaarder straffen helemaal niet

	Van der Steur: "[...] Als een hoogleraar zegt 'de straf werkt niet', dan zal dat best kloppen. Bij een pedoseksueel kan het best zo zijn dat een hoge straf niet helpt, maar ik vind dat een zware straf gerechtvaardigd is."
	Recourt: "De afgelopen tien jaar zijn rechters al harder gaan straffen, we zitten zelfs in de top tien van Europa. Alleen is de roep om strengere straffen geen heel objectieve roep. Als politiek moeten we ook zeggen dat niet onderbouwd roepen om zwaarder straffen, als een pavlov-reactie op onveiligheidsgevoelens, geen soulaas biedt."

De VVD pleit voor minimumstraffen bij recidive van misdrijven waar meer dan acht jaar cel op staat. Waarom?

	Van der Steur: "[...] Als diezelfde buurman wederom zo'n ernstig misdrijf begaat, vind ik dat hij zijn recht verspeelt om weer te mogen rekenen op de behoefte van de andere buren om hem weer terug te zien."
	Recourt: "Het systeem voorziet al in de vorm van de mogelijkheid tot eenderde strafverhoging."
	Van der Steur: "Ho eens even. Dat is een mógelijkheid. Het gebeurt niet altijd. Bovendien is het een maximale straf."
	Recourt: "Waar komt die roep om minimumstraffen eigenlijk vandaan? Straft de rechter op dit moment onbevredigend bij recidive? Ik heb dat nergens teruggezien. Het is wantrouwen in de rechter van: u doet het niet goed."

Waarom wilt u het hier niet aan de rechter overlaten?

Van der Steur:
"Je laat het in zekere zin ook aan de rechter over. De rechter moet tot de conclusie komen dat er sprake is van hetzelfde misdrijf. Als je iets twee keer doet heb je

	a) niets geleerd,
	b) de kans die je gekregen hebt van de samenleving niet opgepakt."

Recourt:
"Individuele zaken kun je nooit als eenheidsworst behandelen.
[...]
Ik heb zaken gehad van mensen die helemaal niks hadden en toch hun kinderen te eten moeten geven. [...]"

Van der Steur:
"[...] Er is ook altijd een mogelijkheid, hoe je het ook wendt of keert, om op de ene of de andere manier aan werk te komen."

Recourt:
"[...] Als jij als kind altijd in elkaar gemept wordt, en je komt zelf in een conflictsituatie dan is de kans groot dat je gaat meppen. [...]
Die verklaring kun je niet gebruiken bij de vraag schuldig of onschuldig, maar wel bij de vraag en hoe ga daar mee om?"

[...]