Bronnen bij Opinie 20
Ankersmit, Frank:
in: Heuts, Leon, Kogelbrieven in een neurotische
samenleving; Filosofiemagazine
september 2002
De Groningse filosoof Frank Ankersmit over de neurotische
samenleving.
Baar, Dirk-Jan van, Achterlopende media; HP - De
Tijd 5 juli 2002
Waar de progressieve intelligentsia in de jaren zestig meehielp
om taboes te slechten, daar stelde ze nu een denkverbod in op alles wat niet in
de eigen kraam paste.
Nederland beleefde de afgelopen maanden een politieke aardverschuiving die maar
weinigen hebben voorzien.
Beus, Jos de, Nederland is normaler geworden; NRC 18 mei
2002
Balkenendes regeringsverklaring zou handen en voeten kunnen
geven aan beginselen van respect, naastenliefde en verantwoordelijkheid. Hij
kan gewoon geen goedkeuring verlenen aan een hardere bestuurslijn die haat als
uitgangspunt heeft.
[...] Zoals 1966 de opmaat was van de vestiging van een progressiviteit die
allengs prudenter werd, zo zou 2002 het begin kunnen zijn van een conservatief
gemeenschapsbesef dat op den duur genereuzer wordt.
Chorus, Jutta, Daar komen de wrekers, De illusieverkopers van
Leefbaar Nederland; NRC 26 mei 2002
Vijfentwintig procent van de ambtenaren weg. Een eigen woning
voor iedereen. leefbaar Nederland is de eerste politieke partij zonder
ideologie, de eerste partij die het eigenbelang vooropstelt. Op campagne met
de wrekers. 'We willen geen splinterpartij zijn, we willen invloed hebben.'
Deventer Dagblad, Kracht zit in kleine successen; Wijkaanpak
effectief - [Vijf artikelen, Minke Schuthof en "een onzer
verslaggevers].
De Deventer wijkaanpak is inmiddels een landelijk begrip
geworden. Nog steeds komen andere gemeenten hier een kijkje nemen hoe het gaat.
Dankzij de wijkaanpak is er een onzichtbare bodem gelegd. [..] Het initiatief
kwam bij de burgers te liggen. Dat betekende een grote omslag vergeleken met
vroeger. De mensen konden zelf aan de slag met hun woon- en leefomgeving.
Deventer Post, Kennen en gekend worden in Deventer wijk
Colmschate; 6 februari 2002
Kennen en gekend worden. Daar draait het allemaal om bij de
duo-aanpak.
Dunk, Thomas van der, Loze beloften en laffe politici - Essay
- De toekomst van Nederland; VN 29 juni 2002
Het toekomstige kabinet zal ervoor zorgen dat alles anders wordt
in Nederalnd - wanneer hebben we dat vaker gehoord? [...] Daarom zal alles bij
het oude blijven.
Etty, Elsbeth, Verharding; NRC 29 juni 2002
Een symptomatische keuze: een benadering van het drugsprobleem
uit het perspectief van de volksgezondheid maakt plaats voor hardere
strafrechterlijke repressie.
Criminaliteit en onveiligheid zullen hier alleen maar door toenemen.
[...] Helaas blijkt bijna de helft van de Nederlandse bevolking en 70 procent
van de LPF-kiezers niet zo zwaar te tillen aan de rechten van de mens, bang als
zij zijn voor criminelen en vreemdelingen.
Heuts, Leon, Kogelbrieven in een neurotische samenleving; Filosofiemagazine
september 2002
De Groningse filosoof Frank Ankersmit over de neurotische
samenleving.
Hirdes, Rob, Werken bij de politie is ziekmakend, Nieuw
beleid wreekt zich; Wegener Dagbladen 26 juli 2002
Als een van de belangrijkste redenen van het ziekteverzuim wordt
opgegeven de cultuuromslag binnen de politie.
Kleijwegt, Margalith & Weezel, Max van, Het interview -
Roger van Boxtel; 'Het lijkt of nederland gek is geworden'; VN 7 september
2002
Een gesprek over de bedreigingen, Paul Scheffer, Pim Fortuyn en
de wildwestdemocratie. Wat ging er mis onder Paars? Op zoek naar een
verklaring.
