| De PVV is voor invoering van een zeer streng strafrecht, zoals te lezen is op hun
website.
Niets mis mee, zou je zo zeggen. Opsluiten die rare jongens! Zij hebben het immers verdiend, zij hebben het gedaan, zij…
Maar ho, wacht even,
 | is het wel zo zwart-wit? |
| Is het wel wij tegenover zij? |
Het strafrecht
Laten we eerst eens nagaan waar het strafrecht voor dient om ons vervolgens deze vraag stellen nog eens stellen.
Volgens PvdA kamerlid Jeroen Recourt is de bron van het strafrecht het voorkomen van eigenrichting.
[*]
|
De mens
Een ondoorgrondelijk schepsel is zij,
haar bestaan, beïnvloedt door krachten
vanuit de dood en onzekerheid te trachten
het conflict te beheersen tussen ‘ik’ en ‘hij’
Onbekende krachten, die ons vervreemden
of juist stuwen in de richting van
de ander, de mede-ontheemden
een mysterie, een geheim, een plan?
Een groot raadsel
ongekende diepten
mysterieuze driften
primitieve symboliek
ontoegankelijke magie
een groot raadsel.
Zomer en winter wisselen elkaar af
weemoed en blijdschap volgen elkaar op
de koren wordt gescheiden van het kaf
het kwade krijgt uiteindelijk de strop
Eenzaamheid doorbroken
ontmoeting is een oase
Water drinken, elkaar aankijken in de ogen
verbondenheid, geborgenheid, een extase
Dit schepsel, genoemd de mens
ongekend en onbemind bij elkaar
maar het is Gods plan, een wens
dat we elkaar ontmoeten, in die oase daar.
|
|
Dus - een eerste kernpunt - om zaken als eerwraak en ‘ik zal hem eens mores leren’ te voorkomen. De juf mocht als je ruzie had op de basisschool oordelen, nu we volwassen zijn de overheid. Daarin is dus niets veranderd.
|
| Een tweede kernpunt van het strafrecht is dat een dader altijd een nieuwe kans moet krijgen. Het strafrecht is dus bedoeld om weer verder te kunnen, het is niet eens een dief altijd een dief. |
Ard van der Steur, VVD-kamerlid, vult aan:
“Het strafrecht heeft drie functies:
| allereerst genoegdoening voor het slachtoffer, |
| daarna boetedoening ten aanzien van de samenleving, |
| tenslotte het leereffect.” [**] |
Genoegdoening, een gevoel dat we allemaal kennen als oog om oog, tand om
tand. Een gevoel dat er ook zeker mag zijn en dat ook mee mag wegen in het oordeel.
Maar is dit gevoel bij de PVV niet doorslaggevend om strenger te willen straffen? Bewezen positieve effecten heeft het niet. De recidive neemt niet af.
Mensen worden er ook niet door afgeschrikt om iets dan maar niet te doen.
Wij en zij, gedrag en persoon
De nadruk op genoegdoening roept het gevoel van wij tegenover
zij op. De boodschap van straf moet duidelijk zijn, dit gedrag kan niet en mag niet.
Dit tolereren wij niet in onze samenleving. Het gedrag kunnen we
dus afwijzen, maar de persoon is niet zijn gedrag. De juf zei het vroeger als volgt:
'Jij bent een lieve jongen, maar jouw gedrag…' Durven we dat onderscheid te maken?
Zo zwart-wit ligt het namelijk niet. In ieder mens schuilt een potentiële
dader en achter elke zaak schuilt een verhaal.
De mens als verhaal
|
Neem de schizofrene man die zijn buurvrouw stalkt. Je kunt niets anders dan het gedrag veroordelen, maar de man is wel ziek. Door zijn ziekte is de man gaan stalken, hij is ontoerekeningsvatbaar. Verdient hij dan straf? Of heeft hij therapie
nodig?
|
|
Een ander verhaal: iemand kan geen betaalde baan vinden en gaat zwart werken. Zwart werken mag niet, duidelijk verhaal. Maar Bisschop Muskens van Breda kan best begrijpen dat mensen die armoe lijden omdat ze moeten leven van een bijstandsuitkering, zwart proberen bij te verdienen. Hij veroordeelt deze zwartwerkers ook niet. Ook over een arme die een brood steelt, zal hij niet vallen. |
Het hierboven staande gedicht verwoordt heel mooi dat de mens niet alleen een rationeel wezen is. We zijn eerder een groot raadsel, met ongekende diepten, emotionele driften, primitief en ondoorgrondelijk. Vele daders kunnen daarvan getuigen. Hun handelen is vaak geen objectief rationele keuze.
