Om de bedrijvigheid draaiend te houden zijn
verbruiken en verkwisten noodzakelijk. De hoofdoorzaak van dit
‘productivisme’ is de groeidwang vanuit het ruilmiddel geld dat, in
dit systeem, zo nodig moet groeien. Gevolg: een geldgedreven
produceer-geweld. En om de producten af te zetten een verbruiksnoodzaak,
alias ‘consumentenvertrouwen’.
De Aarde kreunt steeds luider onder
ons geproduceer en geconsumeer. Een zeer onintelligent systeem waarvan
we allemaal de gevangenen zijn. En we denken zelf schuldig te zijn met
ons welvaartsniveau, onze wensen en onze spaarcenten waarop we ook rente
verwachten.
Milieubehouders
en Groenen hebben het in bijna alle landen moeilijk. Wat er minimaal
uitkomt is ‘groene groei’. Men stimuleert
Ondanks alle lovenswaardige inspanningen daartoe, is
dit nog zwaar onvoldoende [*1] gezien wat wèrkelijk nodig is om de door ons
beschadigde biosfeer te herstellen: een drastische
inperking van ons huidige geproduceer en geconsumeer.
[*1] Ja,
zij kunnen de noodzaak voor de Echte Verandering maskeren!
Zo’n systeem,
gebaseerd op alsmaar doorgroeien, zal al bij een kleine hapering gaan
imploderen. Door de verwevenheid van handel en andere belangen en de
overspannenheid ontstaat er meteen een lawine van ontslagen en
faillissementen, hier en elders. Logisch dat iedereen nu roept om
herstel van de ‘verdien-machine’. De economische motor moet weer
lekker gaan lopen.
Begrijpelijk voor ondernemers – vanwege de
concurrentiële race-to-the bottom immers de groei-gevangenen bij uitstek.
Begrijpelijk ook voor politici voor wie omvangrijke staatsinkomsten en
voldoende kiezers onontbeerlijk zijn.
Maar verbazend dat nog maar enkele
economen fundamentele vragen stellen bij dit huidige onhoudbare systeem.
Men blijft pleiten voor groei of, mèt vergroening,
er toch op rekenen.
Is een diepere crisis nodig voor meer inzicht?
Grote
kans dat die komt. De huidige recessie wordt dan een depressie, zeker in
Europa en de VS. De economische zeppelin-ballon loopt trouwens al overal
leeg en gaat wellicht crashen. Een zachte landing is dan geboden.
Dat kan echter
een zegen worden! Met langere
dan de officiële meetlatten gemeten, blijkt de huidige economie hollend
negatief. Want de biosfeer – het draagvlak immers van de hele economie
en alle leven – wordt structureel en in toenemende mate vernietigd.
Krimp van die schadelijke economie zou dus betekenen: echte
groei ! Maar dan moeten we de krimp wel ombuigen en tegelijk de
werkloosheid slim opvangen.
Hoe?
Een
slimme economie van onderop; meteen mega-vangnet voor het aanpakken van
de officiële economie geleidelijk van daaruit: namelijk met
kalmering en vergroening. Minder kwetsbaarheid, vergeleken met de
mondiale over-verwevenheid van nu. Met behoud van gezonde handel, zeker.
Een recept voor alle landen in de wereld, op den duur.
Utopie?
Wel nee: voor een echt sociale samenleving, en om de Aarde te sparen, is
een voorstel als dit noodzakelijk. Sterker
nog: initiatieven in de beschreven
richting zijn overal in de wereld al volop gaande! Als reactie op
milieuvervuiling en -opwarming, armoede, werkloosheid en
marginalisering, op de doorgroei-zweep, de druk
vanuit banken en aandeelhouders en op de onterechte verrijkingen
en beloningen. Zinnige en hoopvolle activiteiten, meestal begonnen van
onderop, bij de mensen zelf. Ook als strijd om te behouden wat altijd
goed heeft gewerkt [*2]
Bij ons is er
bijv. al Urgenda, de Alliantie Duurzame en Solidaire Economie, de
Economic Transformers, Transition Towns, Fair Trade, verantwoord
ondernemen en legio initiatieven voor lokaal voedsel,
energieopwekking, eigen geld, hergebruik enz.
Omarm de recessie! Als een judoka met de krimpbeweging mee naar een
andere, écht groene, dus beheerste groei!
Noem wat we voor
onze kleinkinderen nodig hebben en waar zij recht op hebben een
revolutie, een metamorfose, een paradigma-wisseling. Een cultuur van het
Genoeg en ook van het Genoegen.
Want de omslag kan een feestelijk
gebeuren worden. Een bevrijding,
met meer gezamenlijkheid en ook zingeving. Duurzaamheidsvoorman
Herman Wijffels:
“We behoeven niet een vernieuwing van het huidige
tijdperk, maar een geheel nieuw tijdperk.”
Daarbij is het hoopvol dat
alle groene en sociale initiatieven erop wijzen dat de
nieuwe maatschappij in de oude wordt geboren. De aanvankelijk brede
belangstelling voor de Occupy-beweging was bemoedigend. Het gevoel dat
verandering nodig is hangt in de lucht.
Maar
er is wel haast geboden. Alle weldenkende mensen zullen de handen uit de
mouwen moeten steken. Een partij oprichten of steunen? Partijen zitten
vast aan de korte termijn, moeten hun kiezers suikerklontjes voorhouden,
zich afzetten tegen andere partijen (houdt
de mensen verdeeld!) en economische en sociale brandjes zien te
blussen.
Beter is een burgerbeweging die verder kan kijken, mensen kan
verenigen en de pyromanie aanpakken, althans in die richting
sensibiliseren. Optimistisch en voortvarend.
Een
nieuw elan.
Beweging voor Genoeg en Genoegen i.o. (voorlopige naam)
Aftrapper:
Willem Hoogendijk
Belangstelling?
Laat dat dan a.j.b. weten aan wouterholvast@gmail.com
(onderwerp: BGG)
Dit is slechts
een peiling.
Graag verder
verspreiden !