Koopman, Paul, Nieuw regeerakkoord rukje naar rechts; Wegener
Dagbladen 3 juli 2002
Strengere straffen, meer controle, nadruk op verplichtingen van
burgers, invoering van een identificatieplicht en meer bevoegdheden voor de
politie. En ook: verplicht afkicken voor criminele drugsverslaafden. De nadruk
komt meer te liggen op repressie dan op preventie. Koers: een ruk naar
rechts.
List, Gerry van der, Superieure beschaving; omgang van
Nederland met angst en fundamentalisme bewijst flexibele kracht van liberale
democratie; Elsevier 7 september 2002
De belangrijkste
reden voor optimisme is de aantrekkelijkheid van de liberale
consumptiemaatschappij met haar aangename combinatie van vrijheid en comfort.
Fundamentalisme gedijt vooral in een afgesloten, wat primitieve gemeenschap.
[...] [D]e kans is groot dat de secularisatie ook in islamitische kringen in
Nederland haar heilzame werk zal doen en dat het liberaal-vrijzinnige denken
moslims zal infecteren.
Eind
september vorig jaar zei de Italiaanse premier Silvio Berlusconi iets wat hij
volgens velen niet had mogen zeggen. 'We moeten ons bewust zijn van de
superioriteit van onze beschaving,' merkte hij op. 'Een systeem dat berust op
welzijn, respect voor mensenrechten en respect voor religieuze rechten -- iets
wat je niet hebt in islamitische landen -- en politieke rechten, een systeem
dat als zijn waarden begrip voor diversiteit en tolerantie kent.
Bijna
iedereen viel over Berlusconi heen, omdat hij in zo'n roerige rijd de moslims
voor het hoofd had durven stoten. De Belgische premier Guy Verhofstadt had het
over een gevaarlijke uitspraak die een gevoel van vemedering kon doen
ontstaan. En de geschokte voorzitter van de Europese Commissie Romano Prodi
meende zich te moeten distantiëren van zijn landgenoot met de krachtige
verwerping van elk onderscheid tussen beschavingen: 'We zijn allemaal gelijk.'
Dit
is een nogal dom stand punt van Prodi. Het getuigt van een relativisme dat tot
nihilisme neigt. Mensen zijn niet gelijk, en culturen evenmin. Als we, met
Berlusconi, kijken naar de klassieke en sociale mensenrechten die staan
vermeld in de bijbel van de wereldgemeenschap, de Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens, dan valt snel op dat deze aanzienlijk beter worden
gerespecteerd in westerse dan in islamitische landen. Hoewel 'de' islamitische
wereld tal van stromingen kent, scoort zij over het geheel genomen bedroevend
wat betreft vrijheid van meningsuiting, vereniging en godsdienst,
democratische en economische ontwikkeling en de rechtspositie van minderheden
en vrouwen. Uitgaande van het fraaie ideaal van de mensenrechten lopen
islamitische landen dus inderdaad flink achter.
De
ontwikkelingen van het afgelopen jaar tonen aan dat Berlusconi niet te veel
heeft gezegd. De terroristen hadden succes geboekt als het Westen zijn eigen
aard verloochend had en voor een totalitaire bestrijding had gekozen. Maar,
even afgezien van enkele betreurenswaardige incidenten en een aanvankelijk wat
paniekerige sfeer, was de reactie waardig. Zeg maar: superieur. Geen
heksenjachten op moslims, geen inperking van de vrijheid van meningsuiting en
andere democratische rechten, geen vorming van een politiestaat, geen
economisch wanbeleid, geen onnodige militaire avonturen. De dichter Lucebert
zei ooit dat alles van waarde weerloos is. De vitale westerse samenleving
bewees na 11 september 2001 zijn ongelijk.
Loenen, Gerbert van, Met een knal naar een nieuwe polder; Trouw
29 juni 2002
Trouw-redacreur Gerbert van Loenen denkt dat Nederland na een
korte periode van verwarring een nieuwe consensus heeft bereikt. 'Die
luidt: minder immigratie, meer integratie, minder tolerantie, meer
veiligheid. Links zal in die nieuwe, realistische consensus meegaan.'
[...[ [H]et woordje 'respect', die stoplap van de multiculturele samenleving,
heeft - niet toevallig - een omgekeerde betekenis gekregen. Was respect vroeger
iets dat je een ander schonk, in de multiculturele samenleving is respect iets
dat je van een ander eist.