En nu wordt het spannend, want is mijn handelen wel altijd zo zuiver objectief en rationeel? En uw handelen?
Spiegel
Niet dus, ken uzelf. Kijkend naar daders, vormen zij eigenlijk ook een spiegel voor onze ziel.
Wij zijn doorgaans niet zo anders dan zij. Pas als we dit inzien komt er ruimte voor ontmoeting.
Of zoals het gedicht verwoordt:
| ‘water drinken, elkaar aankijken in de ogen, verbondenheid, geborgenheid’. |
Ontmoeten
Een mens valt niet samen met zijn daden. Een slechte daad moet aangepakt worden, straf is nodig. Maar ik ben er geen voorstander van de nadruk te leggen op vergelding. Liever kijk ik vooruit, mijn wens is te ontmoeten.
Strenger straffen - helpt dit nu?
Ja, vindt VVD-Kamerlid Ard van der Steur.
Nee, vindt zijn collega Jeroen Recourt (PvdA).
| Altijd is het weer: het
moet harder, strenger; Nico de Fijter - Trouw - 18/06/11
Het huidige strafrecht drijft een wig in de samenleving, beweren
vijftien jonge strafrechtkenners. Het deelt in in goed en fout. Ze
pleiten voor een humanere toepassing.
|
| Zwaardere straffen voor jonge
crimineel; Staatssecretaris Teeven wil bij zwaar delict door
minderjarige celstraf verdubbelen; NRC Handelsblad, 27-06-2011
Staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) wil de
maximumstraf voor 16- en 17-jarigen verhogen van twee naar vier
jaar.
|
| Strenger
straffen oogt goed, maar helpt niet; Plannen politiek botsen met
praktijkervaring en onderzoek; Nico de Fijter, Trouw 28 juni 2011
[...] Vanuit de wetenschap klinkt het al veel langer: strenger
straffen helpt voor geen meter.
|
| 'Minimumstraf geeft
rechter te weinig ruimte'; Trouw - 02/07/11
 | Raad vindt plan Opstelten onwenselijk |
| Nederlandse straffen al hoogste Europa |
De Raad voor de Rechtspraak schrijft dit in een advies aan de
minister. De rechters [...] wijzen op onderzoek waarin wordt
aangetoond dat zwaarder straffen niet structureel leidt tot minder
recidive en meer veiligheid.
|
| Je bent jong en je doodt
wat; Column - Rechtsstaat; Folkert Jensma, NRC Handelsblad
09-07-2011
Er is in dit land geen tekort aan strafmogelijkheden voor
minderjarigen. Dat is er dus ook nooit geweest. De verhoging door
Teeven van het strafmaximum voor jeugddetentie is pure symboliek.
Typisch een geval van een oplossing die op zoek is naar een
probleem.
|
| Zijn rechters echt zo
soft? Of oordeelt het publiek te hard? Vier vragen over 'softe
rechters'; Folkert Jensma; NRC 27-06-2011
Het kabinet wil minimumstraffen invoeren en de mogelijkheid
verruimen om criminele jongeren via het volwassenenrecht te
veroordelen. Strenger straffen is populair. En Nederlandse rechters
zijn veel te soft - een populaire opvatting, die ook politiek de
wind in de zeilen heeft. Maar is dat ook zo? Vier vragen over de
rechtspraak.
|
| Gênant: minderjarigen harder
straffen
Staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) wil zwaardere
maximumstraf voor zestien- en zeventienjarigen - zorgelijk of een
zegen?
Ido Weijers, Mariëlle Bruning, Theo Doreleijers, Gerard de Jonge
& Peter van der Laan - NRC Handelsblad 13-07-2011.
Staatssecretaris Teeven (VVD) verhoogt de minimumstraf voor jongeren
van zestien en zeventien. Hij negeert bewust alle onderzoeken. Die
wijzen uit dat dit contraproductief is, stellen vijf hoogleraren. |
|
