Bronnen:
Algemeen
BoekenArmstrong,
Karen,
|
 |
Onderhuids onbegrip; Emma
Brunt, HP De Tijd, 13 juni 2003. |
Voorpublicatie:
De maakbare migrant; in: De Helling, voorjaar 2001
Een beschouwing hierover is:
Karacaer, Haci, De onbegrepen islam; De Helling, najaar 2002.
Chronologisch
De
problemen zijn al vele jaren bekend, maar er was een essay van Paul Scheffer
voor nodig om de discussie echt op gang te brengen. Onder de provocerende titel Het
multiculturele drama verweet hij de Nederlanders dat zij met een grote boog
om hun gekleurde landgenoten heen lopen en een etnische onderklasse laten
ontstaan. De grote commotie die erop volgde, leidde tot het voorstel van Melkert
om een debat tussen fractievoorzitters te houden.
[…]
Ondanks de pogingen om zo min mogelijk te politiseren, kwamen toch duidelijke
verschillen aan het licht.
Zo zien de PvdA, VVD, GroenLinks en de SP het ‘multiculturele drama’ vooral
als een sociaal probleem, dat in dit geval etnische minderheden treft. Zij
zoeken de oplossing dan ook vooral in het opheffen van sociale achterstanden:
onderwijs, taal, werk, woningen. De PvdA, GroenLinks en de SP benaderen de
allochtoon daarbij vooral als hulpbehoevende, terwijl de VVD juist nadruk op de
eigen verantwoordelijkheid legt […].
Voor D66, het CDA en de kleine christelijke partijen is de gebrekkige integratie
vooral een cultureel probleem. Het CDA gaat daarin het verst. Van
fractievoorzitter Jaap de Hoop Scheffer moeten nieuwkomers de dominante (joods-christelijk-humanistische)
cultuur in Nederland overnemen. […]
[…] VVD-voorman Ferits Bolkestein behandelde de nieuwkomers indertijd minder neerbuigend dan Paul Scheffer in zijn Multiculturele Drama. Hij brak [in 1991 te Luzern] terecht met de ingesleten gewoonte ‘allochtonen’ te zien als gestrande slaven.
[…]
Bolkestein noemt vier fundamentele politieke beginselen,
|
De scheiding
van kerk en staat, |
|
de vrijheid van
meningsuiting, |
|
de
verdraagzaamheid, en |
|
de
non-discriminatie, |
waarmee
volgens hem ‘niet kan worden gemarchandeerd.’ ‘Iedereen in Nederland,
zowel islamiet als niet-islamiet heeft zich te houden aan de wetten die uit deze
beginselen zijn voortgekomen.
Dat kan nauwelijks nieuws geweest zijn, want hetzelfde stond al met zoveel
woorden in de grondwet.
[…]
Ik geloof niet dat Bolkesteins toon in het Luzern verhaal verkeerd was, maar
voor een ‘nette’ politicus moet zijn onsentimentele aanpak ongebruikelijk
zijn geweest. […] Vorm, toonhoogte, stijl, moraal: voor Bolkestein zijn het
klaarblijkelijk even zovele bijzaken, die niet wezenlijk van invloed zijn op de
inhoud. Maar ik geloof juist dat het Bolkesteins afwijkende toonhoogte is
geweest, en zijn onbesmuikte manier van spreken (sommigen zullen het onbesuisd
noemen), die ervoor hebben gezorgd dat er in de jaren negentig anders over
minderheden werd gedacht en zij ook anders over zichzelf zijn gaan denken.
[…]
De grote lijnen zijn klassiek-liberaal: de nadruk ligt op de zelfredzaamheid van
het individu, en een overheid die waarborgt en stimuleert, maar niet
vanzelfsprekend verzorgt. Ik heb er geen discriminerende, laat staan racistische
tendensen in kunnen ontdekken.
[… Het is] mede aan Bolkestein te danken dat niemand met de mond vol tanden
hoeft et staan of een huichelachtig ‘respect’ hoeft voor te wenden wanneer
een Rotterdamse imam zijn ongetwijfeld eerlijke, maar ook wat gedateerde mening
geeft over ‘homoseksualiteit’ als een ‘ziekte’, die ‘schadelijk’ is
voor de samenleving, zoals pas nog gebeurde.
‘Mijn tolerantie strekt zich niet uit tot de intoleranten, was tien jaar
geleden het afgemeten antwoord van de VVD-leider.
