Citaten uit

Hersenen zijn niet blauw of roze

Rebecca Jordan-Young trekt ten strijde tegen idee van een mannen- en vrouwenbrein

Ellen de Bruin  NRC | Donderdag 28-10-2010

Er wordt veel te gemakkelijk geredeneerd over het vrouwelijke en het mannelijke brein, vindt socio-medisch onderzoeker Rebecca Jordan-Young.

[...]

Genitaliën bestaan duidelijk in een mannelijke en een vrouwelijke variant. Maar hersenen heb je niet in blauw en roze.

Jordan-Young hield vorige week lezingen aan verschillende Nederlandse universiteiten over haar net verschenen boek

Haar boodschap: veel mensen denken dat geslachtshormonen niet alleen iemands geslacht bepalen, maar ook verschillen tussen typisch mannelijke en vrouwelijke gevoelens, gedachten, vaardigheden, hersenstructuren en gedrag. Maar als je het relevante onderzoek eens goed op een rijtje zet - waar ze zelf dertien jaar voor uittrok - is daar nauwelijks bewijs voor.

Jordan-Young staat niet alleen in haar opvattingen - psycholoog Cordelia Fine komt in haar recente boek Delusions of gender tot vergelijkbare conclusies.

Jordan-Young [...] zocht [...] een goede maat voor seksuele geaardheid. Ze kwam uit bij onderzoek dat een link legde tussen hormonen en hersenstructuren enerzijds en seksuele oriëntatie en typisch 'mannelijk' of 'vrouwelijk' gedrag anderzijds. Die wetenschappers leken er geen moeite mee te hebben zoiets complex als seksuele oriëntatie te meten. Ze zeiden: dat vraag je toch gewoon.

Zo simpel is het niet, aldus Jordan-Young. Is iemand die nog nooit seks heeft gehad met iemand van hetzelfde geslacht maar daar wel over fantaseert homo of hetero? En een man die wel eens een andere man heeft gezoend of méér, maar zichzelf absoluut niet als homo ziet? Wat de ene onderzoeker heteroseksueel noemt, beschouwt de ander als homoseksueel.

[...]

Ook in dieronderzoek is dat zo.
[...]
In onderzoek kregen rammen de keuze een ram of een ooi te bestijgen. Rammen met voorkeur voor een ram werden als homo beschouwd. Maar: Die bleken relatief veel lammetjes in de kudde te hebben verwekt. Waren ze dus homo?

In dieronderzoek is al discussie over het vaststellen van seksuele oriëntatie, zegt Jordan-Young. Maar bij mensen niet. Mensen die inconsistent antwoorden, worden weggelaten uit onderzoek. Maar inconsistentie is geen ruis, het is onderdeel van het verschijnsel.

[...]

Ook typisch 'mannelijk' of 'vrouwelijk' gedrag is slecht gedefinieerd, zegt de onderzoekster. Een paar eeuwen geleden dachten mensen nog dat vrouwen meer op seks belust waren dan mannen - nu denken de meeste mensen het omgekeerde.

[...]

Voor haar boek interviewde Jordan-Young ook 21 topwetenschappers op het gebied van hormonen en hersenen over hun methoden en technieken.
[...]
In combinatie met haar literatuuronderzoek kwam ze tot een vernietigende conclusie: De theorie dat hormonen 'mannelijk' en 'vrouwelijk' gedrag bepalen, is heel slecht onderbouwd. Wetenschappers die het hormonenverhaal toch willen vertellen, kiezen selectief de resultaten uit die hun bevallen en laten inconsistente data weg.

[... ...]