[...] Wat we momenteel beleven is een paradigmawisseling, weg van die oude,
linkse consensus waar christen-democraten en liberalen geen weerwoord op hadden,
naar een meer realistische, conservatieve consensus waar links geen weerwoord op
zal hebben.
Megens, Niek & Brummelman, Henk, Met nieuw kabinet terug
naar aanrecht; Terugtredend staatssecretaris emancipatiezaken verstand somber
over nieuwe regering; Wegener Dagbladen 24 juli 2002
NRC, Redactioneel
Commentaar: Rumoerige entree; 28 juli 2002
De
regeringsverklaring van gisteren heeft [...] met zijn pleidooien voor de
menselijke maat en het beklemtonen van de eigen verantwoordelijkheid van
mensen en maatschappelijke organisaties een duidelijke CDA-signatuur.
[...] In zijn regeringsverklaring zei balkenende dat de afgelopen jaren te
gemakkelijk is gedacht dat problemen met meer geld waren af te kopen zonder de
oorzaak van die problemen aan te pakken. het komt nu aan op de aanpak van die
problemen.
NRC, Redactioneel
Commentaar: Provinciaals Europa; 3 augustus 2002
[...]
Het Europese idee [...] wordt geschraagd door de Verlichting in de ruime zin
van het woord: door 'vrijheid, gelijkheid, broederschap'. [...] [H]et Europese
project is een erkenning van deze waarden. Ze worden niet toevallig
gekwalificeerd als universeel en toegankelijk voor iedereen.
De werkelijkheid is uiteraard weerbarstiger. Oude migranten zien nieuwe niet
graag komen. Bureaucraten dienen alleen de buren op de vingers te tikken.
Leraren moeten eerst de eigen kinderen vooruit helpen. In de file veroorzaken
de andere automobilisten de opstoppingen. En wat bij jezelf 'een misstap is,
is bij de ander criminaliteit die cultuurgebonden is.
Dit algemeen menselijke patroon begint zich nu politiek uit te kristalliseren.
Een paradigmawisseling ligt in het verschiet. Bij partijen à la
Fortuyn is een aantal kenmerken zichtbaar: een combinatie van egocentrisme en
provincialisme. Zolang het een reactie blijft op de keerzijde van de Jaren
negentig, is er geen reden tot alarm. Maar het betekent wel dat de andere
stromingen ervoor moeten waken dat dit particularisme niet doorsijpelt. De principiële
openheid die bij Europa hoort, mag niet het onderspit delven.
Ode, De comeback van de wijkagent; het beste recept tegen
angst is je medemens te ontmoeten; september/oktober 1999
Oostveen, Margriet, De cultuur van de bungeejumper; NRC
30 juni 2002
Vóór de opkomst van Pim Fortuyn schreef criminoloog Hans
Boutelier zijn boek 'De Veiligheidsutopie'. Onbedoeld biedt het nu een
verklaring voor de onvrede onder de kiezers. Een gesprek over vrijheid en
angst, of waarom we een typisch Nederlands probleem hebben. 'Eigen emotie
eerst!'
[...] Dat verscherpte individualisme: je moet alles maar kunnen zijn - maar
als je alles kunt zijn, is het erg moeilijk kiezen wat je moet worden. Dat
roeps onbehagen op en enorme angst.
[...] Boutellier beschrijft in 'De veiligheidsutopie' de spanning die in de
westerse cultuur is ontstaan tussen veiligheid en [...] de ongekende en
ongeremde vrijheidsbeleving van tegenwoordig. hedonisme en narcisme. Een
heftige jongerencultuur, drugs en seks. maar het gaat net zo goed om de
dominantie van het marktdenken.
[...]Het strafrecht kan deze hoeveelheid criminaliteit in de huidige vorm
helemaal niet aan. En als je justitie ver genoeg zou uitbreiden om deze
criminaliteitscijfers wél aan te kunnen, dan krijg je een totalitaire staat.
Vuijsje, Herman, Aan het werk! Opdracht voor een nieuw
kabinet; NRC 18 mei 2002
Noks bestuurlijke vernieuwing. Daar zit de burger helemaal niet
op te wachten. En met die kloof tussen burger en politiek valt het ook wel mee.
van politici wordt maar een ding verlangd: dat ze eens gaan doen wat ze beloven.