Conformisme, dat verweet Jos de Beus 'al die GroenLinks-filosofen'inzake de multiculturele samenleving. De Helling nodigde hen uit in debat te gaan met twee filosofen die heftig met hem van mening verschillen.
Hoe integreer je minderheden? Met nationaal zelfbesef? Met popmuziek? Met gevoel?
Bij De Beus aan tafel zitten Sjaak Koenis en René Boomkens. Onzichtbaar aanwezig: Lolle Nauta en Paul Scheffer.
CDA-fractielieder Balkenende is er geen voorstander van om van Nederland een multiculturele samenleving te maken. Integratie van allochtonen kan alleen vorm krijgen wanneer zij de uitgangspunten van de Nederlandse rechtsstaat aanvaarden en zich aanpassen aan de wezenlijke onderdelen van de Nederlandse cultuur, vindt hij. “Voor mij is de multiculturele samenleving dus niet iets om naar te streven.”
[…]
Er is, constateert hij, gebrek aan houvast over wat op straat en school wel of niet mag. “De problemen met de vrijwel geheel uit allochtonen bestaande jeugdbendes in Rotterdam bewijzen het gelijk van die stelling”, vindt hij. Ook de doorgeschoten tolerantie en de relativering van de eigen cultuur zorgen voor acceptatie van afwijkend gedrag.
[…]
Zou het kunnen zijn, dat het pleidooi voor vereenzelviging en aanpassing
voortkomt uit nostalgie naar de vervlogen tijden van de monocultuur? Er is
echter geen weg terug. We moeten voorwaarts. Van multiculturaliteit naar interculturaliteit.
De uitdaging si echte integratie. En dat is bepaald wel iets anders dan
aanpassing.
Het voorvoegsel ‘inter’ heeft in dit geval dezelfde kwaliteit als in de term
‘interactie’. Het sociale proces, dat we kortweg interactie noemen berust op
het principe van integratie. Er kan door interactie in menselijke relaties een
verbindend weefsel ontstaan, dat onvervreemdbare toegevoegde waarde heeft zonder
dat de kwalitatieve eigenheid van de inbreng, die de afzonderlijk betrokkenen
leveren, verloren gaat. Integendeel, de authenticiteit van de betrokkenen blijkt
te kunnen profiteren van de gemeenschappelijke toegevoegde waarde. […] De
dominantie van aanpassingsgedrag past hier niet bij. […]
[…] ‘Vroeger had je juist rechtsbescherming van de burger tegen de overheid, tegenwoordig neemt de bevoegdheid van de overheid om verkeerd gedrag van de burger te corrigeren toe. […] Na de aanslagen van 11 september wordt bijna een almacht verleend aan de staat. [… H]et is een schijnveiligheid. De grootste bedreiging gaat niet uit van criminelen, maar van de staat zelf. Met een identificatieplicht pak je geen terroristen op, want die zorgen er wel voor dat hun papieren perfect in orde zijn. Wie pak je er wel mee op? Iemand met een kleurtje.’
[…] ‘De grondwet beschermt je niet tegen een akelige opvatting van bijvoorbeeld El Moumni.’ […] Maar vreselijke ideeën als ‘homo’s zijn zieke mensen’ en ‘vrouwen moeten terug naar het aanrecht’ kun je niet bestrijden door ze te verbieden. Besef wel dat wij die opvattingen in de jaren vijftig en zestig ook hadden. […] We moeten ons realiseren dat het tijd kost voordat mensen van mening veranderen. Dat doe je niet door iets te verbieden, maar alleen door met hen in debat te gaan. Het ergste wat je kunt doen is het uitbreiden van verboden. […] Moslims voelen zich dan buitengesloten en gaan juist in hun godsdienst vluchten.’
Zo langzamerhand zou je denken dat er maar één groep mensen is die met crimineel gedrag en achterlijke denkbeelden Nederland onveilig maakt: de allochtonen. Maar dat valt hard mee. Ze lopen nog niet in de pas met de Nederlanders, maar hun maatschappelijke achterstand wordt jaarlijks kleiner. De aanhoudende segregatie en de voedingsbodem daarvoor, de islam, vormen wel een groeiend probleem.
