Familieverplichting en Kerst?

Familiedwang en kerststress, daar schrijft Trouw een stukje over in de zaterdageditie voor Kerst. 20 Procent zou er tegen opzien om het kerstfeest in familiekring te vieren. Met name, hoe voorspellend, scoren de schoonouders het slecht…

Waarom hebben we rondom de Kerst zo’n moeite met onze familie? Overigens niet alleen rondom Kerst, maar wat dacht u van Oud & Nieuw en moederdag? Dit soort dagen spreekt ons plichtsbesef aan. We voelen ons verplicht, of worden gevoelsmatig verplicht gesteld, om aan onze ouders te denken. De pedagoog P. Cuyvers ziet hier de angel. Sommige mensen hebben moeite met dit plichtsgevoel. Plicht zou onze vrijheid beklemmen.

Deze mensen, die Cuyvers de individualisten noemt, hebben eigenlijk moeite met verantwoordelijkheidsgevoel. Dat beklemt namelijk en spreekt je aan op je familiare verplichtingen. Zo individualistisch als ze zijn, willen ze zichzelf niet opofferen om er één dag in het jaar voor hun verwanten te zijn. Is individualisme zo niet een synoniem voor egoïsme geworden?

Cuyvers benadrukt het belang van plicht als volgt:

"Plicht is juist heel mooi. Het is de vertaling van onze enorme capaciteit tot zelfbeheersing en naastenliefde."

Dat is heel mooi gezegd. Naastenliefde niet als iets vanzelfsprekends, maar iets wat van je vraagt. Dit brengt me naar Kerst. U heeft vast wel een kerstpreek gehoord, over het kindeke in een kribbe – nu: het kindje in een voerbak – , over engelengezang en herdertjes, over wijzen uit het oosten en de boze koning Herodes.

Bij ons werd ook gelezen uit de brief aan de Filipenzen:

"Laat onder u de gezindheid heersen die Christus Jezus had. Hij die de gestalte van God had, hield zijn gelijkheid aan God niet vast, maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens."

Jezus gaf zijn hemelse status op voor die van een aardse. Hij werd vrijwillig mens om ons te kunnen dienen. Wat een opoffering! Is het niet dat wat we vieren met Kerst? De komst van het licht? Licht wordt het wanneer we wat minder op onze strepen staan en wat meer naar elkaar omzien. Licht wordt het als we elkaar willen dienen.

Laat die gezindheid onder u heersen en dan niet alleen met Kerst. De gezindheid van dienstbaar willen zijn, de gezindheid van er voor de ander willen zijn. Daar ligt namelijk de essentie van ons bestaan. Niet langer staat het ‘ik’ centraal in de wereld, maar ‘de ander’. Dan gebeurt er iets moois, want als bij iedereen de ander wat meer centraal staat, krijg je ‘wij’. De groep komt dan het beste tot zijn recht, ieder individu ingesloten. Je krijgt dan misschien wat meer koninkrijk van God. Mooi toch?

Tja, en dan moet ik nu zelf ook met de billen bloot. Ook ik heb moeite met die dagen. Niet zozeer met Kerst, maar wel met moederdag. Wat een materialistisch en commercieel feest! Bah.. Maar komend jaar neem ik me voor om toch langs moeder te gaan. Voor haar. Wat worden uw goede voornemens?

Goede dagen gewenst!