[...] De omslag die Nederland op dit moment doormaakt is niet minder historisch
dan die van de jaren zestig. net als toen komt een lang onderdrukt
veranderingspotentieel tot uitbarsting, waarna de gewenste maatschappelijke
veranderingen in oog tempo hun beslag krijgen.
Er is ook een verschil met de jaren zestig: de omslag heeft dit keer niet zozeer
betrekking op de invoering van nieuwe ideeën en nieuw beleid, maar eerder op
het herstellen van de band tussen beleid en uitvoering. Over het gewenste beleid
zijn nederlanders het in hoge mate eens.
Wijne, Joh. S., Links-rechts is slechts een zinloos
gemoraliseer; Populisme; Trouw 28 juni 2002
De verkiezingsuitslag is [..] vooral een revolte tegen het
beledigende gemoraliseer van de elite en nog meer tegen het ideologische
misbruik van het mandaat van de kiezers.
Zijderveld, Anton C., De noodzaak van gezag; VN 24
augustus 2002
[...] [P]olitici moeten ophouden zich als clowns te gedragen.
[...] Mondigheid wordt verward met een grote mond opzetten, democratie met in
alles je zin krijgen, seksuele onttaboeïsering met vunzig exhibitionisme,
emancipatie met respectloosheid, individualisering met egoïsme. Krampachtig
proberen we alles met een sausje van leukigheid te overgieten. Biertje?
[...] Gezag zal een belangrijke rol gaan spelen, maar dat zal niet het
autoritaire gezag van voor 1965 zijn, noch de populariteit van na 1970. Ook in
de politiek zal deze verandering doordringen. Dat is iets anders dan het dichten
van de vermeende kloof tussen burgers en politici.
Zwan, Arie van der, Fortuyn bood burger nieuw perspectief;
NRC 15 juni 2002
Doordat het machtsevenwicht binnen Paars wankelde, was Fortuyns
belofte van een alternatief geloofwaardig. Bovendien heeft hij de zwijgende
meerderheid weten te wekken uit haar politieke lethargie en onverschilligheid.
[...]
Zal de door Fortuyn gemobiliseerde onvrede nu tot ingrijpende veranderingen
leiden? Het ziet er niet naar uit. het is de vraag of het Fortuyn zelf
gelukt zou zijn de verreikende belofte in te lossen. Zijn opvolgers wagen zich
er niet aan.
[...] Hoe denkt de nieuwe coalitie voorts de collectieve normen
en waarden te herstellen waar J.P. Balkenende zo hoog van heeft opgegeven? De
maatschappij laat zich niet zomaar ketenen, daar is power voor nodig en
waar haalt hij die, in dit onderkoeld geraakte politieke klimaat, vandaan?
Dit moet op een deceptie uitlopen.
Zweers, Arnold, Bloei van buurtfeest - 'Doorgaans is er
weinig tijd voor elkaar'; Deventer Dagblad 31 augustus 2002
Het is de tegenhanger van de schaalvergroting die zich in onze
maatschappij op alle fronten manifesteert, verklaart de deskundige. We willen
gewoon weten naar wie je op straat in het voorbijgaan zwaait, zeggen de
bewoners.
Bronnen bij het PS
Irwin, Galen A. & Holsteyn, Joop, Kiezers
zijn niet rechtser geworden; NRC, Opinie, 18 januari 2003
De Nederlandse kiezers hebben bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer
vorig jaar mei helemaal geen ruk naar rechts gemaakt. Dat vinden de Leidse
politicologen Galen A. Irwin en Joop van Holsteyn. Zij baseren zich daarvoor
op de resultaten van het Nationaal Kiezersonderzoek 2002.
Koopman, Paul, Stemwijzer.nl ziet geen ruk naar links;
Nieuwsanalyse; Wegener Dagbladen, 25 januari 2003
De gemiddelde Nederlander, zo blijkt uit de gegevens die het Instituut voor
Publiek en Politiek gisteren publiceerde, heeft uitgesproken opvattingen.
Behoorlijk rechts en conservatief als het om veiligheids- en vreemdelingenbeleid
gaat. Zwaar leunend naar links op het punt van het inkomensbeleid en met een
flinke scheut D66 op het terrein van democratische vernieuwing. [...]
Op de 'ruk naar links' valt -- te oordelen naar de voorkeur van 2,2 miljoen
internetbezoekers -- nogal wat af te dingen.