[…]
In het ISEO-rapport ‘ De toekomst in meervoud’ worden twee denkbare scenario’s geschetst.
|
Eén:
allochtonen blijven het goed doen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt, er
ontstaat een etnische middenklasse en dat bevordert de integratie. |
|
Twee: het
emancipatieproces stagneert, toekomstige politieke leiders stellen zich nog
ongenaakbaarder op dan Pim Fortuyn en Hildebrand Nawijn, en Nederland gaat een
periode in vol etnische conflicten. |
[…]
Het is geen geheim dat er zich rond Bush krachten ophouden die de ‘oorlog
tegen het terrorisme’ liever getransformeerd zien in een ‘oorlog tegen de
islam’.
[… D]e werkelijke confrontatie tussen moslims en niet-moslims zal zich op een
ander vlak afspelen. Dieper, fundamenteler, langduriger. [… Er] zal hier een
langzaam maar onontkeerbaar proces op gang komen waarin moslims zich en
masse afkeren van Nederland, zijn volk, zijn traditie, zijn betekenissen.
Niet uit onmacht, maar uit principe. […]
Javed
was een liberale moslim. Hij houdt van whisky. Hij denkt na. Tenminste, voordat
de oorlog in Irak begon. Sinds een paar dagen gaat Javed weer naar de moskee.
[…] Het was ineens ‘wij moslims’. Nog geen tien minuten geleden sprak hij
over ‘wij Indiërs’.
[…] Het is een vreemd en kwaadaardig proces, waarin bij iedere doeltreffende
bom op Irak weer enkele honderden, misschien wel enkele duizenden moslims een
giftig fanatisme opdoen, eindeloos giftiger dan alle chemische en biologische
wapens bij elkaar.
Deze oorlog is de grootste symbolische bekering die denkbaar is: elk uur
ontstaan ‘herboren moslims’ […].
De bommen vallen nog steeds op Bagdad en wat voor mensen zijn ze aan het creëren?
Fanatici, zonen van mislukte vaders, zoals dat eeuwig gaat.
[…] “Ja”, zegt hij […], “het is goed als jullie die dingen
rapporteren.”
‘Jullie’ valt me op. Tot voor kort waren we ‘wij’. Kleine grammaticale
wijziging, waar toch tamelijk veel bommen voor nodig waren. […]
Driekwart van de Turken en Marokkanen trouwt met een partner uit het land van hun ouders. Waarom? ‘Marokkaanse jongens en meisjes in Nederland zijn uit elkaar gegroeid.’
Met zes stellingen over integratie wil Trouw het debat over integratie vlot trekken.
1.
Een buitenlander is geïntegreerd als hij zich aan de grondwet houdt;
meer is niet nodig.
2.
Het beleid van gespreid wonen is zinloos.
3.
Dure taalcursussen zijn weggegooid geld. Met Engels kom je in Nederland
een heel eind.
4.
Het gaat te ver om van buitenlanders te verwachten dat ze meedoen met de
buurtbarbecue. We verwachten dat ook niet van iedere autochtone Nederlander.
5.
Het is zinloos bedrijven te verplichten een zeker percentage allochtonen
aan te nemen. Dat werkt averechts, net als destijds de positieve actie voor
vrouwen.
6.
Bureaucratie is een slecht middel om integratie voor elkaar te krijgen.
Theater werkt veel beter. Zet op de pleinen een acteur met een tafeltje en twee
stoelen. Laat de acteur voorbijgangers van verschillende achtergrond uitnodigen
om aan tafel met elkaar in gesprek te gaan.
[…]
Wat wordt met integratie bedoeld? Is het dragen van een kort jurkje en vergeten
wie je bent en wat je achtergrond is en de levensstijl van anderen overnemen
integratie? Of is dat imiteren wat anderen doen, zonder te weten wat dat voor de
eigen identiteit betekent?
[…] Als allochtonen zich letterlijk en figuurlijk aan de Nederlandse cultuur
moeten aanpassen, dan bestaat het efnomeen ‘multicultureel Nederland’ niet
meer. Dan is er alleen maar een cultuur waarin men elkaar imiteert, integratie
is dan zonder betekenis.
Het
filosofieonderwijs aan de Nederlandse universiteiten is van goede kwaliteit,
maar zou meer aandacht kunnen besteden aan niet-westerse wijsgerige tradities en
aan multiculturalisme. […] Dat concludeert een Vlaams-Nederlandse commissie
onder leiding van prof. Dr. A. Vandevelde […].
Kennismaking met niet-westerse wijzen van denken en filosoferen moet daarom gaan
behoren tot de doelstellingen van een hedendaagse filosofieopleiding. […] Om
een brugfunctie te kunnen vervullen tussen denkers die tot heel verschillende,
ook niet-westerse cultuur- en taalgroepen behoren, vindt de commissie kennis van
een derde taal naast Nederlands en Engels voor aankomende filosofen
noodzakelijk. […]
[…]
‘Moslims zien een staat niet als een eenheid, met verschillende godsdienstige
groepen, maar ze zien een godsdienst, verdeeld over verschillende staten.’
[… … …]
Voor het bestrijden van terroristische daden “zou het zeer nuttig zijn als men
zou begrijpen welke krachten deze terroristen drijven.”
Afgelopen
week zag ik op diverse Iraanse sites, waar hevig wordt gedebatteerd over geweld
en tolerantie, de tekst Utopia and
Violence (1947) van Karl Popper. Popper stelt dat een rationalist een
persoon is die een conflict via argumentatie en zelfs compromis probeert et
beslechten, zonder gebruik van geweld. Het popperiaanse adagium luidt: mislukken
is acceptabeler dan gebruik van geweld. Popper wordt, net als de Iraanse
studenten, geconfronteerd met een geweldig dilemma: Wat dan als één der
partijen in alle onredelijkheid het principe van tolerantie niet aanvaardt? Wat
moet een student doen met Hezbollahs knokploegen in Teheran?
Popper zegt hierover het volgende: “Je moet niet zonder meer het
tolerantieprincipe aanvaarden voor degenen die intolerant zijn. Als je dat wel
doet, vernietig je niet alleen jezelf, maar daarmee ook de tolerantie als
houding.”
|
Immigrant
betaalt tien keer meer voor verblijf |
|
Een gastvrij
land, als je maar betaalt |
|
Nergens in
Europa zijn de leges zo hoog |
|
Gezinshereniging:
Dat wordt dan 5760,35 euro. |
Als reden voor hun daad gaf het vijftal op dat ze ‘gewoon een hekel aan buitenlanders hebben’.
[…]
Het is in Nederland bon ton geworden
om buitenlanders te duiden als ‘die mensen’ – synoniem voor: mensen die
hier niet horen. ‘Die mensen’ zijn in de voorbije twee jaren een vergaarbak
geworden voor alles en iedereen. ‘Die mensen’ zijn naar believen Marokkaanse
jongeren die rotzooi schoppen, illegale arbeiders in een Westlandse tuinkas,
Afrikaanse zakenlieden of Afghaanse asielzoekers.
Hun kwaliteiten, gedrag en misdragingen worden straffeloos tegen elkaar
uitgewisseld en door elkaar gehusseld. “De problematiek van migrantenjongeren
wordt op één hoop gegooid met het asielvraagstuk,” klaagt ook
Vluchtelingenwerk Nederland in haar jaarverslag 2002. […]
Alleen hebben asielzoekers en andere slachtoffers van die vreemdelingenwetgeving
niets gemeen met ontwortelde Turkse gastarbeiders of ontspoorde Marokkaanse
jongeren. Voor de Haagse beeldvorming maakt het niets uit: het zijn ‘die
mensen’.
[…] Het huidige vreemdelingenbeleid waarin ‘zij’ tegenover ‘ons’
worden afgezet, werkt bij buitenlanders steeds vaker afkeer en weerzin in de
hand. […]
[…] Farid Tabarki onderzocht hun belevingswereld voor de omroep NPS […]
“Een grote hindernis is dat de jongeren boos zijn en vervreemd van de media,” merkte Tabarki. “Zij hebben sinds Fortuyn het gevoel dat ze er niet bij horen. Dat ze steeds worden aangesproken als moslim maakt sommigen radicaal.”
[…] Hoewel de jongeren minder naar de moskee gaan dan hun ouders, gaven ze aan dat de islam boven alles gaat. Dat houdt onverlet dat zij zitten te springen om informatie over seks en relaties, ook relaties met Nederlanders. […]
Ze willen van de meningencarousel af, de directeuren van multicultureel instituut Forum. Kom bij hen niet meer aan voor korte quotes, wel voor een diepgaand debat over wie we eigenlijk zijn, hier in Nederland. […]
“Er is een groot tekort aan inhoudelijk debat. Het gaat in de Tweede Kamer over materiele zaken zoals werkgelegenheid en inburgeringscursussen, maar niet over ideologie en cultuur, over de vraag wie wij zijn.” […]
“De moslimwereld moet een eind vooruit worden geschopt, maar óók moeten de autochtone Nederlanders ervan worden doordrongen dat hun land onomkeerbaar verandert.” […]